Η φλόγα της επανάστασης, η δύναμη της ιστορίας, οι ηρωικές προσωπικότητες και οι αγώνες των Ψαριανών για ελευθερία και αυτοδιάθεση, που οδήγησαν και στο Ολοκαύτωμα του νησιού, ξεδιπλώθηκαν σε μια εκδήλωση με έντονη συγκινησιακή φόρτιση.
Στο πλαίσιο των επετειακών εορτασμών, ο Δήμος Ηρωικής Νήσου Ψαρών έχει προγραμματίσει μια σειρά εκδηλώσεων και δράσεων για να τιμήσει τους ηρωικούς νεκρούς του Ολοκαυτώματος, που με την ανυπέρβλητη θυσία τους χάραξαν μια από τις πιο συγκλονιστικές διαδρομές της ιστορίας της πατρίδας μας.
Το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2024, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στο Μέγαρο Παλαιάς Βουλής έγινε η παρουσίαση του Επετειακού Ημερολογίου και σήμανε την έναρξη των επετειακών εκδηλώσεων με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από το Ολοκαύτωμα των Ψαρών, που έλαβε χώρα στις 22 Ιουνίου του 1824.
Την εκδήλωση συντόνισε ο γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Σερέζης.
Χαιρετισμό απηύθυνε η Πρόεδρος της Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος Μαριέττα Μινώτου, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «στο παρόν ημερολόγιο, με τα ιστορικά κειμήλια και το αρχειακό υλικό που ευγενώς παραχωρήθηκε από το ΕΙΜ, καθώς και με αυτά που ανήκουν στο Δήμο Ηρωικής Νήσου Ψαρών, ζωντανεύουν ανάγλυφα τα τραγικά γεγονότα, προβάλλονται οι ηρωικές μορφές και μεταλαμπαδεύεται το πνεύμα της θυσίας για τα υψηλά ιδεώδη που προσδιορίζουν διαχρονικά την ελληνική μας υπόσταση και ταυτότητα».
Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκε ο Δήμαρχος Ηρωικής Νήσου Ψαρών Κωνσταντίνος Βρατσάνος. Σε μια ομιλία με ενσυναίσθηση και συγκίνηση επεσήμανε ότι «τα Ψαρά έχουν ένα πολύ πλούσιο και ένδοξο παρελθόν, έχουν παρόν και πιστεύω ακράδαντα ότι θα έχουν και ένα ευοίωνο μέλλον. Πιστεύω στις εγγενείς μας δυνάμεις, στους ανθρώπους μας, είτε αυτοί κατοικούν στα Ψαρά, είτε κατοικούν εκτός Ψαρών. Ο καθένας από το μετερίζι που έχει ταχθεί ας συμβάλλει με όποιες δυνάμεις έχει για την πρόοδο και την ευημερία του τόπου μας. Το χρωστάμε στους προγόνους μας, αλλά και στις επόμενες γενιές των Ψαριανών. Δεν μας ταιριάζει η μεμψιμοιρία και η εσωστρέφεια. Δεν επαιτούμε. Δουλεύουμε και διεκδικούμε γιατί το νησί μας αξίζει τα καλύτερα». Και συνέχισε λέγοντας ότι «το νησί μας, τα Ψαρά, αξιοποιώντας την ιστορική κληρονομιά και τις παραδόσεις του και με πίστη στις δικές του δυνάμεις, χαράζει με υπερηφάνεια νέες συντεταγμένες δράσης».
Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντριας του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών/ ΙΤΕ Τζελίνα Χαρλαύτη στην ομιλία της ανέπτυξε το θέμα «Από τις θάλασσες της Μεσογείου ‘’στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη’’». Μια παρουσίαση καθηλωτική που πρόσθεσε πολλά νέα στοιχεία σχετικά με τη ναυτική εποποιία των Ψαρώνστην προεπαναστατική περίοδο, κατά τη διάρκεια της επανάστασης αλλά και την χρονική περίοδο μετά την επανάσταση.
Η εναρκτήρια εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση του Επετειακού Ημερολογίου των Ψαρών από την Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Δήμητρα Κουκίου.
«Στις πλουσιότατες σήμερα συλλογές του και στο Αρχείο Ιστορικών Εγγράφων περιλαμβάνονται τα εμβληματικά κειμήλια που εικονογραφούν το παρόν ιστορικό ημερολόγιο, αφιερωμένο στα 200 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Ψαρών. Η παρουσίασή τους ακολουθεί κατά κανόνα χρονολογική σειρά προκειμένου να αναδειχτεί με τον πιο εύληπτο τρόπο η πορεία του ιστορικού νησιού κατά την προεπαναστατική και επαναστατική περίοδο. Τα Ψαρά, κυρίως μετά τα Ορλωφικά, υπήρξαν αναμφισβήτητα ο κυρίαρχος ναυτότοπος του Ανατολικού Αιγαίου».
Την εναρκτήρια εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκ μέρους του Μητροπολίτου Χίου Ψαρών και Οινουσσών κ.κ. Μάρκου ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης κ. Πορφύριος Πελωριάδης, ο Βουλευτής Χίου Νότης Μηταράκης, εκ μέρους του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, Στρατηγού Δημητρίου Χούπη και του Αρχηγού ΓΕΝ Αντιναυάρχου Δημητρίου Ελευθερίου Κατάρα ΠΝ ο Αρχιπλοίαρχος Δημήτριος Παλάσκας ΠΝ, , οι Δήμαρχοι Ύδρας, Γορτυνίας, Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, αντιδήμαρχοι από την Λήμνο, την Κάρπαθο, τα Κύθηρα, την Ερέτρια, ο καπετάν Παναγιώτης Τσάκος, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων.
Ο Δήμαρχος Ηρωικής Νήσου Ψαρών ευχαριστεί θερμά την κυρία Μαριέττα Δ.-Α. Μινώτου, Πρόεδρο του Δ.Σ. της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, καθώς και όλα τα μέλη του Δ.Σ, την κυρία Μαρία Παπαναστασίου Δ/ντρια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, την κυρία Δήμητρα Κουκίου, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και ψυχή της έκδοσης του επετειακού ημερολογίου, τον θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απολλωνιάδος Ιωακείμ Αρχοντό, που προλόγισε το ημερολόγιο, την εξαίρετη ιστορικό κυρία Τζελίνα Χαρλαύτη, καθηγήτρια ναυτιλιακής ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και Διευθύντρια στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, Τον εξαίρετο φωτογράφο κύριο Δημήτρη Ταλιάνη για την πολύ σημαντική συμβολή του τόσο στην έκδοση του ημερολογίου όσο και στην προετοιμασία της εκδήλωσης, καθώς και τα στελέχη των Εκδόσεων Τοπίο για την άρτια επιμέλεια του ημερολογίου, τον εκλεκτό δημοσιογράφο και συγγραφέα κύριο Κώστα Σερέζη, τον κύριο Παναγιώτη Μαστραντώνη, που οι υπέροχοι ζωγραφικοί του πίνακες με τα Ψαριανά σκαριά, κοσμούν τις σελίδες του ημερολογίου, την κυρία Λίλα Παπαδημητρίου για το υπέροχο ντοκιμαντέρ της με τους Ψαριανούς ήρωες, χορηγία του Ιδρύματος Μαρία Τσάκος.
