Επενδύσεις στους τομείς της έξυπνης τεχνολογίας, των καθαρών μορφών ενέργειας, των δικτύων (οδικών και ψηφιακών) και πολιτικές στήριξης της απασχόλησης, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της κοινωνικής εμβάθυνσης και καταπολέμησης της φτώχειας, χρηματοδοτούνται από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027.
Στην εγκύκλιο που απέστειλαν στους αρμόδιους φορείς υλοποίησης ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης και ο υφυπουργός Οικονομίας, Ευστάθιος Γιαννακίδης, περιγράφονται οι στόχοι, οι πόροι και οι προτεραιότητες της νέας προγραμματικής περιόδου. Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, στη χώρα μας κατανέμονται 19,2 δισ. ευρώ (σε τιμές 2018) για το 2021-2027, έναντι 17,8 δισ. ευρώ (τιμές 2018) για το 2014-2020, δηλαδή αύξηση των πόρων από την Πολιτική Συνοχής κατά 1,4 δισ. ευρώ (+8%), σε σχέση με την τρέχουσα δημοσιονομική περίοδο. Η πολιτική συνοχής εξακολουθεί να επενδύει σε όλες τις Περιφέρειες, λαμβάνοντας πάντα ως βάση τις 3 κατηγορίες. Οι κατηγορίες Περιφερειών που διαμορφώνονται είναι:
- Λιγότερο ανεπτυγμένες (κατά κεφαλήν ΑΕΠ <75% του μέσου ευρωπαϊκού όρου).
- Περιφέρειες σε μετάβαση (κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ 75% και 100%).
- Περισσότερο ανεπτυγμένες (κατά κεφαλήν ΑΕΠ > 100%).
Με βάση την παραπάνω κατηγοριοποίηση και τα επίσημα περιφερειακά στοιχεία των ετών 2012-2014, στην Ελλάδα οι Περιφέρειες Αττικής και Νοτίου Αιγαίου συμπεριλαμβάνονται στις Περιφέρειες σε μετάβαση, ενώ οι υπόλοιπες 11 στις Λιγότερο Ανεπτυγμένες.
Αντίστοιχα, τα ποσοστά συγχρηματοδότησης ανάλογα με την κατηγορία των Περιφερειών (εξαίρεση τα προγράμματα Interreg) διαμορφώνονται σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής κατ’ ανώτατο όριο σε:
* 70% για λιγότερο ανεπτυγμένες.
* 55% για Περιφέρειες σε μετάβαση.
* 40% για περισσότερο ανεπτυγμένες.
* Ειδικά για τους άξονες Κοινωνικής καινοτομίας του ΕΚΤ+ το ποσοστό συγχρηματοδότησης είναι 95%.
* Το ποσοστό συγχρηματοδότησης για το Ταμείο Συνοχής στο επίπεδο κάθε προτεραιότητας δεν είναι υψηλότερο από 70%.
* Το ποσοστό συγχρηματοδότησης για τα προγράμματα Interreg δεν πρέπει να είναι υψηλότερο από 70%.
* Τα μέτρα τεχνικής βοήθειας που εκτελούνται με πρωτοβουλία της Επιτροπής ή εξ ονόματός της μπορούν να χρηματοδοτούνται σε ποσοστό 100%.
Με την εγκύκλιο καλούνται οι φορείς σχεδιασμού των υπουργείων, των Περιφερειών, καθώς και των κοινωνικοοικονομικών εταίρων για το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, να υποβάλουν τις προτάσεις τους μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου 2019.
Οι 5 Στόχοι Πολιτικής που θα χρηματοδοτηθούν
Στόχος Πολιτικής 1: Μια εξυπνότερη Ευρώπη μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού.
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται:
Α. Η ενίσχυση των ικανοτήτων έρευνας και καινοτομίας και η αξιοποίηση των προηγμένων τεχνολογιών.
Β. Η εκμετάλλευση των οφελών της ψηφιοποίησης.
Γ. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μμε.
Δ. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων για την έξυπνη εξειδίκευση, τη βιομηχανική μετάβαση και την επιχειρηματικότητα.
Στόχος Πολιτικής 2: Μια πιο πράσινη Ευρώπη, με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται:
Α. Προώθηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης.
Β. Προαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Γ. Ανάπτυξη έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και εξοπλισμού αποθήκευσης σε τοπικό επίπεδο.
Δ. Προαγωγή της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης των κινδύνων και της ανθεκτικότητας στις καταστροφές.
Ε. Προαγωγή της βιώσιμης διαχείρισης του νερού.
ΣΤ. Προώθηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία.
Ζ. Ενίσχυση της βιοποικιλότητας, των πράσινων υποδομών στο αστικό περιβάλλον και τη μείωση της ρύπανσης.
Στόχος Πολιτικής 3: Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη μέσω της ενίσχυσης της κινητικότητας και των περιφερειακών διασυνδέσεων ΤΠΕ.
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται:
Α. Ενίσχυση της ψηφιακής συνδεσιμότητας.
Β. Ανάπτυξη βιώσιμου, ανθεκτικού στην κλιματική αλλαγή, έξυπνου, ασφαλούς και διατροπικού ΔΕΔ-Μ.
Γ. Ανάπτυξη βιώσιμης, ανθεκτικής στην κλιματική αλλαγή, έξυπνης, ασφαλούς και διατροπικής εθνικής, περιφερειακής και τοπικής κινητικότητας, με καλύτερη πρόσβαση σε ΔΕΔ-Μ και διασυνοριακή κινητικότητα.
Δ. Προαγωγή της βιώσιμης πολυτροπικής αστικής κινητικότητας.
Στόχος Πολιτικής 4: Πιο κοινωνική Ευρώπη μέσω της υλοποίησης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
Στην ενότητα αυτή (με χρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ) περιλαμβάνονται οι ακόλουθες δράσεις:
* Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των αγορών εργασίας και της πρόσβασης σε ποιοτικές θέσεις απασχόλησης.
* Βελτίωση της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης χωρίς αποκλεισμούς μέσω της ανάπτυξης υποδομών.
* Ακόμη μεγαλύτερη κοινωνικοοικονομική ένταξη περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, μεταναστών και των μειονεκτουσών ομάδων, με την εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων που αφορούν μεταξύ άλλων στέγαση και κοινωνικές υπηρεσίες.
* Εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη με την ανάπτυξη υποδομών.
* Βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση όλων των ατόμων που αναζητούν εργασία, ιδίως των νέων, των μακροχρόνια ανέργων και των οικονομικά μη ενεργών ατόμων, προώθηση της αυτοαπασχόλησης και της κοινωνικής οικονομίας.
* Εκσυγχρονισμός των θεσμών της αγοράς εργασίας και των υπηρεσιών για την αξιολόγηση και την πρόβλεψη των αναγκών σε δεξιότητες και εξασφάλιση της έγκαιρης και εξατομικευμένης βοήθειας και στήριξη της προσαρμογής στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, των μεταβάσεων και της κινητικότητας.
* Προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, βελτίωση της ισορροπίας της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής, περιλαμβανομένης της πρόσβασης στην παιδική φροντίδα, προώθηση ενός υγιούς και κατάλληλα προσαρμοσμένου εργασιακού περιβάλλοντος για την αντιμετώπιση κινδύνων για την υγεία, προώθηση της προσαρμογής των εργαζομένων, των επιχειρήσεων και των επιχειρηματιών στην αλλαγή και ενεργός και υγιής γήρανση.
* Βελτίωση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας και της συνάφειας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας.
* Προώθηση της ίσης πρόσβασης και της ολοκλήρωσης ποιοτικής και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης και κατάρτισης, ιδίως για μειονεκτούσες ομάδες, από την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και την εκπαίδευση και τη μάθηση ενηλίκων.
* Προώθηση της διά βίου μάθησης, ιδίως με ευκαιρίες για ευέλικτη αναβάθμιση των δεξιοτήτων και επανειδίκευση για όλους, λαμβάνοντας υπόψη τις ψηφιακές δεξιότητες, την καλύτερη πρόβλεψη των αλλαγών και τις νέες απαιτήσεις για δεξιότητες με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
* Προώθηση της ενεργού ένταξης, με σκοπό την προώθηση της ισότητας των ευκαιριών και της ενεργού συμμετοχής, και βελτίωση της απασχολησιμότητας.
* Προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών και των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.
* Ενίσχυση της ισότιμης και έγκαιρης πρόσβασης σε ποιοτικές, βιώσιμες και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες, εκσυγχρονισμός των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης της πρόσβασης στην κοινωνική προστασία, βελτίωση της προσβασιμότητας, της αποτελεσματικότητας και της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και των υπηρεσιών μακροχρόνιας περίθαλψης.
* Προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
* Αντιμετώπιση της υλικής στέρησης με παροχή τροφίμων και/ή βασικής υλικής βοήθειας προς τους απόρους.
Στόχος Πολιτικής 5: Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της, μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, καθώς και μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών.
Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνονται δράσεις όπως η ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ασφάλειας στις αστικές, αγροτικές και παράκτιες περιοχές.
