Θα ξεκινήσω με ευχές για όλες και όλους τους εορτάζοντες Ιωάννα και Ιωάννη και όλα τα παράγωγα και υποκοριστικά σύνθετα ονόματα που έχουν την γιορτή τους 7 Ιανουαρίου !
Εύχομαι από καρδιάς Χρόνια Πολλά με Υγεία και Χαρά ! Να χαίρεστε τις οικογένειές σας και να είστε όλοι σας Καλά, Γεροί , Υγιείς και Δυνατοί, Χαρούμενοι και Ευτυχισμένοι και με το χαμόγελο στα χείλη και Αισιοδοξία !
Για την ιστορία ο Ιωάννης ο Βαπτιστής αποκαλούμενος και Πρόδρομος ήταν μαθητής και σύγχρονος του Ιησού Χριστού !
Γονείς του ήταν ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ και παππούς του ο Ααρών.
Επειδή γιορτάζει η μισή Ελλάδα και έχουν λεχθεί πολλά και πολλές παροιμίες που έχουν και ιστορικές ερμηνείες και εξηγήσεις θα καταγράψω και θα σταθώ στις προσωπικές μου αναμνήσεις και τα ακούσματα που έζησα τις δεκαετίες 1960 και 1970 στην τότε δουλειά μου μέσα στις κλινικές τού μεγάλου μου δασκάλου Γιάννη Αυγουστή και εν συνεχεία στου Γιάννη Ζαφείρη !
Και ξεκινώ : ψάχνοντας το ημερολόγιο της Μητρόπολης Χίου βρήκα ότι πράγματι το όνομα Ιωάννης εορτάζεται 45 ή 46 φορές τον χρόνο κάθε μήνα ,έξ ού και το (45) Σαρανταπέντε Γιάννηδες και ενός κοκκόρου γνώση !
Τα παλιά, τα δύσκολα χρόνια και ειδικότερα τους χειμώνες, στα χωριά με τις βεγγέρες, σε κάθε γιορτή του άνδρα του σπιτιού γινότανε τραπέζι με τσιμπούσι .
Μια μεγάλη παρέα για ενάμιση μήνα γιόρταζαν με τσιμπούσι και τραπεζώματα από του Αγίου Ανδρέα, Σάββα, Νικολάου, Σπύρου , Στρατή, Λευτέρη , Διονύση , Χρήστου , Μανώλη, Βασίλη, και του Φώτη !
Η Μαριώ που είχε παντρευτεί αλλοδαπό , αλλόθρησκο, με όνομα που δεν είχε γιορτή , ντρεπόταν κάθε τόσο να παρευρίσκεται στο τσιμπούσι τής παρέας και πρότεινε στον παπά Στρατή της παρέας να βαφτίσουν και τον άνδρα της με ένα Χριστιανικό όνομα για να κάνουν κι αυτοί τραπέζι !
Ο παπά Στρατής, πονηρούλης, της λέει: ” αμέ Μαριώ…, τα Φώτα…, την μέρα που βάφτισε ο Ιωάννης τον Χριστό θα τον βαφτίσουμε και εάν δεν έχετε αντίρρηση να τον ονομάσουμε και Γιάννη, που δεν έχουμε άλλον στην παρέα , οπότε γιορτάζει την άλλη μέρα και έτσι θα κάνετε κι εσείς τραπέζι .
Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για την Μαριώ και τον Γιάννη …
Όλη η παρέα βλέποντας το ημερολόγιο… ” άντε Μαριώ…! τραπέζι πάλι…! γιορτάζει ο Γιάννης !”
Μετά από αρκετά τραπέζια αντέδρασε η Μαριώ και τα κτύπησε κάτω, βγήκε από τα ρούχα της και λέει σε όλη την παρέα: “δεν μπορεί όλοι σας να γιορτάζεται μια φορά και ο Γιάννης (45) σαρανταπέντε !”
Από τότε καθιερώθηκε η γιορτή του Γιάννη να γίνεται σχεδόν μόνο μια φορά, μετά τα Φώτα .
Τώρα, τα διάφορα που άκουγα και έχουν σχέση με τους σαρανταπέντε Γιάννηδες και ενός κοκκόρου γνώση είναι :
” Κάνε Γιάννο μ’ την δουλειά σου κι ύστερα και πάλι θάμε θειά σου ! “…………….
Πικάντικη ιστορία ή μυθοπλασία !
———————————————————
Η ξαδέρφη της μάνας τού εικοσάχρονου Γιάννου, χήρεψε στα τριανταπέντε της .
Απαρηγόρητη νοσταλγούσε γλυκές αναμνήσεις και στιγμές και λιμπιζόταν το ομορφόπαιδο τον Γιάννο ο οποίος την έβλεπε, αν και θειά του, από πολύ μικρός σαν ξερολούκουμο !
Άρχισαν σιγά σιγά το φλερτ, δήθεν για παρηγοριά για το πένθος , μέχρι που έφθασαν… στην κρεβατοκάμαρα !
Και εκεί, πάνω στην πιο ζουμερή στιγμή, ο Γιάννος σκέφτηκε πως είναι πάνω από την θειά του… και πήγε να φύγει λέγοντας της: ” μαααά… είσαι και θειά μου!… δεν πρέπει να γίνει !”
Και τότε η θειά του είπε αυτό που έγινε παροιμία !
“Κάνε Γιάννο μ’την δουλειά σου κι ύστερα θάμε και πάλι θειά σου !”
Υπάρχουν πολλές παροιμίες όπως :
“Ήντα κανείς Γιάννη ; Κουκιά σπέρνω ….”, ” Γιάννη είχα.. Γιάννη έχω κι αν ποτέ χηρέψω πάλι Γιάννη θα διαλέξω !”
“Σπίτι χωρίς Γιάννη προκοπή δεν κάνει !”
“Ακόμα δεν τον είδαμε και Γιάννη τόνε βγάλαμε!”, ” Αν είχαν οι Γιάννηδες γνώση θα μας δάνειζαν καμπόση !”
“Να σε κάψω Γιάννη να σ’ αλείψω λάδι ! .. ή να σ’ αλείψω μέλι για να γειάνεις !”
“Πότε ο Γιάννης δεν μπορεί, πότε ο κώλος του πονεί ! “
” Τα καλά του Γιάννη θέμε και τον Γιάννη δεν τον θέμε !”
“Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει …” , ” Τι είχες Γιάννη τι είχα πάντα !”
” Όχι Γιάννης… Γιαννάκης…”, “Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη !”
“Άμα ακούς Μαρία… Γιάννη…, βάλε ψάρια στο τηγάνι !”
“Γιάννης πήγε και Γιάννης γύρισε !”
“Άλλη καμιά δεν γέννησε, μόνο η Μαριώ τον Γιάννη !”
Και υπάρχουν ακόμη πολλές παροιμίες για τον Γιάννη …
Και πάλι Χρόνια Πολλά στους : (Γιάννηδες, Γιαννούλα , Τζανής, Γιάνναρος,Γιάγκος, Ζαννέτος , Ζανέτ , Ιωάννα ,Ιωάννης ,και όσους άλλους δεν γνωρίζω το υποκοριστικό τους… ) Από καρδιάς εύχομαι Χρόνια Πολλά, Υγεία και μακροημέρευση !
Εύχομαι να ξημερώσει μια καλύτερη μέρα, χωρίς την πανδημία του Κορωνοϊού και με Αισιοδοξία να χαράξουμε νέους ορίζοντες δημιουργίας με Ειρήνη και Υγεία !
Χίος ξημέρωμα 7 Ιανουαρίου 2022
Λευτέρης Πυκνής
Μαλλιάς Καλλιμασιώτης
