Γράφει η Τασσώ Γαΐλα.
Μία εξαιρετική εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου-συμβόλου και τιμής στους αλύγιστους Μακρονησιώτες-, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 6/9 το απόγευμα στην Μακρόνησο – νησί τόπο μαρτυρίας χιλιάδων συμπατριωτών μας.
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ο Γ.Γ της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Δ. Κουτσούμπας. Μικρό απόσπασμα από την ομιλία του:
«Σύντροφοι και συντρόφισσες,
Αγαπητοί Μακρονησιώτες αγωνιστές και απόγονοί τους,
Σήμερα είναι μία ξεχωριστή στιγμή για όλο το Κόμμα. Η ΚΕ εγκαινιάζει το μνημείο προς τιμήν των αγωνιστών της Μακρονήσου, της θυσίας τους και της αντοχής τους.
Κάθε φορά που πατάμε αυτόν το βράχο νιώθουμε χρέος, τιμή και ευθύνη. Απέναντι σε όσους μαρτύρησαν πάνω στο Μακρονήσι. Σε όσους έζησαν στο πετσί τους την επιστημονική, οργανωμένη βία της αστικής τάξης με έναν και μοναδικό σκοπό: Να υποταχθούν, να δηλώσουν μετάνοια, να αποκηρύξουν το ΚΚΕ και τις ιδέες τους.
Δεν ξεχνάμε ότι αυτό το κολαστήριο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1947. Έγινε σε στενή συνεργασία με τους Άγγλους και Αμερικανούς συμμάχους της άρχουσας τάξης, για να τσακίσουν το εργατικό – λαϊκό κίνημα που διεκδικούσε τη δικαίωση των θυσιών του για την απελευθέρωση της Ελλάδας από το ζυγό της φασιστικής και ναζιστικής κατοχής….
……«Μακρονησιώτες σύντροφοί μας που εδώ περάσατε τα πάνδεινα, αλλά βγήκατε όρθιοι. Δεν σας ξεχνάμε! Σας τιμάμε κάθε μέρα με την πάλη μας! Καμία θυσία δεν πήγε χαμένη! Γιατί η σπορά που αφήσατε είναι πολύ δυνατή και είναι σήμερα εδώ. Γιατί όπως καθένας σας “είχε στον ώμο του την κούραση δώδεκα ωρών από πέτρα” και “την απόφαση μίας ολόκληρης ζωής”, σήμερα κάθε κομμουνιστής, αγωνιστής, φίλος του ΚΚΕ, έχει στον ώμο του την πολύτιμη παρακαταθήκη, την τιμή και την αξιοπρέπεια, που εσείς αποδείξατε μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Γιατί τα όσα διδάξατε με τη στάση σας, αλλά και τα όσα αισχρά τόλμησε η άρχουσα τάξη της χώρας πάνω στα σώματά σας, θα μείνουν και μένουν με όλους τους τρόπους, για πάντα», υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος Δημήτρης Κουτσούμπας.
Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και περηφάνιας λοιπόν, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση της ΚΕ του ΚΚΕ για τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στην Μακρόνησο την Κυριακή 6/9 εκπληρώνοντας ένα βαρυσήμαντο χρέος του Κόμματος προς όλους τους Μακρονησιώτες που μαρτύρησαν σε αυτόν τον ξερό τόπο, αλλά στάθηκαν σύμβολα θάρρους και αντοχής, ήθους και ηρωισμού, που πηγάζουν από την ακλόνητη πίστη σε ανώτερα ιδανικά, στα ιδανικά της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Μακρόνησος, όχι το μικρό ακατοίκητο νησάκι του Σαρωνικού που ανήκει στην Αττική αλλά Μακρόνησος η Μακρονήσι (λόγω του σχήματος του) νησίδα του Αιγαίου πελάγους που βρίσκεται κοντά στις ακτές της Αττικής, απέναντι από το Λαύριο. Είναι το δυτικότερο νησί των Κυκλάδων και διοικητικά υπάγεται στη νήσο Κέα. Εδώ, το Στρατόπεδο Μακρονήσου που αποτέλεσε τόπο εξορίας και μαρτυρίου χιλιάδων στρατιωτών και πολιτών από το 1947 έως το 1955. (Το 2019 ολόκληρη η Μακρόνησος κηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού αρχαιολογικός χώρος).
Στη Μακρόνησο βρέθηκαν πολλοί από τη Χίο: Ο Γ. Κώσταλος, ο Κ. Καραμαϊλής, ο Νέστορας Μαμούνας, ο Κ. Πλακωτάρης, ο Γ. Ξυλάς, ο Τράτσης Ιωάννης και Δημήτρης, ο Γεωργούλης Παντελής και Διαμαντής, ο Μ. Βατάκης, ο Φωτ. Αγγουλές, ο Σταύρος Καλογρίδης, ο Φαν. Μανάρας, ο Δημ. Ταναΐνης, ο Γιάννης Οργέτας, ο Παντ. Πανέρης, ο Δημήτρης Ψιακής, ο Γ. Σκούφαλος, ο Μ. Τζιώτης, ο Αρχιμήδης Φραγκάκης, ο Γ. Χούλης, ο Σωτήρης Λινάρης, ο Κων. Ζερβός, ο Ιωάν. Παπούλης, ο Γ. Μαυράκης, ο Λορέντζος Κουκούλης, ο Ισίδωρος Πλακωτάρης». (από www.902.gr/ Γιώργης Αμπαζής: Χιώτες αγωνιστές στο κολαστήριο της Μακρονήσου).
Ειρωνία ή κάτι άλλο; 6 του Σεπτέμβρη –ημέρα των αποκαλυπτηρίων από το ΚΚΕ του μνημείου-συμβόλου του αγώνα στο Μακρονήσι,72 χρόνια πριν και στις 6 Σεπτέμβρη του ’48 εκτελέστηκε ο κομμουνιστής ιερέας Νικόλας Γ. Ξενάκης, στο Γουδί, στις 5.45 το πρωί.
Μνημείο οι ‘Σκιές’.
Το μνημείο της ΚΕ του ΚΚΕ, οι «Σκιές», που φιλοτέχνησε ο Μάρκος Γεωργιλάκης, γλύπτης και αναπληρωτής καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, στέκεται περήφανο και ολόρθο σε μια γη κατάσπαρτη με τα αποτυπώματά των Μακρονησιωτών. Πέντε ανθρώπινες μορφές, μια γυναίκα και τέσσερις άνδρες, αναδύονται από τα χώματα της Μακρονήσου, στέκουν αγέρωχες πάνω σε αυτά, απλώνουν τη σκιά και την παρουσία τους στο χώρο, συνθέτουν το μνημείο – φόρο τιμής στους χιλιάδες αγωνιστές που μαρτύρησαν σε αυτόν τον τόπο.
«Όλο το προηγούμενο διάστημα, από τη στιγμή που σχηματίστηκε η ιδέα για το μνημείο μέχρι και σήμερα που έχει πάρει όχι μόνο την τελική του μορφή αλλά και τη θέση του ανάμεσα μας, αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση.
Χαρά και συγκίνηση που μου δόθηκε η ευκαιρία να εκφράσω με ένα έργο, στον εμβληματικό αυτό τόπο, τον αγώνα και τη θυσία των απλών αλλά και ηρωικών και βαθιά ηθικών ανθρώπων, των κρατουμένων της Μακρονήσου, που βασανίστηκαν ή άφησαν και τη ζωή τους εδώ, ως “ανταμοιβή” στον αγώνα τους για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες στον κόσμο», σημείωσε μεταξύ άλλων ο Μ. Γεωργιλάκης , γλύπτης.
Εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της ΚΕ του ΚΚΕ στη Μακρόνησο Κυριακή 6 του Σεπτέμβρη του 2020, εκδήλωση- εκπλήρωση ενός βαρυσήμαντου χρέους προς όλους τους Μακρονησιώτες που μαρτύρησαν σε αυτόν τον ξερό τόπο, αλλά στέκονται σύμβολα θάρρους και αντοχής, ήθους και ηρωισμού, που πηγάζουν από την ακλόνητη πίστη σε ανώτερα ιδανικά, στα ιδανικά της κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.