Η πρόσφατη επίθεση στο Μουσείο Μπενάκη από έναν βουλευτή του κόμματος «Νίκη» με το σκοταδιστικό παραλήρημά του είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.
Αντιπροσωπεύει μια πολιτική κουλτούρα, που μας γυρίζει αιώνες πίσω σε μια εποχή, που η κοινωνία βυθιζόταν στον σκοταδισμό και την καταπίεση.
Η τέχνη δεν είναι ούτε παιχνίδι για τους ισχυρούς, ούτε δικαιολογία, για να υποτιμούμε τις βαθιές ανάγκες του λαού. Η τέχνη είναι ελεύθερη και πρέπει να είναι επαναστατική. Γιατί η αληθινή τέχνη δεν είναι αυτή που χειραγωγεί, αλλά αυτή που φωνάζει, που αγωνίζεται, που ανατρέπει το κατεστημένο.
Οι μνήμες του λαού, τα ιερά του, είναι τα τελευταία του στηρίγματα. όταν όλα τα άλλα του έχουν κλαπεί. Δεν είναι προοδευτικό να γελοιοποιούμε ό,τι έχει απομείνει στον απλό άνθρωπο, στον φτωχό, στον καταπιεσμένο. Δεν είναι επανάσταση να περιγελούμε τη μάνα, που δεν έχει να ταΐσει το παιδί της, αλλά κρατάει το κερί της αναμμένο και προσεύχεται να αντέξει άλλη μια μέρα.
Η πραγματική επανάσταση είναι να βγάλουμε αυτόν τον άνθρωπο από τα γόνατα, να του δώσουμε φωνή, να πολεμήσουμε μαζί του για δικαιοσύνη.
Γιατί τι είμαστε, αν δεν σεβόμαστε τα ιερά του λαού;
Τι είμαστε, αν τα ιδανικά μας βασίζονται στη γελοιοποίηση των παραδόσεων του κόσμου, που παλεύει κάθε μέρα για την επιβίωσή του;
Τι πολιτισμό υπηρετούμε, αν όχι αυτόν των λίγων, των ισχυρών, των εκμεταλλευτών;
Ας το πούμε ξεκάθαρα: η τέχνη που χλευάζει τα ιερά του λαού δεν είναι επαναστατική. Δεν είναι προοδευτική. Είναι ανήθικη. Η αληθινή τέχνη είναι αυτή που βγαίνει από τα σπλάχνα του λαού, που τον αναδεικνύει και τον ενδυναμώνει, που φωνάζει για την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του.
Ο λαός μας δεν έχει ανάγκη από «προοδευτικούς», που τον προσβάλλουν. Έχει ανάγκη από τέχνη, που θα τον αναστήσει. Έχει ανάγκη από ανθρώπους, που δεν φοβούνται να μιλήσουν για το ψωμί, τη δικαιοσύνη και την αξιοπρέπειά του.
Είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι η επανάσταση δεν είναι να περιγελούμε την πίστη του λαού. Η επανάσταση είναι να αγωνιζόμαστε μαζί του, να τον στηρίζουμε και να δημιουργούμε έναν κόσμο όπου οι ισχυροί δεν καθορίζουν τη μοίρα των αδυνάτων.
Αν η τέχνη δεν είναι στο πλευρό του λαού, στο πλευρό της πάλης για τη δικαιοσύνη, της αντίστασης στον καταπιεστή, τότε δεν έχει κανένα νόημα. Δεν είναι τέχνη. Είναι εργαλείο εξουσίας.
Γιάννης Ν. Παληός
17 Μαρτίου 2025
