ΣΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΕΥΘΥΝΩΝ, ΔΗΜΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ, ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ, ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ Η ΧΙΟΣ ΠΡΟΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΚΑΙ ΗΓΕΤΙΔΑ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ , ΣΑΣ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ:
Περισσότεροι από 2,5 δισεκατομμύρια τόνοι αποβλήτων παράγονται συνολικά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σε ετήσια βάση (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 2021).
Εδώ και αρκετά έτη η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει εντοπίσει τις περιβαλλοντικές πιέσεις που ασκούνται από την συνεχώς αυξανόμενη παραγωγή υλικών αγαθών και τις δυσμενείς επιπτώσεις της μη ορθολογικής διαχείρισης των παραγόμενων αποβλήτων στο περιβάλλον και στις κοινωνίες, με βάση το επικρατέστερο σήμερα γραμμικό οικονομικό μοντέλο «προμήθεια, παραγωγή, κατανάλωση, απόρριψη» (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, 2019).
Οι υπάρχουσες υποδομές, τα επιχειρηματικά μοντέλα και η τεχνολογία, καθώς και η παγιωμένη συμπεριφορά διατηρούσαν μέχρι πρότινος τις οικονομίες «κλειδωμένες» στο γραμμικό μοντέλο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014).
Σήμερα, η οικονομία της ΕΕ παραμένει κατά βάση γραμμική, καθώς αρκετά προϊόντα είτε κατασκευάζονται εξαρχής για μία μόνο χρήση είτε παρουσιάζουν ελαττώματα και καθίστανται μη χρηστικά με μεγάλη ευκολία και δεν είναι δυνατό να επαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν ή να ανακυκλωθούν.
Με βάση δε τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, μόνο το 12% των δευτερογενών υλικών και πόρων επιστρέφουν στην οικονομία (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2020)
Τον Μάρτιο 2020 Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νέο Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κυκλική οικονομία, (Βρυξέλλες, 11.3.2020 COM(2020) 98 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία Για μια πιο καθαρή και πιο ανταγωνιστική Ευρώπη) που αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.(Βρυξέλλες, 11.12.2019 COM(2019) 640 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ)
Το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης εστιάζει σε τομείς με αυξημένη χρήση πόρων και υψηλό δυναμικό κυκλικότητας, όπως, και μεταξύ άλλων, τα ηλεκτρονικά, οι μπαταρίες, τα οχήματα, οι συσκευασίες, τα πλαστικά, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, οι κατασκευές, τα τρόφιμα, τα ύδατα και οι θρεπτικές ύλες.
Με βάση το επικρατούν σήμερα γραμμικό οικονομικό μοντέλο, το παραγόμενο απόβλητο κατά κανόνα απορρίπτεται στο περιβάλλον, είτε ανεξέλεγκτα, πρακτική η οποία είναι ήδη παράνομη στην Ελλάδα (άρθρο 29 του Ν. 4042/2012), είτε σε ελεγχόμενους χώρους, όπως είναι οι ΧΑΔΑ, οι οποίοι επίσης ήδη έχουν κηρυχθεί παράνομοι, είτε σε ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ)
Όπως ήδη αναφέρθηκε, σύμφωνα με το νέο ΕΣΔΑ (2020) περίπου το 80% των στερεών αποβλήτων που παράγονται στην Ελλάδα διατίθεται στο περιβάλλον, είτε σε παράνομους ΧΑΔΑ είτε σε ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ. Η συγκεκριμένη επιλογή διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, στα οποία συγκαταλέγονται και τα ΑΣΑ προκαλεί δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις και κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.
Ήδη από τον Δεκέμβριο του 2018 το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημοσίευσε την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία και το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης 2018-2019. Τον Νοέμβριο 2021, το εθνικό σχέδιο δράσης αναθεωρήθηκε και συγκεκριμενοποιήθηκε με το νέο Σχέδιο Δράσης της χώρας για την κυκλική οικονομία, το οποίο:
• εναρμονίζεται πλήρως με τους στόχους και τις δεσμεύσεις του νέου ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία,
• είναι συμβατό με τις νέες Ευρωπαϊκές οδηγίες και θεσμικές πρωτοβουλίες,
• λαμβάνει υπόψη όλες τις νέες νομοθετικές εξελίξεις στην Ελλάδα όπως το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα, την εναλλακτική διαχείριση, τα πλαστικά μιας χρήσης και τις συναφείς αναπτυξιακές πολιτικές σε τομεακό και εθνικό επίπεδο, καθώς και τα Εθνικά σχέδια δράσης για τα απόβλητα και το Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
Ο ΕΣΔΑ 2020-2030 αντιπροσωπεύει τον κοινό Ευρωπαϊκό και Ελληνικό σχεδιασμό για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων και επικεντρώνεται στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων, με βάση το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Το επικρατούν σήμερα γραμμικό μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης προκαλεί σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και για τον λόγο αυτόν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αποφασίσει τη μετάβαση σε ένα κυκλικό οικονομικό μοντέλο για την άμβλυνση των επιπτώσεων αυτών, ενώ προκύπτουν και άλλα οφέλη.
Ο εθνικός σχεδιασμός 29/09/2020 ΦΕΚ 185Α για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων και το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο βρίσκονται σε συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, βασίζονται στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Περεταίρω δε το Ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων – Ενσωμάτωση των Οδηγιών 2018/ 851 και 2018/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2018 για την τροποποίηση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ περί αποβλήτων και της Οδηγίας 94/62/ΕΚ περί συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών, πλαίσιο οργάνωσης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, διατάξεις για τα πλαστικά προϊόντα και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, χωροταξικές -πολεοδομικές, ενεργειακές και συναφείς επείγουσες ρυθμίσεις.
Ο Ν 4685 07/05/2020 αποτελεί την απαρχή, του νέου πλαισίου λειτουργίας και αποδοτικότητας των ΦΟΔΣΑ.
Δημιουργήθηκαν δυο Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ στην υπόλοιπη νησιωτική Χώρα, καταργώντας τους αντίστοιχους Φορείς και εξαιρώντας το Βόρειο Αιγαίο, αναγνωρίζοντας την δυναμική του Φορέα μας.
Στην διαρκή νομοθετική ενσωμάτωση των οδηγιών της ΕΕ προστίθεται και ο Νόμος 4954/2022 εξασφαλίζοντας, τον εκσυγχρονισμό λειτουργίας των ΦΟΔΣΑ, άλλα και την αναγκαία από την ΕΕ σύμπτυξη τους με στόχο την επίτευξη των Εθνικών στόχων.
Φιλοδοξία μας, το ενιαίο, σύγχρονο τεχνολογικά μοντέλο υποδομών διαχείρισης απορριμμάτων και προαγωγής της ανακύκλωσης, με στόχο την κυκλική οικονομία.
Η διεύρυνση του ΦΟΔΣΑ μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου σύμφωνα με τον Ν4954/2022 στηρίζει την δημιουργία δυο (2) ισχυρών Φορέων διαχείρισης στο Βόρειο Αιγαίο , της Χίου και της Λέσβου.
Η εγκατάσταση ικανών και διευρυμένων ΦΟΔΣΑ αποτελεί, μονόδρομο για την επιτυχία της Χώρας στην διαχείριση απορριμμάτων και βρίσκεται σε εναρμόνιση με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης είναι η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών για την ενεργό και καθημερινή συμμετοχή τους στην κυκλική οικονομία και η ενημέρωσή τους για τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να διαχειρίζονται τα στερεά απόβλητα που παράγονται καθημερινά από τα νοικοκυριά.
H ΧΙΟΣ ΟΥΤΕ ΣΚΟΥΠΙΔΟΤΟΠΟΣ ΕΙΝΑΙ, ΟΥΤΕ ΣΚΟΥΠΙΔΟΤΟΠΟΣ ΘΑ ΓΙΝΕΙ.
