Οι έχοντες κάποιαν ηλικία (έξι, επτά ή και οκτώ δεκαετιών), μπορούμε να θυμηθούμε σε τί βαθμό ήταν ανεβασμένο μεταπολεμικά το πνεύμα της αποταμίευσης ακόμη και μεταξύ φτωχών νοικοκυριών.
Αποταμίευαν “φασούλι το φασούλι”, από τη μια για “ώρα ανάγκης” (έτσι έλεγαν οι γονείς μας), κι από την άλλη για να “καρπωθούν” τον Τραπεζικό τόκο που, συνήθως, εκείνα τα χρόνια, υπερκάλυπτε τον πληθωρισμό.
Όσοι έτυχε να εργασθούμε σε Τραπεζικά Ιδρύματα, έχουμε ιδίαν αντίληψη αυτού που περιγράφω. Τριανταπέντε χρόνια εργαζόμενος στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Χίου, (έως το 2008), μπορώ να βεβαιώσω ότι, στο κατ΄εξοχήν αυτό Λαϊκό Πιστωτικό Ίδρυμα, είχαμε χιλιάδες πελάτες πολύ χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου οι οποίοι διαπνεόταν από υγιές πνεύμα αποταμίευσης. Όχι αποθησαύρισης.
Τα χρόνια πέρασαν, οι ανθρώπινες συνήθειες (καταναλωτικές κυρίως) άλλαξαν και μαζί αυξήθηκαν οι ανάγκες μικρών και μεγάλων. Ανάγκες ανελαστικές (που δεν υπήρχαν παλιά), οι οποίες τελευταία έχουν διογκωθεί αισθητά λόγω της ακρίβειας.
Ταυτόχρονα, η αδυναμία πολλών εξ ημών να αντισταθούμε στα συνεχή διαφημιστικά μηνύματα, οδηγεί σε υπερκαταναλωτισμό και περιττές δαπάνες οι οποίες κατασπαταλούν (άσκοπα) το όποιο διαθέσιμο εισόδημά μας.
Κάπως έτσι, οδηγούμεθα (οι περισσότεροι) σε σχετική ή πλήρη αδυναμία αποταμίευσης, έστω και αν γινόμαστε συνεχώς μάρτυρες ενός αβέβαιου αύριο μη γνωρίζοντας “τί μας ξημερώνει”. Απο κοντά και οι πρακτικές των Τραπεζών, οι οποίες, τουλάχιστον για τους δυνάμενους να αποταμιεύσουν μικροποσά, προσφέρουν μηδαμινά επιτόκια που, κατ΄ουσίαν, “κατατρώγουν” τις μικροκαταθέσεις τους.
Και ναι μεν οι Τραπεζικές καταθέσεις (ακούμε συχνά) αυξάνονται ανά μήνα, όμως αυτές προέρχονται κυρίως από ανθούσες επιχειρήσεις και από μεγάλη μερίδα ελεύθερων επαγγελματιών που φοροδιαφεύγουν συστηματικά με την ανοχή τόσο των αρμοδίων Αρχών όσο και ημών των απλών πολιτών.
Τα παραπάνω ένιωσα την ανάγκη να τα επισημάνω (αν και γνωστά) επειδή, την 31η Οκτωβρίου κάθε έτους, έχει καθιερωθεί να εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης.
Εορτασμός που γίνεται εις ανάμνηση τηςίδρυσης του Διεθνούς Ινστιτούτου Ταχυδρομικών Ταμιευτηρίων (Μιλάνο 31-10-1924). Άραγε σήμερα, χωρίς Ταχυδρομικό Ταμ/ριο (εξαγοράσθηκε το 2013 από τη EUROBANK), με (κατ΄ουσίαν) αρνητικά επιτόκια, αλλά και “χωρίς χρήμα στην τσέπη”, έχει πια νόημα ένας τέτοιος εορτασμός;
