Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η διαδικτυακή Ημερίδα που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας σε συνεργασία με την Παθολογική Ογκολογική Κλινική του ΕΚΠΑ με θέμα « Εγκυμοσύνη και καρκίνος του μαστού», ένα πρόβλημα που έχει σημειώσει στις μέρες μας μεγάλη αύξηση της συχνότητάς του, αφού από 1 γυναίκα με καρκίνο του μαστού (ΚΜ) σε 3000 έως 6.000 εγκυμοσύνες μέχρι το 2005, μετά το 2015 έφθασε σε 1 γυναίκα με ΚΜ σε κάθε 1.000 εγκυμοσύνες.
Η σημαντική αυτή αύξηση γενικότερα συνάδει με τα 3 στερητικά “Α” Αγαμία, Ατεκνία , Ανεργία. Για την Ελλάδα ισχύει και κάτι επιπλέον ύστερα από την οικονομική ασφυξία που βίωσαν οι γυναίκες την τελευταία 10ετία και τις επιπρόσθετες συνθήκες πανδημίας από τον COVID-19 που βιώνουν εδώ και ένα χρόνο, έχουμε σημαντική αύξηση του ΚΜ, στις νεώτερες γυναίκες.
Αφού πλέον είναι γνωστό –και έχει γίνει επίσημα αποδεκτό–, πως η παρατεταμένη ψυχική ένταση των γυναικών οδηγεί στην ανάπτυξη ΚΜ.
Η εγκυμοσύνη είναι ένα χαρμόσυνο γεγονός στο οποίο εάν εμφανισθεί ΚΜ αναστατώνει τους πάντες και τα πάντα. Το μεγαλύτερο δυστύχημα είναι ότι η συνύπαρξη αυτών των δύο γεγονότων έχει κακή πρόγνωση επειδή η διάγνωση γίνεται με καθυστέρηση. Αυτή η καθυστέρηση οφείλεται σε 4 βασικούς λόγους: α) Η γυναίκα καθυστερεί από 1 έως 15 μήνες να απευθυνθεί στον Μαστολόγο μετά την ανακάλυψη κάποιου ευρήματος, β) ο Μαιευτήρας παραμελεί την ψηλάφηση των μαστών στην 1η εξέταση για την κύηση, γ) η διόγκωση των μαστών στην κύηση δεν επιτρέπει την εύκολη ψηλάφηση υπάρχοντος ογκιδίου ή σκληρίας στον μαστό δ) Ο Ακτινολόγος, λόγω της έντονης πυκνότητας του μαστού και της αυξημένης αιμάτωσης μπορεί να χάσει τη διάγνωση στη μαστογραφία όσο έμπειρος και αν είναι.
Η αντιμετώπιση του σύνθετου προβλήματος του ΚΜ στην εγκυμοσύνη θα πρέπει να αποφασίζεται από διευρυμένο Ογκολογικό Συμβούλιο για να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα και θα πρέπει να περιλαμβάνει: τον Μαστολόγο-Χειρουργό, Πλαστικό Χειρουργό, Παθολογοανατόμο Παθολόγο-Ογκολόγο, Ακτινοθεραπευτή-Ογκολόγο, τον Μαιευτήρα της ασθενούς, έναν Παιδίατρο και έναν/μια Ψυχολόγο .
Η αντιμετώπιση διαφέρει ανάλογα με το Στάδιο της νόσου και ανάλογα με το τρίμηνο της εγκυμοσύνης το οποίο διανύει η ασθενής. Παρατίθεται πίνακας με τη θεραπευτική αντιμετώπιση που συστήνεται ανάλογα με το τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Στόχος η μεγιστοποίηση της θεραπευτικής δράσης και η ελαχιστοποίηση της επίδρασης της θεραπευτικής αγωγής επί του εμβρύου. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί οποιοδήποτε εύρημα χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης, η οποία δεν πρέπει να αναβάλλεται για μετά τον τοκετό.
Θα θέλαμε να επισημάνουμε τη σημασία των παρακάτω παραμέτρων , προκειμένου να αποφεύγονται δυσάρεστες εκπλήξεις στη διάρκεια της εγκυμοσύνης:
- Κάθε γυναίκα η οποία επιθυμεί να μείνει έγκυος μετά την ηλικία των 35 ετών, πριν μείνει έγκυος πρέπει να υποβληθεί σε πλήρη έλεγχο μαστών από Μαστολόγο (κλινική εξέταση μαστού + ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση + υπερηχογράφημα μαστών και αν χρειασθεί MRI)
- Κάθε γυναίκα που σκοπεύει να μείνει έγκυος με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή άσχετα με την ηλικία της θα πρέπει να υποβάλλεται σε πλήρη έλεγχο μαστών από Μαστολόγο με ψηφιακή τομοσύνθεση πριν αρχίσει τη διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών
- Για να αποφύγει στενάχωρες καταστάσεις ο Μ/Γ, αν δεν είναι εξειδικευμένος στη Μαστολογία, να παραπέμπει τη γυναίκα στον Μαστολόγο
- Εάν τύχει η γυναίκα να μην έχει υποβληθεί σε πλήρη Μαστολογική εξέταση πριν την εγκυμοσύνη θα πρέπει να υποβάλλεται σε εξέταση μαστών στην 1η επίσκεψη, αν διαπιστωθεί πρόβλημα, μαστογραφία, αν εύρημα βιοψία, να συστήνεται στην εγκυμονούσα να αυτοεξετάζεται στην κύηση, και τέλος ο Μαιευτήρας να δίνει προσοχή σε οποιαδήποτε αιτίαση της εγκύου γυναίκας για τον μαστό της.
Η Ημερίδα βασίστηκε σε 2 Στρογγύλες Τράπεζες η 1η για τη «Διάγνωση» με συντονιστή την Πρόεδρο της Εταιρείας την ε. Καθηγήτρια Γυναικολόγο-Μαστολόγο κ. Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα και η 2η για την Θεραπεία με Συντονιστή τον Καθηγητή Γυναικολογικής Ογκολογίας κ. Αλέξανδρο Ροδολάκη.
Ομιλητές ήταν:
κ.Πολυτίμη Λεονάρδου, Ιατρός – Ακτινολόγος, Διευθύντρια Γ.Ν. “Σισμανόγλειο – Αμαλία Φλέμιγκ” με θέμα «Aπεικονιστικές μέθοδοι στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού στην εγκυμοσύνη»
κ.Λίνα Φλωρεντίν
Κλινική Εργαστηριακή Γενετίστρια, Διευθύντρια Γενετικής A-Lab Κέντρο Γενετικής και Γενωμικής με θέμα «Πολυγονιδιακή Αξιολόγηση Ανάπτυξης Καρκίνου του Μαστού: Polygenic Log Scores»
κ.Σάββας Παπαδόπουλος
Διευθυντής Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου Νοσοκομείου «Υγεία» με θέμα «Ο ρόλος του Παθολογοανατόμου»
κ.Kωνσταντίνα Χρονοπούλου
MSc Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια με θέμα «Διπλή η ανάγκη για Ψυχολογική υποστήριξη στην εγκυμονούσα γυναίκα με καρκίνο του μαστού»
κ.Κωνσταντίνος Σφακιανούδης
Μαιευτήρας, Ειδικός Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Κλινική «ΓΕΝΕΣΙΣ» με θέμα «Εγκυμοσύνη μετά από διάγνωση και θεραπεία για καρκίνο του μαστού»
Μαρτυρία Ασθενούς που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της και αφηγήθηκε την προσωπική της εμπειρία από ΚΜ στην εγκυμοσύνη.
Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα
ε. Καθ. Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, Χειρουργός-Γυναικολόγος, Μαστολόγος-Ογκολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας, Πρόεδρος του 21st SIS WorldCongressonBreastCancerandBreastHealthcareSept. 2022, με θέμα «Επιδημιολογικά Στοιχεία, Κλινικά ευρήματα και Χειρουργική αντιμετώπιση στην εγκυμονούσα με καρκίνο του μαστού»
Γεώργιος Κόκκαλης
ΔρΠλαστικός Χειρουργός, τ. Συντονιστής Διευθυντής Πλαστικής Χειρουργικής Κλινικής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας», Ταμίας της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας με θέμα «Αποκατάσταση του μαστού στην εγκυμονούσα μετά μαστεκτομή, πως και πότε;»
Χρήστος Παπαδημητρίου
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Παθολόγος- Ογκολόγος, Διευθυντής Ογκολογικής Μονάδας Αρεταίειου Νοσοκομείου Αθηνών με θέμα «Χημειοθεραπεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ποιες και πότε και με τι φάρμακα»
Ξενοφών Βακάλης
Ακτινοθεραπευτής – Ογκολόγος Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επιστημόνων – Εργαζομένων Ακτινοθεραπείας με θέμα «O ρόλος της Ακτινοθεραπείας».
Καθ. Xρήστος Παπαδημητρίου Καθ. Λυδία Ιωαννίδου-Μουζάκα
Παθολόγος- Ογκολόγος Γυναικολόγος-Ογκολόγος
