Όταν μαλώνουμε το παιδί γιατί πετάει τα πράγματά του από ‘δω κι από κει στο δωμάτιό του αλλά δεν του κάνουμε καμία παρατήρηση όταν πετάει το μπουκαλάκι του νερού στον δρόμο, τι του μαθαίνουμε; Ότι δεν πρέπει να αφήνουμε ακατάστατο το σπίτι μας αλλά ότι δεν πειράζει να μολύνουμε το περιβάλλον με ένα ακόμα σκουπιδάκι (πού να τρέχεις μέχρι τον κάδο της ανακύκλωσης τώρα;). Δεν είναι τυχαίο το ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα επιβάλλονταν κυρώσεις σε έναν πολίτη που θα έκανε κάτι τέτοιο…
Δυστυχώς πρόκειται για ένα μεγάλο μας λάθος, που οφείλεται μάλλον στη γενικότερη νοοτροπία μας ως λαού, όμως δεν είμαστε εδώ για να κρίνουμε. Είμαστε εδώ για να δούμε πώς μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας ένα σημαντικό μάθημα που είναι ταυτόχρονα ένα από τα μεγαλύτερα δείγματα πολιτισμού: τον σεβασμό στο περιβάλλον.
Μιλήστε με αριθμούς
Οι θεωρίες και τα κηρύγματα για το πόσο σημαντικό είναι να σεβόμαστε το περιβάλλον στο οποίο ζούμε είναι καλές, αλλά δεν είναι δελεαστικές για ένα μικρό παιδί που θα τις βαρεθεί μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αν θέλετε να του κεντρίσετε πραγματικά το ενδιαφέρον, δώστε του να καταλάβει αυτό που θέλετε χρησιμοποιώντας στοιχεία και αριθμούς. Ένα πλαστικό ποτήρι για παράδειγμα, χρειάζεται 50 χρόνια για να διαλυθεί ενώ ένα πλαστικό μπουκάλι αποσυντίθεται σε 450 χρόνια. Με λίγα λόγια, αν το πετάξουμε στα σκουπίδια σήμερα, εν έτει 2018, θα διαλυθεί το 2468! Και στις 2 περιπτώσεις, φυσικά, δεν μιλάμε για ανακύκλωση αλλά καθαρά για μόλυνση του περιβάλλοντος.
Όσον αφορά τα σκουπίδια στη θάλασσα, η επικαιρότητα δυστυχώς μπορεί να σας βοηθήσει. Λίγο καιρό πριν, ξεβράστηκε στις ακτές της Σαντορίνης μία φάλαινα που είχε καταναλώσει 30 κιλά πλαστικές σακούλες, οι οποίες είχαν καταλήξει στη θάλασσα. Με παραδείγματα όπως αυτό, το παιδί θα καταλάβει ότι οι συνέπειες των πράξεών μας επηρεάζουν δυστυχώς και τα ζώα.
«Πώς κάνουμε ανακύκλωση, μαμά;»
Όλα όσα είπαμε παραπάνω θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν παίρναμε τα σωστά μέτρα, με την ανακύκλωση να είναι ό,τι πιο εύκολο για εμάς και ό,τι πιο χρήσιμο για το περιβάλλον. Τι μπορείτε να κάνετε πρακτικά λοιπόν;
-Μάθετε στο παιδί πώς να ξεχωρίζει ποιες είναι οι συσκευασίες που ανήκουν στον κάδο ανακύκλωσης και ποιες όχι. Το πρώτο που θα πρέπει να του δείξετε είναι το σήμα της ανακύκλωσης που αναγράφεται στο πίσω μέρος των περισσότερων συσκευασιών. Έπειτα, αν δεν το έχετε ήδη κάνει, χωρίστε τα σκουπίδια του σπιτιού σε απλά και σε εκείνα που θα μπουν στον μπλε κάδο, έτσι ώστε να δώσετε κίνητρο στο παιδί να εφαρμόσει όσα του μάθατε.
-Στη συνέχεια, προσπαθήστε να κάνετε το παιδί μέρος της όλης διαδικασίας… και μάλιστα διασκεδάζοντας, συμμετέχοντας σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βιωματικό χαρακτήρα που θα το φέρουν σε επαφή με την ανακύκλωση. Στο Κινητό Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΑΒ που περιοδεύει από γειτονιά σε γειτονιά, πολλά παιδιά είχαν και θα έχουν την ευκαιρία να δουν βήμα-βήμα τη διαδρομή που ακολουθεί ένα προϊόν που ανακυκλώνεται με τη βοήθεια του αυτόματου μηχανήματος που βρίσκεται μέσα στο λεωφορείο.
Μετά την… πρακτική εκπαίδευση, ακολουθεί και η θεωρητική χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι βαρετή. Αντίθετα, τα παιδιά ενημερώνονται για τους τρόπους που μπορούν να βάλουν την ανακύκλωση στην καθημερινότητά τους, βλέποντας στην πράξη ότι τελικά δεν είναι και τόσο δύσκολο και ότι μπορούν να τα καταφέρουν μια χαρά παίρνοντας μόνα τους τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. Στο όλο εγχείρημα βοηθάει και το διώροφο λεωφορείο που δεν μοιάζει τόσο με λεωφορείο όσε με κινητό παιδότοπο, που τα παιδιά ανυπομονούν να εξερευνήσουν.
Πείτε το με μια ιστορία ή με μια ταινία
Τα οπτικοακουστικά μέσα λειτουργούν πάντα βοηθητικά σε τέτοιες περιπτώσεις. Επιστρατεύστε, λοιπόν, βιβλία και ταινίες που θα καταφέρουν να ευαισθητοποιήσουν το παιδί χωρίς να το κουράσουν με διδάγματα και περιττολογίες. Το «Σκουπίδια εν δράσει» με πρωταγωνιστές κάποια σκουπίδια που προσπαθούν να ανακυκλώσουν τον εαυτό τους είναι μια πολύ καλή επιλογή αναγνώσματος για παιδιά από 6 ετών, ενώ το «Γίνε πράκτορας του πλανήτη» για ηλικίες από 9 ετών, συνδυάζει το μυστήριο με τα οικολογικά μηνύματα.
Ο WALL-E από την άλλη, είναι μία από τις ωραιότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων, που βραβεύτηκε με Όσκαρ με κύριο θέμα της την καταστροφή του περιβάλλοντος μέσα από μια συγκινητική ιστορία.
