Τα θέματα της διαφάνειας σε κάθε δημόσιο οργανισμό δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Είναι ζήτημα διαχρονικό και ποικίλλει ανάλογα με τις πολιτικές περιόδους που διανύσαμε ως κοινωνία και ανάμεσα στις πολιτικές αρχές που κατά καιρούς άσκησαν εξουσία. Είναι μέσο χειραγώγησης του λαού και ζήτημα συνειδησιακής εξαγορά και εξαπάτησης από το να μη βλέπει τη σύμφυση και διαπλοκή κυβερνήσεων και τοπικών διοικήσεων.
Σήμερα μια και μιλάμε για το Δήμο Χίου και τα φαινόμενα διαχείρισης του από κάθε δημοτική αρχή που έχει αναλάβει τα τελευταία χρόνια, είτε αφορούν αντικείμενα έργων-προμηθειών, διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, είτε διαχείρισης επικοινωνίας και συμπεριφορών με δημότες και φορείς έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω.
Όσον αφορά τα έργα και επικεντρωνόμαστε στις απευθείας αναθέσεις εδώ και χρόνια και προ καλλικρατικού δήμου η θέση και η στάση μας ,ήταν αφενός να μην κατατέμνονται μεγάλα έργα, αλλά και αυτά που εξ ανάγκης θα πρέπει να δίνονται απευθείας σε μικροεργολάβους για να υπάρχει δουλειά για όλους , θα πρέπει να δίνονται βάσει κατάστασης, ανά περιοχή δραστηριοποίσης τους,και με κάποια σειρά , ώστε όλοι να μπορούν να μετέχουν και όχι ενδεχομένως οι εκάστοτε ημέτεροι. Το έργο που υλοποιείται, αξιολογείται από τις επιτροπές παραλαβής και εφόσον δεν πληροί τις προϋποθέσεις της μελέτης, ο εν λόγω εργολάβος να διαγράφεται από την κατάσταση. Αυτό θα εξασφαλίζει τόσο την εργασία για όλους ανά περιοχή, την καλή εκτέλεση και θα δημιουργεί σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ δήμου και εργαζομένων και καλώς εννοούμενο ανταγωνισμό.
Ανάλογα θα πρέπει να εκτελούνται οι προμήθειες. Είμαστε κάθετα αντίθετοι σε κατατμήσεις πιστώσεων. Οι προμηθευτές ανάλογα με το αντικείμενο , θα πρέπει να είναι καταγραμμένοι σε κατάσταση, ενημερωμένοι είτε από το επιμελητήρια τους, και η λίστα του Δήμου να ανανεώνεται περιοδικά για τις νέες επιχειρήσεις, προς τις οποίες πρέπει να απευθύνονται για τυχόν διαγωνισμούς ή αναθέσεις.
Όμοια θα πρέπει να υπάρχει κατάσταση δικηγόρων και συμβολαιογράφων. Να τηρείται εναλλαγή σε αναθέσεις δικηγορικών γραφείων . Βέβαια ίσως είναι θέματα που η επιλογή γίνεται ανάλογα την δυσκολία του θέματος ή την εμπειρία του δικηγόρου. Υπάρχουν όμως πολύ περισσότερα , αφού εδώ που έχουμε φθάσει για κάθε τι απαιτείται γνωμοδότηση νομικού και η νομική υπηρεσία δεν έφθανε, που μπορούν όλα τα νέα παιδιά να έχουν μια υπόθεση.
Το θέμα των προσλήψεων αφήνεται όλα αυτά τα χρόνια ως εργαλείο πολλές φορές πελατειακών σχέσεων για κάθε αρχή.
Έχω πει και στο παρελθόν ότι το πρώτο εργαλείο που βοηθά και την ίδια την δ.Α.ή τα ΝΠ και τις επιχειρήσεις, είναι η σωστή σύνταξη και δημιουργία ενός ΟΕΥ
Ενός ΟΕΥ όχι με βάση το υπάρχον προσωπικό , που θέλω να εξασφαλίσω σήμερα , να τακτοποιήσω τμήματα, διευθύνσεις για να τοποθετήσω κατά το δοκούν ημετέρους, αλλά έναν ΟΕΥ που θα βασίζεται στις ανάγκες που έχει ο δήμος και ο κάθε φορέας, που θα βλέπει και μακροπρόθεσμα την λειτουργία του δήμου.
Βέβαια έχει έλθει το κράτος και οι αντιλαϊκές κυβερνήσεις του και έχουν περικόψει με διάφορα νομοθετήματα, τόσο το προσωπικό που υπήρχε κατά τις συνενώσεις των δήμων, έχει περικόψει τις όποιες προσλήψεις , έχει δημιουργήσει μια σειρά απασχολησιμων, αλλά πιστεύω ότι αν θέλουμε κάποια στιγμή να έχουμε ένα σωστά οργανωμένο δήμο θα πρέπει να αγωνιστούμε στην κατεύθυνση αυτή με την καταγραφή των αδυναμιών, με την ανάγκη σωστού ΟΕΥ με την ανάγκη σωστού και εξειδικευμένου μόνιμου προσωπικού.
Πιστεύω ότι το σημερινό προσωπικό του δήμου και των νπ είναι και έμπειρο και γνώστης της διοίκησης , αλλά εκτός του ότι είναι λίγο πλέον, έχει να αντιμετωπίσει δαιδαλώδη νομικά πλαίσια, συνεχείς εκδόσεις νόμων που επικαλύπτουν προηγούμενους για ίδια αντικείμενα, δυσκολία στην επεξήγηση αφού και πολλές φορές οι εγκύκλιοι οι διευκρινιστικές περιπλέκουν τα πράγματα.
Το άλλο πρόβλημα που συναντά κανείς κατά την εκτέλεση και υλοποίηση πράξεων , αποφάσεων κλπ είναι η απίστευτη γραφειοκρατία. Αυτό δεν αποτελεί ευθύνη των υπηρεσιών , εκπορεύεται από την πολυπλοκότητα , το ακατανόητο πολλάκις των συνεχών αλλαγών της νομοθεσίας. Μια προσπάθεια κωδικοποίησης των νόμων δεν απέδωσε, η δημιουργία ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης , με διάφορες πλατφόρμες που στήνονται από το κεντρικό κράτος, διατηρεί παράλληλα και την γραφειοκρατία έτσι είναι αδύνατο ο κάθε δημότης να μπορέσει να βγάλει άκρη μέσα από τις υπηρεσίες για να λύσει το όποιο αίτημά του, οπότε τις περισσότερες φορές καταλήγει σε κάποιο αιρετό και ακολουθείται η διαδικασία εξυπηρετήσεων.
Γίνεται λοιπόν σαφές, ότι το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι ΟΤΑ είναι δεδομένο και από αυτό το συγκεκριμένο πλαίσιο εκπορεύονται και τα ζητήματα διαφάνειας. Άλλωστε το ίδιο το σύστημα προάγει την αδιαφάνεια υπέρ των επιχειρηματικών ομίλων και το εμπόριο ψήφων, που επιδίδονται και οι κυβερνήσεις και οι τοπικλες διοικήσεις όπως και η δική μας. Η δαιδαλώδης πολυνομία, η αύξησης της παραδοσιακής και πλέον και της ηλεκτρονικής γραφειοκρατίας, δημιουργούν μηχανισμούς αφενός δυσκίνητους, αφετέρου επιρρεπής στην κακοδιοίκηση. Αν ανατρέξετε στις ετήσιες εκθέσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, θα δείτε ότι ένα πολύ υψηλό ποσοστό κακοδιοίκησης αφορούν στους ΟΤΑ.
Μας είναι λοιπόν σαφές ότι παρά την προσπάθεια των υπηρεσιακών στελεχών του δήμου, ο όγκος και το βάρος των διαδικασιών που επιβάλει το νομικό πλαίσιο λειτουργίας, μπορεί να αφήνουν περιθώριο για εμφάνιση φαινομένων όπως αυτά που περιγράψαμε ανωτέρω. Και σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τη βούληση της δημ. Αρχής, αν τελικά η πόρτα του δήμου θα είναι ανοιχτή για όλους, δίνοντας πρόσβαση στην πληροφορία και ευκαιρία σε κάθε δημότη (για συνεργασία, πρόσληψη, συμμετοχή σε έργα κλπ) και όχι μόνο σε όποιον η ίδια η δημ. Αρχή επιθυμεί, αξιοποιώντας το εργαλείο των απευθείας αναθέσεων που παρέχει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
Εδώ θα ήθελα να κάνω κι ένα ακόμη σχόλιο: με αφορμή την πανδημία μία σειρά ΠΝΠ έχουν καταργήσει ακόμη και αυτά τα υφιστάμενη νομικά πλαίσια, που γνωρίζαμε, δίνοντας δυνατότητα για απευθείας αναθέσεις ακόμη και εκτός ορίων των 20.000 π.χ. σε συγκεκριμένη Α.Ε. για τουριστική προβολή, ή για πρόσληψη συμβασιούχων χωρίς καμία δημοσιότητα ή κριτήρια. Η έκτακτη ανάγκη όμως δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για ασυδοσία.
Θεωρούμε ότι σήμερα από αυτό το δ.σ. θα πρέπει να εξαχθεί η πολιτική βούληση και να τεθούν οι βάσεις για μια αλλαγή του πλαισίου διοίκησης, που θα καθιστά αντικειμενικά την ορθή και χρηστή λειτουργία των υπηρεσιών του δήμου, εξασφαλίζοντας τους εργαζόμενους , ν α θέτει όρια στα πλαίσια λειτουργίας των αιρετών.
Όλο αυτό το διεκδικητικό πλαίσιο να προωθηθεί όχι μόνο εγγράφως αλλά και με παραστάσεις όπου απαιτείται ( ΚΕΔΕ< ΥΠΕΣκλπ), με συνεργασίες ( περιφ +δήμους) να σταλεί σε όλους και να γίνει μια αρχή αλλαγής , μετά από τόσα μνημονια που εχουμε ζήσει και την κατάλυση των συνταγματικώς κατοχυρωμένων δικαιωμάτων & υποχρεώσεων διοίκησης και εργαζομένων.
