Του Ευαγγ. Ζύμαρη
Και ήταν μεγάλος! Ήταν η δεύτερη καταστροφή της Χίου, μετά τη Σφαγή του 1822.
Ήταν ένα γεγονός που για πολλά χρόνια συγκλόνιζε με φρικτές εικόνες τη θύμηση του χιώτικου λαού.
Ο σεισμός που κούνησε συθέμελα το Μυροβόλο νησί της Μαστίχας το απόγευμα της Κυριακής 22 Μαρτίου 1881, σημάδεψε με τραγικό τρόπο το νησί μας. Και πώς να μην το σημαδέψει; Αφού μετέβαλλε τη Χίο σε σωρό ερειπίων; Που τα πότισε μάλιστα με το αίμα 5.000 νεκρών και πολύ μεγαλύτερο αριθμό τραυματιών;
Μέχρι την εποχή που ήταν Μητροπολίτης της Χίου, ο Παντελεήμων Φωστίνης, κάθε χρόνο στις 22 του Μάρτη οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν πένθιμα. Το 1981 εξάλλου με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την καταστροφή η Ιερά Μητρόπολη Χίου διοργάνωσε τιμητικές εκδηλώσεις. Η “Δημοκρατική” στο σημερινό φύλλο ακριβώς 112 χρόνια μετά τη φοβερή μέρα δημοσιεύει ένα μικρό αφιέρωμα.
Πρόκειται για μια ομιλία του Δημητρίου Ζυγομαλά που εκφωνήθηκε στις 22 Μαρτίου 1883, στη 2η επέτειο της πανωλεθρίας που ενέσκηψε στη Χίο από το σεισμό.
«Φωνή εν ραμα ηκούσθη θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής».
Η ημέρα της σήμερον ημέρα θλιβερά με σπαραξικάρδια πανωλεθρία, ημέρα επέτειος της φρικτής και τρομεράς 22ας Μαρτίου 1881, η μαύρη αυτή ημέρα ποιαν σωρεία οδύνης και σπαραγμού δεν ανεβάζει εις τας καρδιάς μας.
Αγαπητοί μου ακροαταί. Εν ριπή οφθαλμού το πεπρωμένο άσπλαχνο και σκληρόκαρδο, έθαψε σκληρά, υπό τα ερείπια, 5.000 ανθρώπινες υπάρξεις προ μερικών δευτερολέπτων, τόσων αμέριμνων ευτυχισμένων πλην ανθρώπων, που άλλους ακρωτηρίασε δεινώς και ολόκληρο πληθυσμό του μυροβόλου και ενδόξου νησιού μας απορφάνισε εν μια στιγμή και μετέβαλε την ωραία νήσο μας, εις τόσο βραχύ χρονικό διάστημα σε θρήνον και ερείπια.
Φευ! Πόσο αδύνατη και ευάλωτη είναι η ανθρώπινη φύση. Ίδετε πού με παραφέρει η πικρά ανάμνησιν της πανωλεθρίας που η επέτειος της είναι η σήμερον ημέραν. Δεν βλέπεις άνθρωπε εν τη πανωλεθρία εκείνη, το μεγαλείον της θείας πρόνοιας και την πατρική της υπέρ σου μέριμναν, μέριμναν διαρκή και αδιάλειπτον;
«ὁ θεμελιῶν τὴν γῆν ἐπὶ τὴν ἀσφάλειαν αὐτῆς» Ανέκρουσεν ενθουσιωδώς ο βασιλεύς των προφητών Δαυίδ. Ως να απαντούσε ο ίδιος εις ότι ανωτέρω, εν τω αυτώ ψαλμώ περί σεισμό λέγει.
