Σε ένδειξη τιμής και μνήμης της επετείου της πυρπολήσεως ( 6η Ιουνίου) της τουρκικής ναυαρχίδας στο λιμένα της Χίου, γεγονότος καθοριστικής σημασίας για την τύχη της Επαναστάσεως και του ΄Εθνους μας γενικότερα, στην οποία επέτειο φέτος -στο κλίμα προφανώς του προεκλογικού πυρετού- δεν προσδόθηκε η συνήθης έμφαση, παραθέτουμε μία λεπτομέρεια, που έγινε γνωστή από τα σχετικά προσφάτως εκδοθέντα Τουρκικά Αρχεία με τίτλο «Those infidel Greeks» (= «Αυτοί οι άπιστοι ΄Ελληνες»). Πρόκειται για απόσπασμα επιστολής-καταπέλτη, την οποία απευθύνει η οργισμένη Πύλη στον υποναύαρχο-διάδοχο του φονευθέντα Καρά Αλή και στους αξιωματικούς του στόλου, οι οποίοι προβάλλουν αιτήματα και αιτιολογίες.
« … Αδυνατούμε να αντιληφθούμε γιατί παραπονείσθε για την καταπόνηση των στρατευμάτων, την ανάγκη ενισχύσεων και περισσότερων παροχών, αφού ο στόλος άφησε πρόσφατα την πρωτεύουσα πλήρως εξοπλισμένος με ανθρώπους και εφόδια. Από την αναχώρησή σας έως τώρα πλεύσατε μόνο στη Χίο και δεν εμπλακήκατε σε μάχη με πλοία των απίστων. Η εντύπωσή μας είναι ότι φοβούμενοι τα πλοιάρια και τα καΐκια των απίστων της Χίου, επιθυμείτε να καταφύγετε στα Δαρδανέλλια, μολονότι τα πλοία σας ομοιάζουν με πλωτά φρούρια.
-Στο διάστημα των δύο προηγούμενων ετών δαπανήσατε τεράστια ποσά με πολλές δυσκολίες για το ναυτικό. Τον περασμένο χρόνο ο ναύαρχος και εσύ φέρατε το ναυτικό πίσω χωρίς κανένα λόγο, χωρίς έστω και μία προσπάθεια στον Μοριά, χωρίς φόβο Θεού ή του Σουλτάνου μας. Η τακτική σας αυτή υπήρξε προφανώς η αιτία της πτώσεως της Τριπολιτσάς και άλλων περιοχών στα χέρια των απίστων, με συνακόλουθη συνέπεια τον αφανισμό όλων αυτών των Μουσουλμάνων ανδρών, γυναικών και παιδιών.
Προσπαθείτε να δικαιολογήσετε την απραξία και τη χρονοτριβή σας, η οποία είναι σαφής ανανδρία, και προδοσία κατά της θρησκείας και της πατρίδας μας. Το άκρον δε άωτον του θράσους και της ασχετοσύνης σας είναι ότι επαινείτε τον θανόντα αρχιναύαρχο Καρά Αλή.
-Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι με ναυτική πείρα να αγκυροβολήσουν είκοσι σκάφη σε ένα στενό λιμάνι και μάλιστα χωρίς να εγκαταστήσουν προληπτική φρουρά;
-Πώς είναι δυνατόν να αφήσουν ένα πλοίο φιλικής δυνάμεως ή οποιοδήποτε άλλο να προσεγγίσει το στόλο οπουδήποτε και αν είναι αγκυροβολημένος;
-Πώς επιτρέψατε σε ένα εχθρικό πλοίο να προσεγγίσει σε μία αποκλεισμένη περιοχή, τη στιγμή που στο οπλoστάσιο της Κωνσταντινουπόλεως δεν επιτρέπουμε την προσέγγιση κανενός μετά τη δύση του ηλίου;
-Πώς ζητάτε σχοινιά, αλυσίδες κ.τ.τ., όταν τα κόψατε και τα εγκαταλείψατε εδώ κι’ εκεί, καθ’ ήν στιγμή γνωρίζατε τις ελλείψει του στόλου; Απλώς, δεν είστε ικανοί για τίποτα παρά μόνο να σπαταλάτε εφόδια. Ούτε ο Θεός, ούτε ο Σουλτάνος μπορούν να συγχωρήσουν τούτο. Συνέλθετε, επομένως, και αναλογιστείτε το χρέος σας έναντι της αποστολής σας, της θρησκείας σας και του Σουλτάνου σας. Η ευγνωμοσύνη και ο ζήλος επιβάλλουν την προσήλωση στα καθήκοντά σας και την καταβολή του μεγίστου δυνατού των ικανοτήτων σας».
Κ.Ε.ΦΡΑΓΚΟΜΙΧΑΛΟΣ