Διαβάζουμε στο ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΟΜΟΣ 2 έκδοσης της εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, αναφορά στη λ. «γενοκτονία» ως: «έγκλημα που συνίσταται στη συστηματική, μαζική και εκτεταμένη εξόντωση φυλετικής, εθνικής ή θρησκευτικής ομάδας. Βλ. διωγμός, εθνοκάθαρση, εκκαθαρίσεις, ολοκαύτωμα – κτονία [˂αγγλ. Genocide, 1944, γαλλ. Gѐnocide, 1945]».Υποθέτω, πως ένα Χρηστικό Λεξικό δεν μπορεί να είναι πλήρες τουλάχιστον ως προς την αναλυόμενη λέξη, χωρίς να αναφερθεί –δεν λέμε να σχολιάσει- στη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και όχι μόνο. Ωστόσο και το λεξικό Μπαμπινιώτη αν και είναι λαλίστατο σε θέματα ενδιαφέροντα μεν, ανύπαρκτα δε (βλ. Ι.Ε θεωρία) στο θέμα της γενοκτονίας παραείναι λακωνικό! Στο λήμμα γενοκτονία γράφει μόνο: «η συστηματική και ολοκληρωτική εξόντωση φυλής ή έθνους: η γενοκτονία των Αρμενίων / Κούρδων από τους Τούρκους // η γενοκτονία των Εβραίων από τους Ναζί. ΕΤΥΜ. γένος + κτονία ˂ κτείνω = φονεύω».
Όποιος νομίζει πως είναι πλήρης η ανάλυση αυτή κάνει λάθος, όπως κάνει λάθος και ο κύριος λεξικογράφος! Για τη λ. γένος μάς ενημερώνει με διάφορα Ινδοευρωπαϊκά gen, janas, genus, genere, γοτθικά(!) kuni…
Η Γενοκτονία μαρτυρείται από το 1948, οπότε πλάστηκε από τον Ο.Η. Ε για να δηλωθεί η εξόντωση των Εβραίων από τους Ναζί και από τότε γενικεύτηκε η χρήση της. Φαίνεται πως το ελληνικό λεξιλόγιο από την αρχαιότητα ακόμη, ενώ είχε τις λέξεις ανθρωποκτονία, ζωοκτονία , πατροκτόνος /ια (πατραλοίας [ πατήρ + ἀλοιάω / χτυπώ, ραβδίζω])κ.α σχετικές, δεν είχε τη λέξη γενοκτονία! Έτσι η λ. χαρακτηρίζεται ως αντιδάνειο ˂ genocide ˂ genus + caedo → γένος + κτείνω> γενοκτονία. Φαίνεται πως ο συντάκτης, δεν είχε ακούσει ποτέ για το ενάμισι εκατομμύριο Ελλήνων που εξόντωσαν οι Τούρκοι και άλλους τόσους που τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν τις (πανάρχαιες) εστίες τους… Δεν είχε ακούσει ποτέ για την προγραμματισμένη από το 1909 γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων και των χριστιανικών πληθυσμών της Τουρκίας, η οποία ολοκληρώθηκε το 1922.
Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κανείς, πως σε ένα λαλίστατο και ογκώδες έργο, δεν υπάρχει θέση για ένα δάκρυ για το αίμα τόσων αδικοχαμένων Ελλήνων; Ενώ υπάρχει ολόκληρη ανάλυση για το sandwich του Άγγλου χαρτοπαίχτη john Montagu κόμη του Sandwich;!…
Αλλά περί …ρύπων σε άλλο σημείωμα.
Να υπενθυμίσουμε όμως, πως η γλώσσα εκτός από θεωρία, είναι λόγος, προβληματισμός και έκφραση διανοημάτων και συναισθημάτων του ανθρώπου και όχι απλά γραφικά σύμβολα.
Εδώ είναι που η γλώσσα εξανθρωπίζεται και καταφέρνει να αλλάξει τις κλειδαριές της ακαδημαϊκής Γλωσσολογίας. Ανακαλύπτουμε λοιπόν πως και τα λόγια έχουν «ψυχή» και κατά τον Όμηρο γίνονται «θυμοφθόρα» (θυμός + φθείρω) δηλ. ταραχώδη, δηλητηριώδη. Αυτά και άλλα πολλά θα πρέπει να έχουν υπόψιν τους όσοι ασχολούνται με τη γλώσσα· ότι δηλ. «η λειτουργικότητα των λέξεων είναι πολυδύναμη και πολυδιάστατη, ανάλογα με τον τρόπο χρήσης και τον στόχο του χρήστη…» και βέβαια εδώ δεν αναλύουμε απλώς τη λέξη, αλλά εμβαθύνουμε σ’ αυτήν φτάνοντας «στην πεμπτουσία του περιεχομένου της» βλ. Ιάσων Ευαγγέλου «θέλεις να μάθεις; Ρώτησε τις λέξεις» Εκδ. Δωδώνη Αθήνα 1999.
* Τα μαύρα γράμματα εντός των εισαγωγικών δικά μου
knafpl@hotmail.com
