Έγινε κι αυτό: Μετά από πρόταση κάποιων εξ ημών, απεφασίσθη να γνωρίσομε τη γειτονική Λέσβο, αντί να τα «ακουμπίσομε» (τα «γρόσια» μας εννοώ) στους γείτονές μας του Τούρκους! Έτσι στην καθιερωμένη πλέον εκτός Χίου εκδρομή, η ΕΒΑΤ (Ένωση Βρονταδουσίων Αττικής) επεσκέφθη για 48 περίπου ώρες τη γειτονική μας Λέσβο.
Το ταξίδι μας ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς. Θαυμάσιος καιρός, θαυμάσια αρχηγός (η Πρόεδρός μας Αγγέλα Στ. Βασιλάκη) και προπαντός θαυμάσιο πλοίο το «Ρόδος», ένα πλοίο από αυτά που παλαιότερα τα αποκαλούσαμε υπερωκεάνια: 200 περίπου μέτρα μήκος και 27 πλάτος, με χωρητικότητα 2.100 περίπου άτομα. Το υπεύθυνο (στην… κυριολεξία) πρακτορείο («Κανάρης») τελευταία στιγμή προσέθεσε και ξεναγό και… πάμε!
Προτού αναπτύξω τις συγκρίσεις και τα επιχειρήματά μου θέλω να ζητήσω συγνώμη από τους αναγνώστες μου διότι, ας μην ξεχνάμε ότι είμαι Χιώτης κι έτσι είμαι επηρεασμένος υπέρ της Χίου (είναι σαν ένας δικαστής να δικάζει το παιδί του). Τέλος πάντων φαντάζομαι να μη με κρίνετε αυστηρά και… αρχίζω. Φθάνοντας λοιπόν στη Μυτιλήνη (πρωτεύουσα της Λέσβου) μας περίμενε το πούλμαν με τον οδηγό και την ξεναγό. Τίποτε το ιδιαίτερο, με την ξεναγό να κρατάει κάποιο βοήθημα και να προσπαθεί να φέρει εις πέρας σωστά τα καθήκοντά της. Ξέχασα να αναφέρω ότι η εκδρομή είχε προσκυνηματικό (θρησκευτικό) κυρίως χαρακτήρα και βέβαια δευτερευόντως τη σύσφιξη των σχέσεων των 40 περίπου μελών που ελάμβαναν μέρος. Το πρώτο πράγμα λοιπόν που μας έκανε εντύπωση ήταν η διαφορά (μικρή έστω) στην τιμή της βενζίνης: ήταν 10-20 λεπτά φθηνότερη. Η εντύπωσή μου είναι ότι στη Χίο έχομε την ακριβότερη βενζίνη πανελληνίως. Πάλι ζητώ συγνώμη αν κάνω λάθος, αλλά γενικά τα πάντα ήταν κατά τι φθηνότερα.
Όσον αφορά το περιβάλλον, τους δρόμους, τις παραλίες, την περιποίηση, τα φαγητά κλπ. καθημερινά πράγματα, δεν βρήκα ουσιώδεις διαφορές προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Αλλά για να μην ξεχάσομε το σκοπό της μεταβάσεώς μας στη Λέσβο, τον προσκυνηματικό, το θρησκευτικό τουρισμό αν προτιμάτε, και εκεί δεν υπήρχαν ουσιώδεις διαφορές, αν δεν υπήρχε η Μονή Λειμώνος η οποία ήταν (είναι) το κάτι άλλο και η οποία έκανε τη διαφορά! Να μου επιτρέψει λοιπόν ο αναγνώστης μου να αναφερθώ στην εν λόγω Μονή εις βάρος της περιγραφής των υπολοίπων Μονών κλπ. ενδιαφερόντων:
Η Ιερά Μονή Λειμώνος[1] λοιπόν, πήρε το όνομά της λόγω της πλούσιας βλάστησης και των πολλών νερών της περιοχής! Ιδρύθηκε από τον Άγιο Ιγνάτιο τον Αγαλλιανό το 1526 και αναδείχθηκε σε έναν πνευματικό λειμώνα, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το κεντρικό Μοναστήρι φέρει το όνομα του Αγίου Ιγνατίου και είναι ένα επιβλητικό αρχοντικό που τα κτίσματά του και μόνο καταλαμβάνουν έκταση 20 στρεμμάτων.
Η όλη έκταση είναι 4.500 στρέμματα (!!!) και μέσα σ’αυτή βρίσκονται κτισμένα τα περισσότερα από τον Άγιο Ιγνάτιο και άριστα διατηρημένα[2], το γυναικείο Μοναστήρι της Μυρσινιώτισσας, το Μετόχι των Αγίων Αναργύρων, το Μετόχι του Ταξιάρχου Μιχαήλ (Κλοπαιδί) και το Μετόχι Μοναστηρέλλι!
Όταν ζούσε ο Άγιος Ιγνάτιος είχε ιδρύσει και λειτουργούσαν οι εξής Σχολές: α) η περίφημη Λειμωνιάδα Σχολή, μοναδική στο Αιγαίο Πέλαγος, β) το Φροντιστήριο, ίδια περίπου Σχολή με την πιο πάνω, για κορίτσια (το πρώτο στην Ελλάδα Κατηχητικό Σχολείο, Οικοτροφείο και Οικοκυρική Σχολή), γ) η Σχολή Καλλιγράφων και Αντιγραφέων, και δ) η Σχολή Κεντητών και Κεντηστριών. Παράλληλα ο Άγιος πρωτοστάτησε στην ανέγερση… γεφυριών (σήμερα φέρουν το όνομά του) καθώς και στην κατασκευή βρυσών.
Η Λειμωνιάδα Σχολή λειτουργούσε μέχρι το 1925. Προσέφερε για 400 χρόνια χρήματα, γνώσεις και λαμπρούς Ιεράρχες (ο Άγιος Εθνομάρτυς Ευθύμιος Αγριτέλλης, ο Επίσκοπος Ζήλων της Αμασείας του Πόντου, ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Τιμόθεος Ευαγγελινίδης από τον Πολυχνίτο, ο αείμνηστος Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ιάκωβος Κλεομβρότου, ο αείμνηστος Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Διονύσιος Χαραλάμπους, ο νυν Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε και πολλοί άλλοι)!
Η απελευθέρωση της Λέσβου (8/12/1912) υπεγράφη σε αγροτικό οικισμό της Μονής, η δε βοήθειά της και κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν αξιοσημείωτη!…
Πέραν από τα ανωτέρω, η Μονή προσέφερε τα τελευταία 25 χρόνια πλούσιο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο. Έτσι καταγράφομε: Γηροκομείο 60 κλινών, Οικοτροφείο 40 κλινών, Ορφανοτροφείο 30 κλινών, Κατασκήνωση 40 θέσεων, Ίδρυμα Υποτροφιών Φοιτητών και Ιεροσπουδαστών, Ιερατική Σχολή Επιμορφώσεως, και τέλος, τεράστιο Ξενώνα (500 κλινών) όπου προσφέρεται φιλοξενία στους πολυπληθείς προσκυνητές του καλοκαιριού.
Στην πολιτιστική του προσφορά εντάσσονται: α) Βιβλιοθήκη Εντύπων (15.000 βιβλία από το 1498 μέχρι σήμερα), β) Βιβλιοθήκη Εντύπων Μητροπολίτου Μηθύμνης Ιακώβου, γ) Ιεροφυλάκιο με ιερά λείψανα και άγιες εικόνες, εκ των οποίων εντύπωση μου έκανε η εικόνα των Αγίων Γεωργίου και Δημητρίου, όπου εικονίζονται έφιπποι και αγκαλιασμένοι, δ) Βιβλιοθήκη Χειρογράφων, η τρίτη μεγαλύτερη συλλογή χειρογράφων στην Ελλάδα μετά τις συλλογές του Αγίου Όρους και της Πάτμου. Μεταξύ των χειρογράφων υπάρχουν 300 φιρμάνια (=τουρκικές εντολές) από τον Σουλτάνο, που τα έδωσε για να προστατεύσει τη Μονή από τις αυθαιρεσίες των Τούρκων! Τα προνόμια εδόθησαν διότι ο Άγιος Ιγάντιος εθεράπευσε τον γιο του Σουλτάνου που έπασχε από ανίατη αρρώστια. ε) Σκευοφυλάκιο, που περιέχει Ιερά Άμφια και λειτουργικά σκεύη.
Ακολούθως ο Ηγούμενος της Μονής, Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Παυλόπουλος, του οποίου το πόνημα χρησιμοποιώ για να σας ξεναγήσω στην Ιερά Μονή Λειμώνος, περιγράφει το Λαϊκό Μουσείο και το Παράρτημά του, το Ιεροφυλάκιο του Μητροπολίτου Μηθύμνης Ιακώβου (τα λείψανα των Αγίων της Θέρμης Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης), το Λεσβιακό Σπίτι, το Λαογραφικό Μουσείο, το Γεωλογικό Μουσείο (έργο της Διδάκτορος Βιολογίας κ. Μάρκου), την Πινακοθήκη, την Έκθεση Νομισμάτων, το Μουσείο του Μετοχίου των Αγίων Αναργύρων, το Βιολογικό Μουσείο Κλοπαιδί.
Ακολούθως ο γράφων το Ιστορικό της Μονής Λειμώνος (ο Ηγούμενός της δηλαδή) ασχολείται με το Καθολικό (=με την Κεντρική Εκκλησία), με το Κοιμητήριο, με τους βοηθητικούς Ναούς (Παραοικονομικό, Ανάληψις, Άγιος Νικόδημος ο Αγιορίτης, Ι. Ναός των Πέντε Παρθένων, Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, Άγιος Κωνσταντίνος ο εξ Αγαρηνών, Άγιος Μόδεστος, Υπαπαντή, Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος, Παντοκράτωρ, Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, Αγία Άννα, Παναγία η Γιάτρισσα, Άγιος Αλέξανδρος (πρώτος Επίσκοπος Μηθύμνης), Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς, Ταξιάρχης, και τέλος Άγιος Αντώνιος!…
Μπαίνοντας στο χώρο (την περιοχή) της Μονής Λειμώνος κάποιος μίλησε για 300(;) εκκλησάκια! Εγώ πρόλαβα και μέτρησα περί τα 20 (είκοσι)!
Ο Ηγούμενος λοιπόν, τελειώνει το βιβλιαράκι του με τον βίο του Αγίου Ιγνατίου (Μέρος Δεύτερο: Βίος του Αγίου Ιγνατίου – Κτήτορος των Μονών Λειμώνος και Μυρσινιωτίσσης). Το βιβλιαράκι, το οποίο είναι διακοσμημένο και με θαυμάσιες πολύχρωμες φωτογραφίες, διατίθενται για όποιον ενδιαφέρεται για περισσότερες λεπτομέρειες στο εκθετήριο της Ι. Μονής Λειμώνος (και – φαντάζομαι – όχι μόνο)!
Εγώ, τελειώνοντας το κείμενό μου, αυτό που έχω να προσθέσω είναι ότι ευχαρίστως θα ξαναπήγαινα στη Λέσβο διότι δεν πρόλαβα να «εμπεδώσω» αρκετά πράγματα. Βάζω ισοπαλία στα δύο νησιά, εξαιρουμένης της Μονής Λειμώνος, παρά το γεγονός ότι υπερηφανευόμαστε για τη δικιά μας νέα Μονή.
Και πάλι συγχαρητήρια στο Δ.Σ. της ΕΒΑΤ και σε όσους «τράβηξαν κουπί» για την επιτυχία της εκδρομής μας.
Με εκτίμηση,
Αναστ. Ι. Τριπολίτης
Αγγειοχειρουργός
Υ.Γ.: Συμπτωματικά μου ήλθε (πάντα με καθυστέρηση γιατί ταξιδεύω πολύ) η εφημερίδα «Πολίτης», που ασχολείται σε ένθετο με το θέμα των μνημείων (των αξιοθεάτων) της Χίου. Έτσι, με τίτλο «Μνημεία στα αζήτητα» αναφέρει την Παναγία Σικελιά, την Παναγία Κρήνα, τους Μύλους του Ανέμωνα, τα Μυλαράκια, τον Πύργο του Πιτυούς, και τα δύο Θεματικά Μουσεία που διαθέτει το νησί μας: Το Εκπαιδευτικό στα Λιβάδια που ανήκει στο Βούρειο Δημοτικό Σχολείο και το ολοκλήρωσε ο Διευθυντής του Σχολείο, Λουκάς Αμπελιώτης, και το Ιατρικό στην Προκυμαία. Τα Μυλαράκια στα Ταμπάκικα είναι ένα από τα πλέον πολυφωτογραφημένα μέρη της Χίου. Επίσης τα Ταμπάκικα (Βυρσοδεψεία) παραμένουν και αυτά εκεί απέναντι αναξιοποίητα. Το Ιατρικό Μουσείο της Χίου, ένα από τα τρία Ιατρικά Μουσεία όλης της Ελλάδος είναι σαν να μην υπάρχει. Ο δε εμπνευστής και ιδρυτής του, συνάδελφος Ανδρέας Μιχαηλίδης, αφότου επεξέτεινε τα ενδιαφέροντά του και εις την πολιτική, το έχει παραμελήσει!… (σήμερα είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ). Για τον πύργο του Πιτυούς, ούτε λόγος! Κόπηκε η κορδέλα, έγιναν γιορτές και πανηγύρια, προεβλήθηκαν καμπόσοι, αλλά ως εκεί! Τα όνειρα και οι προσδοκίες για προβολή του χωριού με όλα τα επακόλουθα παρέμειναν στο «περίμενε», όπως αναφέρει και η Πρόεδρος του χωριού Κα Σ. Κριτούλη!… Κατά τα άλλα στο Πιτυός επαναλειτούργησε το γραφικό εστιατόριο με την επωνυμία «Μάκελος», και επισκευάστηκε και επαναλειτουργεί ο ξενώνας του χωριού στην ωραία κεντρική πλατεία του. Για το πανέμορφο Μουσείο Μαστίχας που βρίσκεται στα Νοτιόχωρα, δεν κάνω ειδική αναφορά, διότι ήδη έχουν γραφτεί πολλά! Ο αρθρογράφος στον «Πολίτη» τελειώνοντας κατακεραυνώνει την Εφορεία Αρχαιοτήτων (Υπουργείο Πολιτισμού) για το χάλι μας (για την ανυπαρξία ειδικής υποδομής στη Χίο). Μήπως όμως (επαναλαμβάνω: μήπως όμως;) δεν φταίει μόνο αυτή (η Εφορεία); Μήπως φταίμε «ολίγον» και εμείς; Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιφέρεια κλπ. κλπ.;;; Για σκεφθείτε το…
Πάντα με Αγάπη… ο ίδιος.
[1] Για να περιγράψω την Ι. Μονή, χρησιμοποίησα ως βοήθημα το κείμενο (βιβλιαράκι) που έχει γράψει ο Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Παυλόπουλος, Ηγούμενος της Μονής (ελπίζομε με την άδειά Του και με την ευχή Του!…).
[2] Οφείλω να ομολογήσω ότι τα περισσότερα από αυτά τα γνωρίσαμε μόνο από τις επιγραφές (τις ταμπέλες) που υπήρχαν κατά τη διαδρομή του πούλμαν.
