Με μια διθυραμβική ανακοίνωση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η ΔΕΔΑ ΑΕ ανακοίνωσαν σήμερα (Δευτέρα, 7 Σεπτεμβρίου, για πολλοστή φορά) το έργο της επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μόνο που «ξέχασαν» να αναφέρουν ότι το έργο συγχρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ και έκαναν απλώς μια αναφορά στον Περιφερειάρχη…
Τι υποστηρίζει το ΥΠΕΝ για τα έργα της ΔΕΔΑ
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, τα μεγάλα έργα της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) για την ανάπτυξη δικτύων διανομής φυσικού αερίου στην ελληνική περιφέρεια –μια εμβληματική επένδυση για τη χώρα ύψους μισού δισ. ευρώ έως το 2036– εισέρχονται σε τροχιά υλοποίησης . Το «σήμα» της εκκίνησης δίνεται από την ακριτική Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με τη δημοπράτηση των πρώτων κατασκευαστικών έργων που θα φέρουν φθηνότερη και καθαρότερη ενέργεια σε χιλιάδες πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ θα συμβάλλουν στην τόνωση της τοπικής οικονομίας με τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας.
Οι διαγωνισμοί της ΔΕΔΑ που «βγαίνουν στον αέρα» άμεσα (σύμφωνα με πληροφορίες της euractiv.gr η έγκρισή τους από το ΔΣ της ΔΕΔΑ έγινε στην τελευταία συνεδρίασή του και η σχετική απόφαση αναρτήθηκε στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ αργά το απόγευμα της Δευτέρας 7 Σεπτεμβρίου) αφορούν στην κατασκευή δικτύου διανομής φυσικού αερίου στις πόλεις της Ξάνθης, της Δράμας, της Αλεξανδρούπολης και της Κομοτηνής. Θα ακολουθήσει το αμέσως επόμενο διάστημα η δημοπράτηση των έργων στην Ορεστιάδα και την Καβάλα.
Τα έργα της ΔΕΔΑ στις έξι πόλεις της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι συνολικού προϋπολογισμού 56,6 εκατ. ευρώ και προβλέπουν έως το 2024:
- Την κατασκευή συνολικά 496 χιλιομέτρων δικτύων φυσικού αερίου μέσης και χαμηλής πίεσης.
- Τουλάχιστον 15.000 συνδέσεις καταναλωτών όλων των κατηγοριών (οικιακών, εμπορικών, βιομηχανικών), παρέχοντας έκπτωση 100% στα τέλη σύνδεσης. Ο αριθμός των συνδέσεων αυτών μπορεί να είναι πολλαπλάσιος, εφόσον υπάρχει ανάλογη ζήτηση από την τοπική κοινωνία.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης υπογράμμισε: «Σήμερα γίνεται το πρώτο μεγάλο βήμα για την υλοποίηση του φιλόδοξου αναπτυξιακού προγράμματος της ΔΕΔΑ, που προβλέπει την επέκταση του φυσικού αερίου σε πάνω από 30 πόλεις της Ελλάδας έως το 2024, με στόχο να καλυφθούν σε πρώτη φάση τουλάχιστον 57.000 καταναλωτές. Η χώρα «διψά» για αναπτυξιακά έργα και έχουμε χρέος όλοι μαζί να εργαστούμε με ταχύτητα και συνέπεια για να κάνουμε πραγματικότητα τα μεγάλα έργα που αναβαθμίζουν τις περιοχές στις οποίες αναπτύσσονται, αποφέροντας σημαντικά οφέλη στους πολίτες, τις επιχειρήσεις, το περιβάλλον αλλά και την οικονομία».
Η ΔΕΔΑ για την επέκταση στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΔΑ κ. Μάριος Τσάκας δήλωσε σχετικά:
«Η έναρξη του μεγαλύτερου project επέκτασης δικτύου διανομής φυσικού αερίου από την εποχή που δημιουργήθηκε το βασικό δίκτυο αγωγών στη χώρα είναι πλέον γεγονός. Τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της ΔΕΔΑ και ύστερα από σκληρό αγώνα που δώσαμε τους τελευταίους μήνες για την επίλυση χρόνιων εκκρεμοτήτων, βγήκαν στον αέρα οι διαγωνισμοί για τα κατασκευαστικά έργα στην πρώτη από τις Περιφέρειες της Ελλάδας στις οποίες δραστηριοποιείται η ΔΕΔΑ. Το ίδιο προσβλέπουμε να συμβεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και σε άλλες Περιφέρειες της ελληνικής επικράτειας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη για την πολύτιμη συμβολή του και τη στήριξή του στις προσπάθειες που καταβάλλουμε ώστε να μπορέσει αυτή η εμβληματική επένδυση να μπει σε τροχιά υλοποίησης, καθώς και τον Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Χρήστο Μέτιο η συνεισφορά του οποίου ήταν καταλυτική»
Το unfair για το ΕΣΠΑ – και τα ερωτηματικά
Οι εμπλεκόμενοι φορείς ξέχασαν να αναφέρουν ότι το έργο συγχρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, δηλαδή από την Πολιτική Συνοχής της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) που δίνει τους πόρους στην Ελλάδα.
Σημειώνουμε ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί (τα προβλεπόμενα στο άρθρο 115 και στο Παράρτημα ΧΙΙ του Καν. 1303/2013) επιβάλλουν σε κάθε ενέργεια δημοσιότητας, δημοσιοποίησης κλπ να αναφέρεται η χρηματοδοτική συμβολή της ΕΕ, πράγμα που τόσο η ΔΕΔΑ όσο και το ΥΠΕΝ δεν πράττουν συστηματικά (έχουμε βρει δύο επίσημες ανακοινώσεις όπου παραλείπεται αυτή η αναφορά). Πέρα από ζητήματα νομιμότητας των δαπανών, που άλλοι έχουν δουλειά να κρίνουν, εντυπωσιάζει η πολιτική επιλογή της «παράταξης των ευρωπαϊκών επιλογών», στελέχη της οποίας διοικούν τόσο στο ΥΠΕΝ όσο και στη ΔΕΔΑ, να αποσιωπήσουν την ευρωπαϊκή συμβολή σε ένα μεγάλο, όπως το χαρακτηρίζουν οι ίδιοι, project που αλλάζει τη ζωή των πολιτών.
Προκαλεί μάλιστα εντύπωση ότι έμπειρα στελέχη όπως ο κ. Τσάκας (που έχει θητεύσει και ως Ειδικός Γραμματέας του ΣΔΟΕ αλλά και Γραμματέας Δήμου, άρα γνωρίζει από διοίκηση, προκηρύξεις και ελέγχους) υποπίπτουν σε τέτοια λάθη, αν η παράλειψη δεν έχει γίνει από πρόθεση. Σημειώνουμε βέβαια ότι και σε προηγούμενη προκήρυξη που βρήκαμε για το έργο «Συμφωνία – Πλαίσιο για την Σύνδεση Βιομηχανικών και μεγάλων Εμπορικών καταναλωτών στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Στερεάς Ελλάδας» αναφέρεται ότι «Το έργο χρηματοδοτείται από πιστώσεις της ΔΕΔΑ» χωρίς καμία αναφορά σε χρηματοδροτική συμβολή της ΕΕ. Επίσης σημειώνεται ότι για μέρος του έργου που τρέχει στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη έχει διενεργηθεί έλεγχος από την ΕΔΕΛ του ΓΛΚ του Υπουργείου Οικονομικών και ειδικότερα για το υποέργο «Επέκταση χαλύβδινου δικτύου (19 BAR), δικτύου πολυαιθυλενίου και συνδέσεις οικιακών και εμπορικών πελατών στα δίκτυα χαμηλής πίεσης (4 BAR), σε έξι πόλεις της Περιφέρειας της Αν. Μακεδονίας και Θράκης» (κωδ. 1) της Πράξης «Ανάπτυξη Δικτύων Φυσικού Αερίου Μέσης και Χαμηλής Πίεσης στην Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας Θράκης» (κωδ. 5009920) (Δικαιούχος: «ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΑΕΡΙΟΥ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ») (αρ. ελέγχου 0118193070) στο πλαίσιο του Ε.Π. Ανατολική ΜακεδονίαΘράκη 2014-2020 / ΕΤΠΑ, του ΕΣΠΑ 2014-2020.»
Τί και πότε χρηματοδοτεί το ΕΣΠΑ και το ΕΤΠΑ για τα δίκτυα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ίσως οι εμπλεκόμενοι «ξέχασαν» την ενίσχυση του ΕΣΠΑ στο έργο επέκτασης του δικτύου στην περιοχή της ΑΜ-Θ, καθώς η αρχική ένταξη είχε γίνει τον Δεκέμβρη του 2018, επί άλλης κυβέρνησης. Αλλά αυτό δεν ισχύει, καθώς για να προχωρήσουν οι προκηρύξεις όπως τις σχεδιάζει η ΔΕΔΑ χρειάστηκε το ο Περιφερειάρχης ΑΜΘ Χρήστος Μέτιος να υπογράψει νέα, 2η τροποποίηση του έργου, πριν λίγες ημέρες, στις 27 Ιουλίου. Και η απόφαση του ΔΣ της ΔΕΔΑ επικαλείται τα έγγραφα του Επιχειρησιακού Προγράμματος ΑΜ-Θ… Επομένως γνωρίζουν όλοι το θέμα αλλά μάλλον επιλέγουν να μην αναφέρουν τη χρηματοδότηση από την ΕΕ, παρά τη νομική τους υποχρέωση.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση, το έργο αφορά στην κατασκευή νέου δικτύου διανομής φυσικού αερίου στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και συγκεκριμένα στις περιφερειακές ενότητες Έβρου, Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας και Δράμας. Το δίκτυο διανομής που θα αναπτυχθεί θα καλύψει έξι (6) κεντρικούς Δήμους των παραπάνω αναφερόμενων νομών: Αλεξανδρούπολης και Ορεστιάδας (Νομός Έβρου), Κομοτηνής (Νομός Ροδόπης), Ξάνθης (Νομός Ξάνθης), Δράμας (Νομός Δράμας) και Καβάλας (Νομός Καβάλας). Περιοχές της Περιφέρειας καλύπτονται ήδη από δίκτυο διανομής φυσικού αερίου με υφιστάμενη δομή περίπου 150 χλμ. δικτύου μέσης και χαμηλής πίεσης, μέσω του οποίου εξυπηρετούνται εμπορικοί και βιομηχανικοί καταναλωτές.
Το έργο αποσκοπεί στην αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου σε εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές, καθώς και στην απόκτηση σημαντικού μεριδίου της αγοράς των οικιακών καταναλωτών. Για την επίτευξη αυτού του στόχου προβλέπεται η κατασκευή δικτύου χαμηλής πίεσης μήκους περίπου 485χλμ., δικτύου μέσης πίεσης μήκους περίπου 11 χλμ. και 9 σταθμών Μέτρησης και Ρύθμισης πίεσης (Μ/Ρ). Η ανάπτυξη των δικτύων διανομής στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, θα πραγματοποιηθεί ξεχωριστά για την πόλη της Καβάλας και της Ορεστιάδας ενώ σε δύο ξεχωριστά υποέργα θα ενταχθούν οι εξής συνδυασμοί πόλεων: Κομοτηνή-Αλεξανδρούπολη και Δράμα-Ξάνθη. Οι εργασίες κατασκευής θα ξεκινήσουν από τις πόλεις που υπάρχουν εγκατεστημένες ήδη οι βασικές υποδομές (δίκτυα διανομής αερίου μέσης πίεσης και σταθμοί διανομής). Στις πόλεις αυτές θα αναπτυχθούν δένδρα δικτύων Φυσικού Αερίου με σκοπό να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος του αστικού ιστού της κάθε πόλης. Για την προτεραιοποίηση στην κατασκευή των δένδρων θα ληφθούν υπόψη οι δυνητικές καταναλώσεις που περιλαμβάνονται σε κάθε δένδρου και οι εκδηλώσεις ενδιαφέροντος των καταναλωτών όλων των κατηγοριών για την σύνδεση των εγκαταστάσεων τους στο δίκτυο διανομής Φυσικού Αερίου.
Στόχος είναι με την εξέλιξη κατασκευής των δικτύων διανομής Φυσικού Αερίου να συνδέονται ταυτόχρονα καταναλωτές, δίνοντας έμφαση στην σύνδεση των Δημόσιων κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως Νοσοκομείων και μονάδων υγείας, σχολείων και λοιπών εγκαταστάσεων. Στις πόλεις που δεν υφίστανται υποδομές διανομής, θα κατασκευαστεί αρχικά το δίκτυο διανομής μέσης πίεσης, στην συνέχεια οι βρόγχοι των δικτύων διανομής, θα εγκατασταθούν οι σταθμοί διανομής και στη συνέχεια θα κατασκευαστούν τα δένδρα διανομής με την ίδια μεθοδολογία. Για την ανάπτυξη των δικτύων διανομής εκτός των απαραίτητων κατασκευαστικών συμβάσεων θα συναφθούν συμβάσεις για την προμήθεια των απαραίτητων υλικών και για την επίβλεψη και επιθεώρηση των έργων τα οποία θα αποτελούν ξεχωριστά υποέργα της εν λόγω πράξης. Επίσης το έργο θα τύχει Αρχαιολογικής επίβλεψης σε σημεία και περιοχές που θα υποδείξει η κατά τόπους Εφορία Αρχαιοτήτων το οποίο θα αποτελεί και ξεχωριστό υποέργο της πράξης. Για την παραλαβή των εκδηλώσεων ενδιαφέροντος από τους δυνητικούς καταναλωτές, η ΔΕΔΑ θα αναπτύξει δίκτυο πωλήσεων σε κάθε πόλη το οποίο θα λαμβάνει τις αιτήσεις ενδιαφέροντος από τους καταναλωτές και θα τις προωθεί στην εταιρεία προκειμένου να αξιολογηθούν και να ενημερωθούν οι καταναλωτές για την σύνδεση τους με τα δίκτυα Φυσικού Αερίου. Με βάση τις αιτήσεις ενδιαφέροντος οι οποίες θα προηγούνται χρονικά, θα προγραμματίζεται η κατασκευή των απαραίτητων κλάδων δικτύου Φυσικού Αερίου κατά την φάση κατασκευής των οποίων θα κατασκευάζονται οι συνδέσεις καταναλωτών που έχουν υπογράψει αίτηση σύνδεσης. Σε περιπτώσεις που κάποιος καταναλωτής υπογράψει αίτηση σύνδεσης μετά την κατασκευή του κλάδου διανομής, η κατασκευή της σύνδεσης τους θα αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Για το σύνολο των πόλεων που περιλαμβάνονται στην εν λόγω πράξη, οι εργασίες κατασκευής θα ξεκινήσουν το 2020 και θα ολοκληρωθούν σταδιακά έως το 2023, που αποτελεί και την οριακή χρονιά για πληρωμές στο τρέχον ΕΣΠΑ.
Οι λεπτομέρειες – με σημασία – του έργου
Ως παραδοτέα της πράξης θα κατασκευαστούν δίκτυο χαμηλής πίεσης μήκους περίπου 485 χλμ., δικτύου μέσης πίεσης μήκους περίπου 11 χλμ. και 9 σταθμών Μέτρησης και Ρύθμισης πίεσης (Μ/Ρ) και 11.423 συνδέσεις καταναλωτών όλων των κατηγοριών.
Ως στόχοι του έργου προβλέπονται η κατασκευή 496 χλμ δικτύου (ακριβώς ο ίδιος αριθμός ανακοινώθηκε από ΥΠΕΝ και ΔΕΔΑ) και η σύνδεση 60 χιλιάδων νοικοκυριών (που είναι μεγάλος αριθμός για ον πληθυσμό της περιοχής) στο δίκτυο φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των συνδέσεων αποτελεί πρόβλεψη με βάση τον βαθμό διείσδυσης και σε κάθε περίπτωση εξαρτάται από τον αριθμό αιτήσεων των καταναλωτών, ενώ μάλλον υπάρχει και απόκλιση στον αριθμό των τελικά ωφελουμένων.
Σύμφωνα με την απόφαση ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 56.563.974,45 ευρώ, με επιδότηση από πόρους της ΕΕ 29.608.416,28 ευρώ και τα υπόλοιπα 26.955.558,17 να χαρακτηρίζονται ιδιωτική συμμετοχή. Σημειώνεται ότι τη μερίδα του λέοντος στην επιχορήγηση θα πάρει η ΔΕΔΑ αλλά παράλληλα επιχορηγούνται και πέντε τοπικές Εφορίες Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ προφανώς για τα έργα και την επίβλεψη στις εργασίες ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν καταστρέφονται αρχαιότητες.
Σημειώνουμε επίσης ότι με βάση τις πρόσφατες εγκρίσεις χρηματοδότησης από το ΠΔΕ του αρμόδιου για το ΕΣΠΑ Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννη Τσακίρη ο προβλεπόμενος προυπολογισμός σε επίπεδο ΠΔΕ είναι 29.608.416,28 (συμπίπτει με την επιχορήγηση, όπως συνηθίζεται), έχουν γίνει δαπάνες (δηλαδή μέρος του έργου) 10.726.301,10 ευρώ μέχρι τα τέλη του 2019 και υπολείπονται 18.882.115,18 για φέτος και τα επόμενα χρόνια, με μόνο 5.000 ευρώ να προβλέπονται για φέτος, ενώ στην πρόταση της Περιφέρειας προς το Υπουργείο προβλέπονται 4.273.698,90 ευρώ για το 2022 και 13.000.000,00 για το 2023 – και καθόλου δαπάνες για το 2021!
Αντίστοιχες εγκρίσεις έχουμε βρει και από το ΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας για τα έργα επέκτασης στους νομούς της περιοχής και θα ακολουθήσουν και αυτές της Κεντρικής Ελλάδας, που είναι η επόμενη φάση επέκτασης. Αλλά και εκεί ίσως ξεχαστούν κάποιοι, οι οποίοι θεωρούν ότι δεν έχει γίνει καμία επέκταση του δικτύου τα τελευταία χρόνια, ενώ τα έργα επέκτασης στην Εύβοια και μέχρι το Αλιβέρι σηματοδοτούν το αντίστροφο.
