Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου- Κήρυκα του θείου λόγου
«Έχει σε Αγγελή πολιούχον και φύλακα και αντιλήπτορα μέγαν εν κνδύνοις πάσιν η νήσος Χίος» (Άγ. Νικηφόρος ο Χιοπολίτης)
Σεβασμιώτατε πάτερ και Δέσποτα,
Με τη χάρη του Παντοδύναμου Τριαδικού Θεού και τις Αρχιερατικές Ευχές και Ευλογίες σας, αξιωθήκαμε για μια ακόμη φορά, φέτος, να τιμήσουμε πανηγυρικά την ετήσια μνήμη του Αγίου ενδόξου νεομάρτυρος Αγγελή του ιατρού, του εξ Άργους της Πελοποννήσου καταγομένου και εν Χίω μαρτυρήσαντος.
Πραγματικά, μένει έκθαμβος κάθε πιστός μπροστά στην παρρησία, την ομολογία και το μαρτύριο των εκατομμυρίων Αγίων Μαρτύρων της Εκκλησίας μας, της Ορθοδοξίας.
Μαρτύρων που, έχοντας μεταρσιωθεί και εντρυφήσει στις μεγάλες αλήθειες της πίστεώς μας, με καρτερία αλλά –κυρίως– με χαρά, οδηγήθηκαν στην μαρτυρική ομολογία τους υπέρ Χριστού.
Σ΄αυτή την εκλεκτή μαρτυρική χορεία ανήκει και ο σήμερον τιμώμενος Άγιος Αγγελής. Στην Αγία Γραφή ρητά αναφέρεται: «πάντες οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται» (Τιμοθ. Γ΄, 12). Και ο Χριστός ξεκάθαρα διεκήρυξε: «επιβάλουσιν εφ΄υμάς τας χείρας αυτών και διώξουσιν, παραδίδοντες εις συναγωγάς και φυλακάς επί βασιλείς και ηγεμόνας ένεκεν του ονόματός μου. Αποβήσεται δε υμίν εις μαρύριον» (Λουκ. ΚΑ΄, 12-13). Είναι παγκοίνως γνωστό ότι, οι πιστοί χριστιανοί, σε κάθε εποχή και τόπο, υπό οιοδήποτε ιδεολογικό, πολιτικό ή διοικητικό καθεστώς, θα οδηγηθούν σε μαρτύριο, σε μαρτυρία, σε ομολογία πίστεως. Και θα κληθούν, είτε σε καιρό αλλόφυλης βαρβαρότητας να χύσουν και το αίμα τους ακόμη για την πίστη τους στον Χριστό και την Ορθοδοξία, είτε να ομολογήσουν αυτή δημόσια με σθεναρή φωνή και πράξεις, δηλαδή τόσο με προφορικό όσο και με έμπρακτο τρόπο, σε καιρό αθεΐας ή πολιτικής κομπορρημοσύνης, όπως αυτόν που ζούμε σήμερα ακόμη και στην ίδια μας την πατρίδα.
Ο ιερός Χρυσόστομος προτρέπει: «τιμή μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος». Η μεγαλύτερη τιμή σε κάποιον μάρτυρα είναι να του μοιάσεις. Έτσι κι εμείς θα επιχειρήσουμε ακροθιγώς να τονίσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά, από τις αρετές του Αγίου Αγγελή, ώστε να αποτελέσουν «ρήματα και σημεία ζωής αιωνίου» στον πνευματικό στίβο της δικής μας βιωτής.
Ο Άγιος Αγγελής, ζώντας σε πολύ δυσκολότερους χρόνους από σήμερα, τότε που «όλα τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», δεν κάμφθηκε από το “ρεύμα” της εποχής του. Ξεκίνησε και κατέληξε στην Ορθοδοξία. Διήλθε από στάδια έντονης δοκιμασίας, πειρασμών, θλίψεων, έως την κατά Χριστόν «σαλότητα». Για όσους δεν διαπνέονται από τη βιωματική πνευματική ζωή της Εκκλησίας μας, τούτο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη και ανοησία ! Ανόητοι, όμως, είναι αυτοί που αγνοούν βασικές αλήθειες της πίστεώς μας και επιχειρούν να ερμηνεύσουν τη στάση των μαρτύρων της Εκκλησίας μας με καθαρά τεχνοκρατικά κριτήρια, σφάλλοντας και παραποιώντας το βαθύτερο νόημα της θυσίας τους.
Ο Άγιος Αγγελής δεν λύγισε. Έδωσε ομολογία Χριστού. Και απέδειξε περίτρανα αυτό που και πάλι ο ιερός Χρυσόστομος λέγει προς όλους μας, ότι «το πίπτειν ανθρώπινον, το εμμένειν σατανικόν». Το να πέσεις στην αμαρτία μπορεί να δικαιολογηθεί κατ΄ άνθρωπον, αλλά το να παραμείνεις σ΄αυτή –να ζεις μ΄αυτήν– αρνούμενος την μεταμέλεια και την μετάνοια, αυτό δεν είναι του Θεού, δεν είναι αρεστό στον Θεό, είναι έργο του αντιδίκου διαβόλου. Διότι, «πας ο ποιών την αμαρτίαν, δούλος εστίν της αμαρτίας» (Ιωάν. Η΄, 34).
Έτσι, λοιπόν, και ο Άγιος Αγγελής, διερχόμενος από τα διάφορα στάδια της ζωής του, θλιβόμενος, πειραζόμενος, εμπαιζόμενος, κακουχούμενος, εν ανομίαις περικυκλούμενος, μετανοούσε, εξομολογείτο στον Πνευματικό του, συμμετείχε στα Μυστήρια της Εκκλησίας μας και, λουσμένος από την καθαρότητα του Μυστηρίου της Μετανοίας, ενωνόταν με τον Ζώντα Θεό, δια της Μεταλήψεως Σώματος και Αίματος Χριστού.
Μακάριος ο Άγιος Αγγελής, που τον ενέπνεε η ιερά μορφή του Αγίου Μακαρίου του Νοταρά. Μακάριος ο τόπος μας τούτος, όπου εβάδιζε ο Άγιος Αγγελής για να μεταβεί στον Άγιο Μακάριο και προσευχόμενος, αγκαλιάζοντας τον τάφο του, αντλούσε δύναμη και παρηγοριά, προετοιμαζόμενος για το μαρτύριο. Μακάριος ο τόπος τούτος, που είχε και έχει την θεία ευλογία να μονάσει και διαπρέψει εδώ κοντά ο Άγιος Μακάριος, Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου, ο πρύτανης των «Κολλυβάδων» πατέρων της Εκκλησίας μας. Ο πρύτανης των πατέρων εκείνων, που διέσωσαν την Αγία μας Εκκλησία από τις αποκλίσεις, τους νεωτερισμούς, τις αιρέσεις, τις διαστροφές, την αθεΐα πολλών ανθρώπων της Δύσης οι οποίοι –στο όνομα δήθεν του φιλελευθερισμού– επιζητούσαν να μετατρέψουν τον Ορθόδοξο πιστό λαό και το γένος των Ελλήνων σε μια μάζα αποστεωμένη από τα πατροπαράδοτα σεβάσματά της, την αληθινή καθαρή, ανόθευτη και κρυστάλλινη πίστη τους, μετατρέποντάς μας σε υποχείρια της σαθρής Δυτικής νοοτροπίας. Οι «Κολλυβάδες» πατέρες, ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Άγιος Νικηφόρος ο Χίος, ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, κ.α., διέσωσαν τον Ελληνισμό και τη Ρωμιοσύνη, μαζί με τον Ιεραπόστολο και Εθναπόστολο του γένους μας, Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, τόσο από τα δεσμά των αλλοφρόνων Οθωμανών όσο και από τις διαστροφές και αλλοιώσεις της πίστης από τους Δυτικούς. Εκήρυξαν Χριστό και Ορθοδοξία ανόθευτα και συνυφασμένα με τη γνώση και τη μάθηση, την επιστήμη, όπως οι Τρεις Ιεράρχες πρεσβεύουν. Γι΄ αυτό και τους οφείλουμε μεγάλη ευγνωμοσύνη και τους τιμούμε δεόντως.
Να, λοιπόν, που και πως πρέπει να ομοιάσουμε στον Άγιο Αγγελή. Πρώτον, στην ομολογία της πίστης. Να μην ντρεπόμαστε να λέμε ότι είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Να μην ντρεπόμαστε να κάνουμε τον Σταυρό μας δημόσια. Να εφαρμόζουμε καθημερινά στη ζωή μας όσα η Αγία μας Εκκλησία πρεσβεύει, μέλη της Οποίας είμαστε, αγνοώντας εάν χλευαστούμε ή λοιδορηθούμε από κάποιους δήθεν σύγχρονους φιλελευθερίζοντες ή ευρισκόμενους μακράν της Ορθοδόξου ζωής και αντιλήψεως. «Πας όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ έμπροσθεν του Πατρός μου του εν ουρανοίς» (Ματθ. Ι΄, 32). Κι αν κάποτε χρειαστεί, να μας δώσει ο Χριστός τη δύναμη να μην δειλιάσουμε μπροστά στον κάθε ΄΄δήμιο΄΄, κάθε εποχής, που θα βρεθεί στο δρόμο μας, έχοντας πάντοτε στο μυαλό και την καρδιά μας τα λόγια Εκείνου: «Μη φοβηθείτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχή μη δυναμένων αποκτείναι» (Ματθ. Ι΄, 28), καθότι «ουκ έδωκεν ημίν ο Θεός πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού» (Β΄Τιμοθ. Α΄, 8). Μας θωράκισε ο Θεός με δύναμη δια της πίστεως.
Δεύτερον, να επισκεπτόμαστε τον Πνευματικό μας. Εάν δεν έχουμε να φροντίσουμε πολύ σύντομα να αποκτήσουμε. Να εξομολογούμαστε και κατόπιν να προσερχόμαστε στο κοινό Άγιο Ποτήριο της Ζωής. Και να γνωρίζουμε ότι, πάντοτε ο Χριστός «ποιήσει συν των πειρασμώ και την έκβασιν» (Ά Κορινθ. Ι΄, 13), θα δώσει διέξοδο στα αδιέξοδά μας, αρκεί να τον εμπιστευθούμε και να δοθούμε στον Χριστό: «Πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».
Ο Άγιος Αγγελής ευεργετήθηκε, ενισχυόμενος και εμπνεόμενος από τον Άγιο Μακάριο. «Πείθεσθε τοις ηγουμένοις και υπήκετε, αυτοί γάρ αγρυπνούσιν υπέρ των ψυχών υμών, ως λόγον αποδώσοντες» (Εβρ. ΙΓ΄, 17), αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή του. Έτσι κι εμείς, να εμπιστευόμαστε τον Πνευματικό μας, διότι κι εκείνος θα δώσει λόγο για εμάς εν ημέρα κρίσεως.
Και τρίτον, να είμαστε εδραίοι και αφοσιωμένοι στην ιερή αποστολή μας. Ο Άγιος Αγγελής ήταν εμπειρικός ιατρός. Ο Θεός του έδωκε το τάλαντο της θεραπείας των ασθενών και το χρησιμοποίησε υπέρ του πλησίον. Καθένας από εμάς έχει ένα τάλαντο. Οφείλουμε να το (-τα) καλλιεργήσουμε προς δόξαν Θεού και ωφέλεια των συνανθρώπων μας.
Όποιος έχει γνώση, ας τη μεταδώσει και στους άλλους. Όποιος έχει χαρίσματα στον λόγο, στη γραφή, στην τέχνη, στη χειρονακτική, σε ο,τιδήποτε, ας συνδράμει τον διπλανό του. Όποιος μπορεί ακόμη κι ένα ποτήρι κρύο νερό να δώσει σε εκείνον που το έχει ανάγκη, υπηρετεί τον ίδιο τον Χριστό και «μισθόν εκατονταπλασίονα λήψεται» (Ματθ. ΙΘ΄, 29), θα του επιστραφεί η δωρεά αυτή στην ώρα και τον καιρό που πρέπει.
Ο Άγιος Αγγελής προσφέρθηκε ολόκληρος ως «ιερό σφάγιο» στον Άπειρο και Πανοικτίρμονα Θεό. Μαρτύρησε για τον Χριστό και για την «πίστη του Χριστού την Αγία». Χαρίστηκε στο πλήρωμα της Εκκλησίας, δηλαδή όλους εμάς, καθιστώντας τον εαυτό του μεσίτη μας στον ουράνιο Πατέρα. Αυτή ήταν η υπέρτατη προσφορά του, την οποία ολοκλήρωσε επί της γης στις 3 Δεκεμβρίου του έτους 1813, με τον δι΄ αποκεφαλισμού μαρτυρικό θάνατό του, στην κεντρική πλατεία της Χίου, το «Βουνάκι». «Υμίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού, ου μόνον εις Αυτόν πιστεύειν αλλά και το υπέρ Αυτού πάσχειν» (Φιλιππ.Α΄, 29). Σε εμάς, χαρίστηκε η ευεργεσία (από τον Χριστό) για τον Χριστό, όχι μόνο να πιστεύουμε σε Αυτόν (ως μόνο αληθινό και ζωντανό Θεό) αλλά και να πάσχουμε-παθαίνουμε χάριν ομολογίας Αυτού.
Στον χώρο που βρισκόμαστε, τον ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου- Βροντάδου, έχουμε την ευλογία και τη δυνατότητα να ασπασθούμε το ύφασμα εκείνο που εμποτίστηκε στο αίμα του, κατά την ημέρα του μαρτυρίου του. Η παρουσία του Αγίου είναι έντονη εδώ.
Σεβασμιώτατε πάτερ και Δέσποτα,
Δεηθείτε, ώστε, ασπαζόμενοι το ιερό αυτό κειμήλιο και επικαλούμενοι την πρεσβεία του Αγίου Αγγελή του Αργείου, του εν Χίω μαρτυρήσαντος, του ιατρού, να τύχουμε της βασιλείας των ουρανών, έχοντας αποκτήσει έναν ακόμη αδιάλειπτο μεσίτη προς τον Θεό, συνάμα με τη χορεία εκείνων που με το τίμιο αίμα τους πότισαν την αγιοτόκο νήσο μας, Χίο, και τα οστά τους βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το μήκος και πλάτος της, βεβαιώνοντας ακράδαντα ότι, τούτα τα χώματα που πατούμε είναι μαρτυρικά, είναι ιερά, είναι Ελληνικά. Κι αν ακόμη εμείς σιωπήσουμε, εκείνα θα κράξουν ότι, «Εις Άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός». Αμήν.-
Χίος, 03-12-2017
Γεώργιος Φωτ. Παπαδόπουλος
Κήρυκας Θείου Λόγου
Μεταπτυχιακός Φοιτητής Ορθοδόξου Θεολογίας
* Θ. Κήρυγμα κατά την Αρχιερατική Πανήγυρη του Αγίου νεομάρτυρος Αγγελή του εν Χίω (Ιερός Ναός Αγ. Αποστόλου & Ευαγγελιστού Μάρκου Βροντάδου- 03/12/2017), ιερουργούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Χίου κ. Μάρκου.
