Χαιρετισμός κατά την επετειακή εκδήλωση Μνήμης και Τιμής στον Ήρωα Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κανάρη και του πυρπολητές συμπολεμιστές του.
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι μας, εκ μέρους της Επιτροπής Επετειακών εκδηλώσεων «ΧΙΟΣ 2021», του Δήμου Χίου, σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας στις σημερινές μας εκδηλώσεις .Είναι εκδηλώσεις Μνήμης και Τιμής στον Ήρωα Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κανάρη και τους πυρπολητές συμπολεμιστές του. Δοξολογούμε για την Ελευθερία μας!! Στεφανώνουμε τους Ήρωες!!
Αγαπητοί,
Για εμάς, τους Χιώτες, ο Κωνσταντίνος Κανάρης είναι ένας ζωντανός θρύλος, κάτι σαν τον Διγενή Ακρίτα των Βυζαντινών χρόνων. Για εμάς που ζούμε στη Χίο και περνάμε από τον Δημοτικό Κήπο, ο Κανάρης είναι το καθημερινό καλημέρα στο παλικάρι με την λιονταρίσια καρδιά, που βρίσκεται εκεί ψηλά στο βάθρο του για να θυμίζει το βαρύ τίμημα για την Ελευθερία. Είναι ένα διαχρονικό παράδειγμα ζωής.
Τιμούμε τον Ψαριανό Κανάρη ιδιαιτέρως! Γιατί έμεινε από πολύ μικρός ορφανός και μπήκε μούτσος στα καΐκια για να ζήσει μάνα και αδέλφια.! Γιατί στο κάλεσμα του Αγώνα πήρε τα φιλαράκια του συμπολεμιστές και όρμησε στη φωτιά του πολέμου χωρίς πολλά – πολλά! Γιατί από την Τένεδο μέχρι την Αλεξάνδρεια, σ΄ όλο το Αιγαίο, έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων, μαζί με τον Βρατσάνο, τον Παπανικολή, τον Αποστόλη, τον Νικόδημο και άλλους! Γιατί ποτέ δεν μπήκε σε αδελφοκτόνους καυγάδες! Γιατί με την Δέσποινα Μανιάτη φτιάξαν μια υπέροχη οικογένεια με 7 θαυμάσια παιδιά! Γιατί δεν ζήτησε από την Πατρίδα ούτε την ελάχιστη ανταμοιβή για τους αγώνες και την προσφορά του, αλλά σε ώρες Ελευθερίας κάθισε σε μια γωνιά! Και η Πατρίδα τον κάλεσε 5 φορές να αναλάβει Πρωθυπουργός! Γι΄ αυτό τιμούμε, εμείς οι Χιώτες, τον Ψαριανό Κωνσταντή Κανάρη , ιδιαιτέρως!
Κάθε σπίτι έχει τουλάχιστον μία οικογενειακή φωτογραφία με φόντο τον ήρωα Κανάρη.! Κάθε γονιός, κάθε παππούς ή γιαγιά, κάθε νονός, κάποια στιγμή, θα φωτογραφηθεί με το νέο βλαστάρι της ζωής, μπροστά στον πυρπολητή πάνω στο βάθρο του!!. Είναι κάτι σαν ανάγκη επιβεβαίωσης των δεσμών αγάπης και τιμής προς τον Ήρωα!. Κάτι σαν την πιο όμορφη παρέα, ακόμα και στο αποτύπωμα της φωτογραφίας, μέσα στο διαχρονικό ταξίδι της Ελευθερίας.
Δυο μόνο λόγια, σαν μια πολύ μικρή συνοπτική ιστορική αναφορά των γεγονότων εκείνων των ημερών του 1822, από αποσπάσματα κειμένων. Γράφει , σχετικά, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Τσάτσος: « Η καταστροφή της Χίου συγκλόνισε όχι μόνο τον Ελληνισμό αλλά και τους λαούς όλης της Ευρώπης, Οι εφημερίδες εξέφραζαν τον αποτροπιασμό τους…. Ο Φιλελληνισμός φούντωσε! ……». Και λίγο παρακάτω σημειώνει: «… Και ενώ οι Ψαριανοί αντιμετώπιζαν οξύτατο πρόβλημα διατροφής χιλιάδων προσφύγων που είχαν συγκεντρωθεί στο νησί και έγραφαν στο Μινιστέριον της Οικονομίας ότι πρόσφυγες έφταναν συνεχώς πανταχόθεν από Χίο και από τα της Ασίας παράλια, ο ναύαρχός τους Νικολής Αποστόλης καλούσε τους Υδραίους και τους Σπετσιώτες να σπεύσουν, τονίζοντας ότι «τώρα είναι ίσως η κρισιμωτέρα εποχή κατά την οποία το παν κρέμαται».
Ο ελληνικός στόλος παρέμενε στα Ψαρά έως τις 10 Μαΐου, ημέρα που άρχιζε η μεγάλη θρησκευτική γιορτή των Τούρκων, το Ραμαζάνι. Ο Μιαούλης σχεδίαζε να γίνει η επίθεση στο στενό του Τσεσμέ, όπου ο εχθρικός στόλος δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί. ΈγιναΝ δύο επιθέσεις . Στις 10 Μαΐου αλλά και λίγες μέρες αργότερα. Δυστυχώς απέτυχαν.
Σε μια νυχτερινή επίθεση στις 18 Μαΐου οι Τούρκοι αιφνιδιάστηκαν, έκοψαν τις άγκυρες και έφυγαν με σοβαρές ζημιές. Η απόπειρα πυρπολήσεως της ναυαρχίδας απέτυχε και τα ελληνικά πλοία αποσύρθηκαν στα Ψαρά. Όπως γράφει ο Σπετσιώτης αγωνιστής και ιστορικός Αναστάσιος Ορλάνδος διαφωνίες και δυσαρέσκειες, και παρά τις προσπάθειες των Ψαριανών να τους μεταπείσουν, οδήγησαν στην αποχώρηση Σπετσιωτών, την αυγή της 31ης Μαΐου.
Την ίδια μέρα που έφευγαν τα σπετσιώτικα πλοία, αποφασίστηκε από τους Ψαριανούς σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Νικοδήμου, να χρησιμοποιήσουν πυρπολικά εναντίον της τουρκικής αρμάδας, που η εξουδετέρωσή της ήταν επείγουσα, ύστερα από την άφιξη του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στις ελληνικές θάλασσες.
Την 1η Ιουνίου δύο πυρπολικά, ένα ψαριανό με κυβερνήτη τον Κωνσταντίνο Κανάρη και ένα υδραίικο με κυβερνήτη τον Ανδρέα Πιπίνο, συνοδευόμενα από 4 άλλα πλοία, των Νικόλαου Γιαννίτση, Γεωργίου Κουτσούκου, Ιωάννου Ζάκα και Αντωνίου Ραφαλιά σάλπαραν από τα Ψαρά.
Και την αφέγγαρη βραδιά της 6ης προς 7η Ιουνίου οι σκλαβωμένοι ήρωες πυρπολητές, με πρώτο από όλους τον Κωνσταντή Κανάρη και με πηδαλιούχο τον Πελοποννήσιο Ιωάννη Θεοφιλόπουλο, και με το «Ελευθερία ή Θάνατος» στην καρδιά τους και την ψυχή τους, έγραψαν μια από τις ηρωικότερες σελίδες της Επανάστασης.
Ο Άγγλος ιστορικός Γκόρντον, γράφει, πως η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας ήταν ένα από τα πιο καταπληκτικά κατορθώματα που αναφέρει η Ιστορία.
Αγαπητοί,
Η σεμνή, χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις, σημερινή γιορτή, αποτελεί εκδήλωση μνήμης και τιμής στον Ήρωα Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κανάρη και στους πυρπολητές συμπολεμιστές του, τον Ανδρέα Πιπίνο και σε όλους τους άξιους προγόνους μας, οι οποίοι με την πράξη τους εκείνο το βράδυ του Ιουνίου του 1822, μας κατέδειξαν, με ένα υπέροχο παράδειγμα αυτοθυσίας, ποιο είναι το τίμημα για την Ελευθερία, το οποίο ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούμε. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα ως Δήμος Χίου και ως Επιτροπή Επετειακών Εκδηλώσεων, που έχουμε σήμερα μαζί μας τον κύριο Michel Marbo, άξιο απόγονο του πυρπολητή.
Σαν μία μικρή έμμεση εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς τον ίδιο τον πυρπολητή, μέσω των απογόνων του, δηλαδή το ελάχιστο που θα μπορούσαμε να πράξουμε, αποτελεί η επίδοση ενός τιμητικού μεταλλίου του Δήμου μας στον κύριο Michel Marbo, οποίος ταξίδεψε και ήλθε στο Νησί μας ειδικά για αυτήν την εκδήλωση. Τον παρακαλώ να διαλαλεί σε συγγενείς και φίλους του αλλά και όπου βρεθεί, ότι το Πνεύμα και η Φλόγα της Ελευθερίας ζουν στη Μαύρη Ράχη των Ψαρών, όπου η Δόξα Δεν είναι πλέον μονάχη!!!
