Γράφει η Τασσώ Γαΐλα.
Στο Δίστομο του νομού Βοιωτίας έγινε κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1944 μια εκ των ειδεχθέστερων σφαγών αμάχων από τις Γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.
Και η σφαγή έγινε γνωστή παγκόσμια χάριν την φωτογραφίας “Η Γυναίκας του Διστόμου”, φωτογραφίας του Dimitri Kessel φωτογράφου Ουκρανικής καταγωγής ανταποκριτή –τότε- του Αμερικανικού περιοδικού LIFE στη χώρα μας.
Η Ιστορία της Φωτογραφίας:Λίγους µήνες µετά τη Σφαγή, και συγκεκριμένα την 1η Νοεμβρίου 1944, ο Dmitri Κessel, ανταποκριτής/φωτογράφος του LIFE επισκέφθηκε το Δίστοµο για ρεπορτάζ. Τη στιγµή του κλικ της φωτογραφικής µηχανής του συγκλονισμένου ανταποκριτή, η νεαρή Μαρία Παντίσκα, στέκεται όρθια µπροστά σε µια σκάφη και πλένει τα µαύρα ρούχα της στην αυλή – όλο το χωριό ήταν μαυροφορεμένο για δεκαετίες,ακόμα και οι κουρτίνες, τα τζακόπανα, τα πάντα…
Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «LIFE» στις 27 Νοεµβρίου του 1944, στη σελίδα 21,μαζί με άλλες από το Δίστομο αλλά και την πληγωμένη από τον ναζισμό Ελλάδα.
«What the Germans did to Greece» (»Τι έκαναν οι Γερµανοί στην Ελλάδα») είναι ο τίτλος και η λεζάντα της ανέφερε: «Maria Padiska still weeps, four months after the Germans killed her mother in a massacre at the Greek town of Distomo» (<Η Μαρία Παντίσκα ακόµη κλαίει µε λυγµούς, τέσσερεις µήνες αφότου οι Γερµανοί σκότωσαν τη µητέρα της σε σφαγή στην ελληνική πόλη Δίστοµο>). Η φωτογραφία που έκανε τον γύρο του κόσμου ήταν άγνωστη στη χώρα μας έως ότου…
Πως εντοπίστηκε το τεύχος του LIFE το1980- 81.
Αλλά και ο αρχικός εντοπισμός του τείχους του LIFE, έχει την δική του ιστορία: Το βρήκε το 1980-1981 ο δραστήριος Διστομίτης Δημήτρης Πίτσος, νέος μετανάστης-φοιτητής τότε στην Καλιφόρνια: Έψαχνε στην βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου του Μπέρκλευ όταν τυχαία έπεσε πάνω σε φωτοτυπίες του τεύχους με το Δίστομο: <Σηκώθηκε η τρίχα μου μόλις είδα την φωτογραφία της γιαγιάς, μάνα του πατέρα μου, την Κατίνα Πίτσου. Και πιο κάτω την ιστορία του Ματθαίου Δημάκα, αδελφού του πατέρα της μητέρας μου…>.
Η νύφη του Γουέντι Μανκουσο, σύζυγος του Γιάννη Πίτσου, ανέλαβε να βρει το κανονικό τεύχος- βρήκε δυο τεύχη σε παλαιοπωλείο στο Σαν Φραντζίσκο.
Ο θείος του Γιώργος Δημάκας, επίσης κάτοικος Σαν Φραντζίσκο, έστειλε το ένα τεύχος στον Δήμο Διστόμου – έτσι ξεκίνησε η πορεία της φωτογραφίας-σύμβολο, στη χώρα μας μόλις μετά το 2.000….
- Η Μαρία Παντίσκα πέθανε το 2009.
Πηγές:
www.onalert.gr/san-shmera/h-istoria-ths-fwtografias-symbolo-sfaghs-distomou/110407/
Wikipedia.
Για την diafaneia.eu
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
