Στρατοδικείο
Εκεί που πεθαίνουν τα χαμόγελα
πριν ακόμα κοντέψουν το κτίριο,
με το θάνατο να κρέμεται αράχνη,
στο εδώλιο, δεμένοι
του κατηγορούμενου,
οι μόνοι χαμογελαστοί
κι αδιάφοροι,
τα χέρια δώσανε,
αν ζήσουν,
στη Χίο να γυρίσουνε
και να φυτέψουνε τα πόδια τους
καταβολάδες,
να μη ξαναφύγουνε ποτέ.
Ο Μιχάλης εκτελέστηκε
δε γύρισε
κι ο Φώτης
αποδιωγμένος,
με τις πληγές του,
πέθανε στο βαπόρι.
Τ.Μ.
Χίος. Μάρτης του 1948 .Ένα πηγάδι … στο χωριό Βροντάδο κρυψώνα και παράνομο τυπογραφείο αγωνιστών της Αριστεράς… αδειάζει… προδοσία; Τυχαία σύμπτωση; Οι χωροφύλακες αιφνιδιάζουν τους μαχητές… τους συλλαμβάνουν…
Προσφυγικός συνοικισμός Νοσοκομείου Χίου … Τα ουρλιαχτά της αριστοκρατικής μεγαλοαστής κυρίας του γωνιακού και διαγώνια με τις παράγκες αρχοντικού κάνουν ένα έφηβο αγόρι να πεταχτεί έξω από την προσφυγική του παράγκα… «Σκοτώστε τους, σκοτώστε τους» … το γεμάτο μίσος ουρλιαχτό της κυρίας γεμίζει το νου του μικρού αγοριού που ταυτόχρονα η ματιά του ‘πιάνει’ την εικόνα του αυτοκινήτου της χωροφυλακής που περνά μπροστά από τον προσφυγικό συνοικισμό… επιβάτες του; οι συλληφθέντες της φοντάνας, του πηγαδιού του Βροντάδου… ο ένας είναι ο θείος του ο Φώτης Αγγουλές…
Τομή στην καρδιά του νεαρού αγοριού…σαν κι αυτή που κάνουν οι χωρικοί πάνω στο μαστιχόδεντρο…Κι ύστερα; …Το αγόρι θα δει λίγα λεπτά της ώρας τον θείο του στην φυλακή του νησιού… Ύστερα θα τους πάρουν για την Αθήνα.. ύστερα θα τους δικάσουν… Στρατοδικείο… η Ηρώ Βατάκη, η αδελφή του ήρωα Βατάκη μπαινοβγαίνει στην παράγκα της φαμίλιας του νεαρού αγοριού και τους λέει τις εξελίξεις… το ίδιο κι οι συγγενείς του… Ουρλιαχτό , της αρχόντισσας κυρίας, γεμάτο μίσος… σκοτώστε τους… το αγόρι φοβάται… πληγή μαχαιριού σαν κι αυτή στο μαστιοχόδεντρο… κι ύστερα;
Στρατοδικείο 2
(Και ο Φώτης δεν εκτελέστηκε)
Να σώσουμε τον ένα,
τον Ποιητή καθώς λέτε,
μα ποιος το βάρος θα σηκώσει
την απόφαση ν’ αλλάξουμε
από ‘εις θάνατον’
να γίνει
‘εις κάθειρξιν’,
η απορία των δικαστών.
Και ο Μιχάλης Βατάκης:
-Μα ο Αγγουλές ήταν απλός τυπογράφος
μεροκαματιάρης.
Εγώ είμαι ο εμπνευστής
και συγγραφέας των κειμένων
της παράνομης εφημερίδας…
…………………
Αν αγάπη μου
είχε κι ο Ιησούς
ένα Μιχάλη Βατάκη,
πως θα ήτανε ο κόσμος σήμερα;
η απορία η δική μου.
Τ. Μ.
… Κι ύστερα και μετά την τελική καταδίκη του σε 12 έτη ‘ειρκτή’, αρχίζει για τον ποιητή μια μακροχρόνια επώδυνη ‘περιοδεία’ στις φυλακές της χώρας… Ταξίδι θανάτου με πέρασμα από την γενέτειρα Χίο… Φυλακές Χίου(εκεί που σήμερα είναι το Ομήρειο Κέντρο).… Εδώ το νεαρό αγόρι θα δει στα κλεφτά και για λίγο από το τείχος της φυλακής το θείο του … μετά θα πρέπει να φύγει ο ποιητής για άλλη φυλακή…το νεαρό αγόρι τρέχει κόβει λίγους μενεξέδες το αγαπημένο λουλούδι του θείου του και δικό του… τρέχει και τους περνάει ανάμεσα στις χειροπέδες των χεριών του θείου…
Θα περάσουν πολλά χρόνια… Κέρκυρα 1956. Αποφυλάκιση του ποιητή μετά την εκτέλεση των 2/3 της ποινής του … επιστροφή στην αγαπημένη Χίο… πληγωμένο μαστιχόδεντρο…
Το νεαρό αγόρι, ο ανιψιός του ποιητή Φώτη Αγγουλέ, ο Τριαντάφυλλος Μυλωνάς δεν έδειξε ποτέ στον θείο του τα ποιήματα αυτά…
Φώτης Αγγουλές (Χονδρουλάκης , Τσεσμές 1911-εν πλω 1964). Προσφυγόπουλο από τον Τεσμέ στην άξενη Χίο… την αγάπησε, την υπηρέτησε… Αυτοδίδακτος ποιητής , ουμανιστής , λάτρης της ζωής και της … κομμουνιστικής ιδεολογίας, υπήρξε μέλος του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Στην κάθοδο και κατάταξη του το 1943 στον Ελληνικό Στρατό της Μέσης Ανατολής είναι από τους ‘τυχερούς’ του εγκλεισμού στα σύρματα (στρατόπεδα) των συμμάχων Άγγλων. Κάποτε οι φυλακισμένοι αριστεροί των συμμαχικών δυνάμεων θα αφαιθούν ελεύθεροι και μετά από περιπέτειες ο ποιητής μας επιστρέφει στο νησί του την Χίο… μετά αρχίζει ο εμφύλιος… πηγάδι, παράνομα τυπώματα αντιστασιακού υλικού και…
Ο διαχρονικός αυτοδίδακτος ποιητής Φώτης Αγγουλές , που για τη Χίο-κι όχι μόνο- θεωρείται κάτι αντίστοιχο του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου στην γειτονική Λέσβο(;), απεβίωσε έτσι ξαφνικά –από οξεία πνευμονική λοίμωξη- κατά την διάρκεια του ταξιδιού του για τον Πειραιά…
Χίος-Πειραιάς.. ένα ταξίδι που δεν ολοκληρώθηκε… ο ποιητής έντονα ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες στο διάβα της ζωής του στις 26 αργά προς 27 Μαρτίου του 1964, ημέρα θανάτου του στο επιβατικό Κολοκοτρώνης ήταν 53 ετών… κι ύστερα η μαχαιριά στο δέντρο της ζωής του θα γίνει δάκρυ… δάκρυ που φυλά αθάνατους τους στοίχους του μαζί με το μυστικό … ποιο; Πως και γιατί το δάκρυ ενώ εμείς συνεχώς πληγώνουμε το δέντρο γίνετε μαστίχα; Τι θέλει να μας πει μ’ αυτό το μαστιχόδεντρο; Τι θέλει να μας πει ο ποιητής Αγγουλές με τους στοίχους του;… έγραφε, έγραφε στοίχους γεμάτους νοήματα… ενώ κάποιοι συνεχώς τον μαχαίρωναν…
Στρατοδικείο και Στρατοδικείο2. Ποιήματα αδημοσίευτα του κ. Τριαντάφυλλου Μυλωνά, λόγιου και πνευματικού ανθρώπου χαμηλών τόνων , μα υψηλού δημιουργικού επιπέδου-, μεγάλου θαυμαστή του θείου του Φώτη Αγγουλέ τον οποίο αποκαλεί με υπερηφάνεια μέντορα του.
Ευχαριστώ τον κ. Μυλωνά για την επιλογή και προσφορά εκ μέρους του των 2 αυτών ποιημάτων του για την στήλη ΠΟΙΗΣΗ της diafaneia.eu.
Επιμέλεια
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια
