Η παρουσίαση του βιβλίου ΟΛΑ ΣΕ ΜΙΑ ΖΩΗ του ακαδημαϊκού κ. Σταμάτη Κριμιζή έγινε την Παρασκευή 13 Αυγούστου 2021 στο Μουσείο Μαστίχας.
Παύλος Καλογεράκης
Αγαπητοί, η ομιλία μου χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα σας περιγράψω ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον όνειρο που είδα προ ημερών και στο δεύτερο μέρος θα σας διαβάσω ένα κείμενο
Το όνειρο: Ήμουνα που λέτε με τον κύριο Κριμιζή ένα βράδυ στην ταβέρνα Μουριά του Βροντάδου για ένα ουζάκι και μου έλεγε για τα υπέροχα επιστημονικά επιτεύγματα στον διαστημικό χώρο, όταν κάποια στιγμή μου λέει: πάμε έξω να σου δείξω κάτι. Νόμιζα πως θα βγούμε εκεί λίγο πιο πάνω για μου να μου δείξει κάτι στον έναστρο ουρανό, αλλά περιέργως βρεθήκαμε σε έναν τόπο άγνωστο σε μένα, που ούτε δέντρο είχε ούτε σπίτι, ψυχή.
““Τον ρωτάω τι είναι εδώ; Μου λέει η Εσχάτη Θούλη. Η Εσχάτη Θούλη, τι είναι αυτό; Ναι είμαστε σε ένα ουράνιο σώμα στα όρια του ηλιακού μας συστήματος!!. Και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από επιστημονικής απόψεως, αυτή η περιοχή, γιατί θεωρούμε πως έχει διατηρήσει τα αρχέγονα χαρακτηριστικά της πρώτης έκρηξης!!. Ο ηλιακός άνεμος έχει αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά πολλών ουράνιων σωμάτων. Ιδίως στους εσωτερικούς πλανήτες Ερμή Αφροδίτη, Γη, Άρη. Και πολλά άτομα τα έχει μετατρέψει σε ιόντα και τα ελαφρύτερα χάθηκαν. Τον ρωτώ: για αυτόν το λόγο ήρθαμε εδώ; όχι μου λέει. Εδώ ήρθαμε για να καμαρώσουμε το Voyager 1 και το Voyager II που ταξιδεύουν μέσα στον Γαλαξία. Του λέω μιας και φτάσαμε ως εδώ δεν πεταγόμαστε και μέχρι το Άλφα του Κενταύρου, αφού λέτε ότι είναι ένα κοντινό μας αστέρι; Μου λέει κοντά είναι για τα αστρονομικά δεδομένα. Είναι σε απόσταση 43 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Ώσπου να πάμε και να γυρίσουμε θα έχουν κρυώσει τα μεζεδάκια!.
““ Εκείνη τη στιγμή σηκώθηκε από τον άβολο βράχο που καθόμασταν και πρόσεξα ότι φορούσε ένα μακό μπλουζάκι και έγραφε μπροστά στο στήθος με μεγάλα γράμματα: Αριστεία, Αξιολόγηση, Αξιοκρατία. Του λέω: α!! είναι το σλόγκαν σας, κύριε καθηγητά με τα τρία άλφα!. Ναι, μου λέει, αλλά δεν είναι μόνο σλόγκαν. Όπου βρεθώ και όπου σταθώ λέω πως αν δεν ακολουθήσουμε αυτό το τρίπτυχο, χανόμαστε. Του απαντώ ότι υπάρχει κι άλλη μία λέξη με Α την οποία χρησιμοποιεί και την αναφέρει και στο βιβλίο του: Την Άμιλλα. Ναι βέβαια είναι και η Άμιλλα, μου απαντά. Άρα κύριε καθηγητά, του λέω, να κάνετε σλόγκαν με τα 4 άλφα!!. Σώπασε δυο λεπτά και μου λέει: Φίλε μου, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η Αριστεία δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας πράξης. Όταν λέμε αριστεία εννοούμε μία συνήθεια, έναν τρόπο ζωής Και να σου πω και κάτι άλλο; Πολλές φορές βλέπω ανθρώπους όταν επιτυγχάνουν κάτι να κοκορεύονται και να λένε: «εγώ, εγώ, εγώ» Κι όμως, η επιτυχία φίλε μου έρχεται από την ομάδα, την ομαδική δουλειά. Τις επιτυχίες τις φέρνει η συγκροτημένη ομαδική δουλειά και η συνεργασία. Αυτή ανεβάζει τις κοινωνίες. Αυτό πρέπει όλοι να το καταλάβουμε.
“`Πάτησε ένα κουμπί στον υπολογιστή και μου λέει, τούτο το τραγούδι το ξέρεις; Ναι, του λέω, το γνωρίζω, είναι το Johnny B Goode. Λοιπόν, αυτό το τραγούδι το γράψαμε σε δύο χρυσά δισκάκια και βάλαμε ένα χρυσό δίσκο μες στο Voyager 1 και τον άλλον χρυσό δίσκο στο Voyager 2 και ταξιδεύουν και ταξιδεύουν και αν συναντήσουν έναν πολιτισμό μέσα στους γαλαξίες θα ακούσουν το τραγούδι μας. Δεν είναι ωραίο! Υπέροχο, είπα. Είναι και αυτό ένα θαύμα της τεχνολογίας.!
“`Ξαναπάτησε ένα κουμπί στο laptop και βγήκε μία φωτογραφία με κάποιες εξισώσεις. Μου φάνηκαν σαν παραμετρικές διαφορικές εξισώσεις. Μου έδειξε τη φωτογραφία και μου λέει: Κοίταξε εδώ, τούτο είναι μία συσκευή στερεάς καταστάσεως Και ξέρεις τι κάνει; ξεχωρίζει τα πρωτόνια από τα ηλεκτρόνια. Είναι ένα επίτευγμα μιας ομαδικής εργασίας. Της ομάδας μου, που το καταφέραμε μάλιστα σε χρόνο ρεκόρ. Και να σου πω μία ιστορία για αυτό: Έρχεται που λες φουριόζος μία μέρα στο γραφείο μου ο Βαν Άλεν, ξέρεις εκείνος που βρήκε και μελέτησε τις ζώνες Βαν Άλεν, και πήρε και το βραβείο Νόμπελ και μου λέει: ξέρεις έχουμε ένα επείγον πρόβλημα, πρέπει να φτιάξουμε μία συσκευή να ξεχωρίζει τα πρωτόνια από τα ηλεκτρόνια. Και η ομάδα το έφτιαξε σε χρόνο ρεκόρ και ήταν και μια παγκόσμια πρωτοπορία! Για αυτό σου λέω φίλε, η ομαδική δουλειά είναι που πάντα κερδίζει.
““Από ώρα ένιωθα την πλάτη μου πολύ παγωμένη και μάλιστα κάτι σαν να με χτύπησε. Μου λέει μην ανησυχείς κανένα παγάκι θα΄ναι από τον Εγκέλαδο. Του λέω τον Εγκέλαδο του Κρόνου; Ναι, μου λέει, ο Εγκέλαδος είναι ένας από τους 82 δορυφόρους του Κρόνου αλλά είναι ένα πολύ ξεχωριστό υπέροχο ουράνιο σώμα. Ξέρεις, έχει στην επιφάνειά του πάρα πολλά σιντριβάνια, υπέροχους πίδακες!!. Και ξέρεις τί πετούν αυτοί οι πίδακες; Παγάκια!!! Και έχουν τόση ορμή αυτά τα παγάκια που μερικά υπερνικούν τη βαρύτητα και φεύγουν στο διάστημα!! Ένα από αυτά, μάλλον σε χτύπησε. Τελικά, αποδείχθηκε ότι δεν ήταν παγάκι από τον Εγκέλαδο αλλά το air condition του δωματίου γιατί με είχε πάρει ο ύπνος και το είχα ξεχάσει ανοιχτό!!
Β. Μέρος
Αγαπητοί,
Το βιβλίο αποτελεί μια υπέροχη κατάθεση ζωής με πληθώρα επιστημονικών επιτευγμάτων αλλά , να σημειώσω με έμφαση, ότι περιέχει και δηλώσεις Αρχών και Αξιών ζωής. Πράγματι δικαιώνει το τίτλο του βιβλίου: ΟΛΑ ΣΕ ΜΙΑ ΖΩΗ!
Πρόκειται, για ένα κείμενο ιδιαιτέρως ελκυστικό και σε πολλά σημεία του, θα μπορούσα να πω, συγκινητικό. Περιέχει μια πληθώρα από λαμπιρίζοντα διαμαντάκια γνώσεων και επιστημονικών δεδομένων, που όλα μαζί σαν υπέροχα αστέρια στον έναστρο ουρανό, φτιάχνουν έναν βραβευμένο Γαλαξία, μιας μεστής και δημιουργικής ζωής.
Θα προσπαθήσω στα λίγα λεπτά που μου απομένουν να αποθησαυρίζω ελάχιστα από αυτά τα λαμπιρίζοντα αστέρια. Πρώτο από όλα η αφιέρωση του βιβλίου!!: Στη μάνα και στον δάσκαλο!! Στη μάνα και στον Van Allen. Καταδεικνύει τον άνθρωπο ο οποίος γνωρίζει πού στηρίζεται και πώς βαδίζει στη ζωή.
Ξεχωριστή θέση στο βιβλίο κατέχουν οι αναφορές στην εκπαίδευση, στην Παιδεία και στα νέα παιδιά: Θα αναφέρω μερικές από αυτές τις αναφορές. Διαβάζω:
- Σελ 15: «Ένα βασικό αξίωμα της εκπαίδευσης εκείνη την εποχή ήταν πως οι νέοι πρέπει να αντιμετωπίζουν δυσκολίες Και προτού τους παραχωρηθούν οποιαδήποτε δικαιώματα, να ξέρουν, πως έχουν υποχρεώσεις και κυρίως την υποχρέωση της πειθαρχίας»
- Σελ 68: «Στις διαλέξεις που κάνω μιλώντας στα παιδιά για το διάστημα, κλείνοντας τους λέω να έχετε ένα όραμα, να στοχεύσετε σε αυτό το όραμα και τα εργαλεία σας για αυτό να είναι η αριστεία, η σκληρή δουλειά, η αξιοκρατία, το ήθος, η ακεραιότητα. Όποια δουλειά και αν κάνουν, τα εργαλεία για την επιτυχία είναι τα ίδια».
- Σελ 98: «Τα παιδιά εδώ στην Ελλάδα μαθαίνουν να αποστηθίζουν δεδομένα, δίχως κριτική σκέψη δίχως κριτική ανάλυση των πληροφοριών που παίρνουν. Απλά απομνημονεύουν και στις εξετάσεις καταγραφούν αυτά που απομνημόνευσαν».
- Σελ 100: «Η κοινωνία έχει αλλάξει και ο ανταγωνισμός δεν είναι πια για μία κρατική θέση αλλά για το πώς τα παιδιά θα είναι εφάμιλλα σε εκπαίδευση με τον Γάλλο, τον Γερμανό, τον Ελβετό, τον οποιονδήποτε. Είναι επιτακτικό να αφυπνιστούμε ως λαός, να ανασκουμπωθούμε και να περπατήσουμε τον δημιουργικό ανήφορο»
Εκείνο όμως που υπερκαλύπτει όλα τα παραπάνω είναι η απάντηση που δίνει στον κ. Προβατά στο σχετικό ερώτημα περί ευφυΐας στην σελ 27: «Ο κόσμος βρίθει από τρομερά έξυπνους ανθρώπους που ποτέ δεν κατάφεραν να υλοποιήσουν κάποιο σημαντικό εγχείρημα, ώστε να λογιστούν ως ευφυείς. Μπορεί να είσαι τρομερά έξυπνος και να μην καταφέρνεις κάτι που να αξίζει να γίνει ευρέως γνωστό. Ίσως, να έχεις την τελειότητα στο μυαλό σου, αλλά, αν δεν μπορείς να την εκφράζεις αποτελεσματικά, το πιο σημαντικό είναι ότι δεν βοηθάς στην επιστήμη ή και την κοινωνία γενικά»
Δεν μπορώ να μην σημειώσω, επίσης, αυτό που θεωρεί ο κ. Κριμιζής, κορυφαία αρχή για την υλοποίηση ενός σχεδίου, ενός project: «Better, faster, cheaper». Θα ΄πρεπε τουλάχιστον όσοι ασχολούνται με δημόσια έργα στην Ελλάδα να προβληματιστούν επί του προκείμενου.
Καταγράφεται και ένα ακόμα ιδιαίτερα ισχυρό σλόγκαν: «Η αποτυχία δεν είναι ποτέ επιλογή». Failure is not an option! Όπως ήταν το σύνθημα του Apollo. Μπορεί να γίνονται λάθη, αλλά ο στόχος πρέπει να επιτυγχάνεται!
Αγαπητοί, Ο ακαδημαϊκός κύριος Κριμιζής πήγε πράγματι σε όλους τους πλανήτες. Όμως, θεωρώ ότι ήδη ταξιδεύει για μακρινούς Γαλαξίες! Το Voyager I έχει μπροστά του ένα ταξίδι 40.000 χρόνων. Το Voyager II θα ταξιδεύει για τα επόμενα 29.600 χρόνια μέχρι να φτάσει κοντά στον Σείριο!! Προσωπικά, θα είμαι πιο συγκαταβατικός και θα μιλήσω για το κοντινό μας 2030. Επειδή ο κ. Κριμιζής λέει ότι το 2030 είναι πολύ πιθανόν να φτάσουμε στον Άρη και με την ελπίδα και την ευχή ότι θα ζούμε, θα τον παρακαλούσα, εάν σκέπτεται να ταξιδέψει προς τα εκεί, ας κρατήσει μια θέση και για μένα!!.
