Η πρώτη «ελληνική» σκηνή της πολυαναμενόμενης ταινίας του Netflix «Οι κολυμβήτριες» εκτυλίσσεται στα φουρτουνιασμένα νερά του Αιγαίου. Εκεί, σε μια βάρκα ασφυκτικά γεμάτη από πρόσφυγες, δύο αδελφές από τη Συρία, η Σάρα και η Γιούσρα Μαρντίνι, συνειδητοποιούν ότι κινδυνεύουν. Κάποιος συνεπιβάτης καλεί το Λιμενικό, αλλά του λένε πως δεν είναι στην αρμοδιότητά τους να βοηθήσουν. Η Γιούσρα πετάει στη θάλασσα τα μοναδικά προσωπικά αντικείμενα που έχει μαζί της: τα μετάλλια της κολύμβησης.
Η Σάρα δένει στο σώμα της το σκοινί της βάρκας και βουτάει στα παγωμένα νερά. Η μικρή της αδελφή την ακολουθεί και εκείνη της ουρλιάζει να ανέβει πάλι πίσω. Η Γιούσρα δεν την ακούει. Ακούει μόνο τη φωνή του πατέρα τους που βρίσκεται πίσω στη Δαμασκό. Ηταν ο προπονητής και των δύο και τώρα η φωνή του της δίνει κουράγιο. Οι δύο αδελφές βρίσκουν ρυθμό και καταφέρνουν κολυμπώντας μέσα στη νύχτα να τραβήξουν στα παράλια της Λέσβου τη βάρκα. Εκεί καταρρέουν από την υπερπροσπάθεια. Στην επόμενη σκηνή βλέπουμε τις δύο ηθοποιούς που υποδύονται τις αδελφές Μαρντίνι να περπατούν προς την ενδοχώρα. Το πλάνο αποκαλύπτει ένα τεράστιο βουνό από εγκαταλελειμμένα πορτοκαλιά σωσίβια. Φθάνουν ξυπόλυτες στην πόλη. Τρώνε πίτσα και το επόμενο πρωί μπαίνουν κρυφά στο beach bar ενός παραλιακού ξενοδοχείου για να κάνουν ένα ντους. Παρατηρούν για ώρα τους τουρίστες που βρίσκονται σε απόλυτη άγνοια του τι διαδραματίζεται καθημερινά στη θάλασσα.
Η τελευταία «ελληνική» σκηνή είναι και η τελευταία σκηνή της ταινίας και έρχεται αφού ο θεατής έχει παρακολουθήσει τη συγκλονιστική πορεία των δύο κοριτσιών. Στους τίτλους τέλους αποκαλύπτεται πως η Σάρα, που έχει επιστρέψει στη Λέσβο για να βοηθήσει εθελοντικά τους πρόσφυγες, συλλαμβάνεται και οδηγείται στις ελληνικές φυλακές με βαρύτατες κατηγορίες για διακίνηση μεταναστών, σύσταση εγκληματικής οργάνωσης και κατασκοπεία. Η ταινία βασίζεται στην πραγματική ιστορία της Σάρα και της Γιούσρα και κάνει πρεμιέρα σήμερα στη δημοφιλή πλατφόρμα. Η «Κ» ξετυλίγει την ιστορία πίσω από την ταινία μέσα από μια σειρά παλαιότερων συναντήσεων με τους αληθινούς πρωταγωνιστές.
Στους Ολυμπιακούς
Τη Γιούσρα την είχα συναντήσει πρώτη φορά το 2018 σε έναν αγώνα ξιφασκίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες των νέων του Μπουένος Άιρες, όπου είχε ταξιδέψει ως αθλήτρια-πρότυπο. Η Σάρα βρισκόταν ήδη στη φυλακή και η μικρή της αδελφή πολύ ευγενικά μου είχε πει πως δεν ήθελε να μιλήσει για την υπόθεση. Το ίδιο βράδυ συναντήθηκα στο ξενοδοχείο της με τον προπονητή της Σβεν Σπάνεκρεμπς και μου διηγήθηκε την άγνωστη μέχρι τότε ιστορία τους. Εκείνος τις είχε πρωτοσυναντήσει στο Βερολίνο, στον κολυμβητικό σύλλογο όπου εργαζόταν, και θέλησε να τις βοηθήσει. Τους εξασφάλισε διαμονή σε ένα δωμάτιο στον σύλλογο και άρχισε να τις προπονεί. Η Σάρα σύντομα αναγκάστηκε να τα παρατήσει λόγω του τραυματισμού που υπέστη στο ταξίδι προς την Ελλάδα, αλλά έγινε δεκτή σε ένα πανεπιστήμιο και ξεκίνησε σπουδές. Η Γιούσρα όμως, που προπονείτο εξαντλητικά, συνεχώς βελτίωνε τους χρόνους της.
Ο Σβεν ήταν σε επαφή με τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και διεκδικούσε μια θέση για εκείνη στη νεοσύστατη ομάδα προσφύγων. Τα κατάφερε και μέσα σε μια νύχτα η Γιούσρα έγινε παγκοσμίως γνωστή. Οι δύο αδελφές κλήθηκαν να διαχειριστούν τα νέα δεδομένα και μια νέα ισορροπία στη σχέση τους. Στους Ολυμπιακούς του Ρίο η Σάρα συνόδευσε την αδελφή της και εκεί πήρε μια απόφαση: να επιστρέψει στη Λέσβο για να προσφέρει αυτά που δεν είχε βρει εκείνη όταν ξεκινούσε το δικό της ταξίδι. Πήρε άδεια από το πανεπιστήμιο και μετακόμισε στο νησί. Υποδεχόταν στις ακτές ανθρώπους, πολλές φορές έμπαινε στο νερό για να τους βοηθήσει, μετέφραζε, κατάφερε επίσης να εξασφαλίσει πλυντήρια ρούχων για τα camps. Η σύλληψή της έγινε στο αεροδρόμιο όταν επέστρεφε στο Βερολίνο για να συνεχίσει τις σπουδές της. Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου. Oι δύο αδελφές θεωρούνταν σύμβολο ελπίδας για το προσφυγικό. Ολοι πίστευαν πως ήταν θέμα κάποιων ημερών να αποφυλακιστεί, αλλά ήδη τότε είχε κλείσει δύο μήνες στη φυλακή. «Τα κορίτσια έχουν ήδη συμφωνήσει να μεταφερθεί η ιστορία τους στον κινηματογράφο», μου είχε πει o Σβεν το φθινόπωρο του 2018.
Στον Κορυδαλλό
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ήρθα σε επαφή και με τη Σάρα. Μου είχε στείλει τότε ένα χειρόγραφο γράμμα μέσα από τις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού. «Δεν θέλω κανείς να με λυπηθεί. Είμαι προσηλωμένη στο ανθρωπιστικό έργο. Προσπαθώ να είμαι η φωνή (των προσφύγων), μήπως και η σκληρή δουλειά μου εμπνεύσει και άλλους να ονειρευτούν, να ενημερωθούν, να βοηθήσουν», μου έγραφε μεταξύ άλλων. Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι μου είχαν μεταφέρει πως η Σάρα προσπαθούσε να παραμείνει θετική και αισιόδοξη, πως ήταν η ψυχή της πτέρυγας και είχε καταφέρει να ξεσηκώσει κρατουμένους αλλά και υπαλλήλους να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες κράτησης.
Τη γνώρισα από κοντά το βράδυ που αποφυλακίστηκε. Είχε μεταφερθεί εκείνο το μεσημέρι από τον Κορυδαλλό στη Διεύθυνση Αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη, και όταν έπειτα από έξι ώρες αφέθηκε ελεύθερη ήταν εξουθενωμένη και θυμωμένη. Τη συνόδευσα με την παρέα της σε ένα εστιατόριο –ήθελε να φάει πίτσα– και την παρατηρούσα σιγά σιγά να χαλαρώνει. Μίλησε με τους δικούς της. Εσκασε στα γέλια όταν η μαμά της τη μάλωσε που χάρισε σε μια συγκρατούμενή της τα σκουλαρίκια που της είχε κάνει δώρο, έκανε χιούμορ για το φαγητό της φυλακής. Φαινομενικά τουλάχιστον έμοιαζε να ξαναβρίσκει τον εαυτό της. Επέστρεψε στο Βερολίνο, αλλά ύστερα από λίγους μήνες αποφάσισε πως θα διέκοπτε τις σπουδές της για να επικεντρωθεί στο ανθρωπιστικό έργο. Οσο οι δικοί της ανησυχούσαν με την απρόβλεπτη συμπεριφορά της τόσο εκείνη απομακρυνόταν. Κάποια στιγμή την κάλεσαν σε μια εκδήλωση στο Λονδίνο και εκεί μίλησε για πρώτη φορά για το απίστευτο βάρος που πλέον ένιωθε. Για τη δυσκολία της να διαχειριστεί το μετατραυματικό στρες με το οποίο είχε μόλις διαγνωσθεί – όχι από την εμπόλεμη ζώνη, ούτε από το επικίνδυνο ταξίδι που παραλίγο να της στοιχίσει τη ζωή, αλλά από την άδικη δίωξη που την οδήγησε στη φυλακή.
Τα σχέδια για το μέλλον
Η Γιούσρα, εν τω μεταξύ, συμμετείχε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, ταξίδευε σε όλο τον κόσμο δίνοντας ομιλίες, είχε συναντήσει από τον Ομπάμα μέχρι τον Πάπα, έγινε η νεότερη πρέσβειρα στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Καθημερινά μοιράζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες και νέα από τη ζωή της: από τα συχνά ταξίδια στην Αθήνα – για να δει το αγόρι της που είναι Έλληνας. Για τη γερμανική ΜΚΟ που θα ιδρύσει για τους πρόσφυγες με τον Σβεν, τον πρώην προπονητή της. Για το νέο της ξεκίνημα στο Πανεπιστήμιο του Λος Αντζελες (σπουδάζει Κινηματογράφο).
Το τελευταίο διάστημα «ανεβάζει» φωτογραφίες από τις διάφορες φεστιβαλικές πρεμιέρες της ταινίας. Εκεί όλοι οι δημοσιογράφοι ρωτούν για την ποινική δίωξη της Σάρα που ακόμα εκκρεμεί. Οι δύο αδελφές απέφευγαν να μιλήσουν για το θέμα, αλλά σε μια συνέντευξή της στον Guardian η Γιούσρα μίλησε για το πώς η ταινία είναι ένας φόρος τιμής στη Σάρα, που πάντα ήταν η ηρωίδα της. Ότι ελπίζει να μπορέσει να αφήσει σύντομα πίσω της τη δικαστική υπόθεση. «Πιστεύω πως πρέπει να μιλήσει για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά έχει αποφασίσει να μη δώσει καμία συνέντευξη και να επικεντρωθεί στην ψυχική της υγεία», δήλωσε.
Ωστόσο, η Σάρα την περασμένη εβδομάδα κλήθηκε να διαχειριστεί ακόμη μία ελληνική πρωτοτυπία: παρότι κατηγορούμενη, ήταν ταυτόχρονα καταχωρισμένη στον Εθνικό Κατάλογο Ανεπιθύμητων Αλλοδαπών. Έπειτα από αίτηση των δικηγόρων της, Ζαχαρία Κεσσέ και Κλειώς Παπαπαντολέοντος, βγήκε από τον κατάλογο –για πέντε ημέρες– και ταξίδεψε στη Λέσβο προκειμένου να καταθέσει συμπληρωματικά στον ανακριτή για την υπόθεση. Η δίκη στη Λέσβο θα ξεκινήσει στις 10 Ιανουαρίου 2023. Η ταινία, βασισμένη στη ζωή της, θα προβάλλεται τότε παγκοσμίως.
Πηγή: Καθημερινή
