Καίριες διατάξεις του λεγομένου νόμου Κατρούγκαλου (4387 του 2016) κρίθηκαν αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία δημοσίευσε σήμερα πέντε αποφάσεις.
Οι αποφάσεις, οι οποίες ελήφθησαν κατά πλειοψηφία, ισχύουν από σήμερα και δεν έχουν αναδρομική ισχύ.
Πρόεδρος των αποφάσεων αυτών είναι η αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστήριου Μαίρη Σαρπ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας, για τον ΕΦΚΑ κρίθηκε ότι:
Κατά πλειοψηφία το δικαστήριο έκρινε συνταγματικό τον ενιαίο ασφαλιστικό φορέα και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων. Ειδικότερα έκρινε ότι είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα, την αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας η δημιουργία ενός φορέα για όλους, με το σκεπτικό ότι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδυνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).
Το δικαστήριο απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω της ειδικής σχέσης που έχουν με το κράτος. Στην απόφαση υπήρξε μειοψηφία σχετικά με τους δημοσίους υπαλλήλους, που υποστήριξε ότι πρέπει να έχουν χωριστό ασφαλιστικό φορέα.
Αυτοαπασχολούμενοι – Ελεύθεροι Επαγγελματίες
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες σε σύγκριση με τους μισθωτούς.
Δηλαδή έκρινε αντισυνταγματικό το όριο του 20% των εισφορών που προέβλεπε ο λεγόμενος νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6% διότι το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη.
Σημειώνεται, πάντως, πως το ποσοστό του 20% για τους αυτοαπασχολούμενους έχει ήδη μειωθεί με νεότερο νόμο.
Σύμφωνα με την απόφαση, η διάταξη αυτή κρίθηκε αντισυνταγματική διότι προσβάλλει την αρχή της ισότητας.
Επανυπολογισμός συντάξεων
Το δικαστήριο έκρινε συνταγματική κατά οριακή πλειοψηφία 13 έναντι 12 ψήφων τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Το δικαστήριο επίσης έκρινε στο θέμα αυτό ότι στον λεγόμενο νόμο Κατρούγκαλου υπάγονται όλοι, και οι παλιοί και οι μελλοντικοί ασφαλισμένοι, ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Δηλαδή, δεν υπάρχουν πλέον ασφαλισμένοι πολλών ταχυτήτων, στη λογική ότι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών.
H μειοψηφία στο θέμα αυτό που ήταν οριακή εξέφρασε την άποψη ότι η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην επίτευξη δημοσιονομικών στόχων.
Κύριες και επικουρικές συντάξεις
Το δικαστήριο έκρινε κατά πλειοψηφία συνταγματικές τις διατάξεις του λεγόμενου νόμου Κατρούγκαλου σε ότι αφορά τις κύριες συντάξεις διότι είχαν αναλογιστικές μελέτες. Ειδικότερα είχε γίνει αναλογιστική μελέτη από την αρμόδια Αρχή και επίσης είχε υπάρξει και έγγραφο που πιστοποιούσε τη σοβαρότητά της από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας.
Όμως, για τις επικουρικές δεν υπήρχαν αναλογιστικές μελέτες και έτσι οι σχετικές διατάξεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Kατόπιν αυτών, για τις επικουρικές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι σχετικές διατάξεις, η πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου.
Επομένως, κρίνονται αντισυνταγματικές και ακυρώνονται οι αποφάσεις για τις επικουρικές και για παλιές και μελλοντικές.
Το δικαστήριο έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική τη διάταξη για τον υπολογισμό των επικουρικών συντάξεων. Ειδικότερα κρίθηκε αντισυνταγματική η περικοπή επικουρικών συντάξεων πάνω από 1.300 ευρώ, διότι αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας και της ισότητας.
Tα 1.300 ευρώ υπολογίζονται ως μικτά. Δηλαδή κύρια σύνταξη, επικουρική, εισφορά αλληλεγγύης, προ φόρων κλπ.
Και σε αυτήν την περίπτωση, μετά την απόφαση του ΣτΕ, η Πολιτεία πρέπει άμεσα να νομοθετήσει.
Αναπλήρωση συντάξεων
Το δικαστήριο κατά πλειοψηφία έκρινε αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν πολλά χρόνια εργαστεί, ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια εργασίας.
Τέλος, το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το κράτος εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.
Εισηγητές των αποφάςεων αυτών ήταν οι σύμβουλοι Επικρατείας Σπ. Μαρκάτης, Γεώργιος Τσιμέκας και Αννα Καλογεροπούλου.
