Κι αν στην Χίο -όπως σχεδόν σε όλα τα νησιά -οι ανεμόμυλοι αποτελούν τουριστική ατραξιόν στα Ψαρά….
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη πάμε – δηλαδή εκεί κοντά-για να επισκεφτούμε τον έναν και μοναδικό ανεμόμυλο του νησιού που…«…μόνος κι έρημος περιμένει χρόνια την συντήρηση του σε πείσμα της αδιαφορίας μας και παραμένει όρθιος να αγναντεύει το πέλαγος…».
Αυτά έγραψε ο χρήστης και φίλος στο facebook Ανδρέας Καραγιώργης από τα Ψαρά σε σχόλιο του σε ανάρτηση στο χρονολόγιο μου με θέμα τους Ανεμόμυλους του Αιγαίου. Ομολογώ με αιφνιδίασε . Δεν γνώριζα ότι στα Ψαρά υπάρχει ανεμόμυλος. Λογικό. Δεν τον βλέπουμε σε cart postal ούτε σε φωτογραφίες και εξ άλλου το νησί δεν παρήγαγε σιτηρά. Τι τον ήθελε τον μύλο;
–«Εδώ κάνετε μεγάλο λάθος κ. Γαΐλα. Τα παλιά χρόνια γινόταν εμπόριο με την Οδησσό που μετέφεραν αλεύρι στην Ευρώπη. Η Ουκρανία, τότε Ρωσία ,καλλιεργούσε σιτηρά που τα καράβια των Ελλήνων εφοπλιστών τα έφερναν για άλεση στα Ψαρά και κατόπιν –σαν άλευρα πλέον- τα πήγαιναν για εξαγωγή στην Ευρώπη .
Όταν ήμουν μικρός πρόλαβα 4 ή πέντε μύλους σε λειτουργία. Στο τέλος έμεινε μόνο αυτός για τον οποίο και με ρωτάτε κοντά στην Μαύρη Ράχη ώσπου πέθανε ο μυλωνάς ,δεν ήξερε άλλος τη δουλειά κι ο μύλος έκλεισε. Εδώ να σας πω ότι στα Ψαρά υπήρχαν συνολικά 32 μύλοι και πολλοί από αυτούς καταστράφηκαν ολοσχερώς από τους Τούρκους στην καταστροφή των Ψαρών.Κάτι κ. Γαΐλα, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι στην Μαύρη Ράχη εκεί που έχει απομείνει ο ένας και μοναδικός μύλος των Ψαρών υπήρχαν στο σύνολο 7. Έχω δημοσιεύσει στο παρελθόν 2 άρθρα για τον ανεμόμυλο των Ψαρών , θα τα βρω να σας τα δώσω.».
Αυτά μεταξύ άλλων μου δήλωσε ο Ψαριανός ερευνητής Δημήτρης Ανδριάνας σε τηλεφωνική επαφή μας.
Επειδή εκτός από το facebook μου εκτενές άρθρο για τους ανεμόμυλους με επίκεντρο αυτούς της Χίου αναρτήθηκε στα site’s xiakanea.gr και mymosxato-blogspot.com θεώρησα …χρέος μου να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα και στον μονάκριβο Ψαριανό ανεμόμυλο. Ευχαριστώ θερμά τον Ανδρέα Καραγιώργη και την κ. Μαρία Λεωτσινίδη που μου έστειλαν από τα Ψαρά τις φωτογραφίες του δημοσιεύματος.
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, ας ελπίζουμε ο κ. Κώστας Βρατσάνος ο δήμαρχος των Ψαρών να φροντίσει εγκαίρως για την συντήρηση-επισκευή του μοναχικού-μοναδικού ανεμόμυλου των Ψαρών.
Προσωπικά δεν το βλέπω μόνο σαν ένα τουριστικό αξιοθέατο αλλά ως ένα κομμάτι της ιστορίας του ηρωικού νησιού που πρέπει εγκαίρως να συντηρηθεί.
Μαύρη Ράχη των Ψαρών. Εκεί κάπου στρίβεις και συναντάς τον ανεμόμυλο . Μόνος κι έρημος μας περιμένει….
Ευχαριστώ όλους που με προθυμία κι αγάπη για τα Ψαρά βοηθήσατε να γραφτεί αυτή η ανάρτηση για την diafaneia.eu. Ανδρέα Καραγιώργη, Μαρία Λεωτσινίδη και Δημήτρη Ανδριάνα –ευχαριστώ.
Ο πίνακας ζωγραφικής με το ‘σήμα κατατεθέν’ της Χίου ,τους μύλους στα Ταμπάκικα,
είναι δημιουργία του Χιώτη ζωγράφου Μπάμπη Κοιλιάρη φίλου και συνεργάτη στον τύπο.
Κείμενο
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια
