Για το αμάρτημα και συνάμα πάθος της φιλαργυρίας και του υλικού πλούτου, ο λόγος του Θεού είναι σαφής και επεξηγηματικός, χιλιάκις και μυριάκις μέσα στην Αγία Γραφή, αλλά και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.
Χαρακτηριστική είναι η Ευαγγελική περικοπή του άφρονος πλουσίου, που διαρκώς μάζευε χρήματα και υλικά, επέκτεινε συνεχώς τις αποθήκες του και ξαφνικά ήλθε ο θάνατος και τον πήρε από τον κόσμο αυτό, όμως τα πλούτη του ούτε τον βοήθησαν, ούτε μπόρεσαν να τον ακολουθήσουν στον “άλλο” κόσμο !
Χαρακτηριστική, επίσης, είναι και η Ευαγγελική περικοπή, όπου ο Χριστός μίλησε για τον πλούσιο εκείνο νέο που τηρούσε όλες τις εντολές του Θεού και όταν ο Χριστός του είπε ότι του λείπει ακόμη μια (: η διάθεση όλου του πλούτου που είχε στους φτωχούς, ώστε να θησαυρίσει στον ουρανό), εκείνος έφυγε περίλυπος έως θανάτου, διότι ήταν πολύ πλούσιος και η φιλαργυρία δεν τον άφηνε να είναι ουσιαστικά Χριστιανός, αλλά κατά τύπον μόνο. Θα λέγαμε, σήμερα, ότι ο νέος εκείνος ήταν η προσωποποίηση του σύγχρονου αστοχριστιανού(!), με τις μετάνοιες, τα κεριά και τα καντήλια, αλλά και με …”καβούρια” στις τσέπες !!!
Ο Χριστός, όμως, δεν θέλει “καβούρια” στις τσέπες !!! Δεν θέλει υπέρμετρο υλικό πλούτο, δεν θέλει υπερβολικό ζήλο για το υλικό κέρδος. Είπε ότι, είναι πιο δύσκολο να περάσεις το σκοινί του πλοίου (“κάμηλος”) από την τρύπα μιας βελόνας, παρά να μπει πλούσιος στον παράδεισο, τη βασιλεία του Θεού. Φεύγει, ο Θεός, από αυτούς που αγαπούν πιο πολύ τα χρήματα από Εκείνον. Γι΄αυτό κι εκείνοι πίπτουν σε άγχος, κατάθλιψη, τρέλα ! Αρνούνται να τηρήσουν το θέλημα του Θεού και ολοένα περισσότερο απομακρύνονται απ΄ Αυτόν, με αποτέλεσμα να ζουν μια ζωή άδεια, δίχως νόημα. Η ζωή τους είναι μόνο τί θα φάνε και πως θα αυξήσουν τα πλούτη τους, γι΄αυτό και το τέλος τους είναι η απώλεια !
Ο Χριστός μάς δίδαξε να μην θησαυρίζουμε πλούτο στη γη, αλλά στον ουρανό, όπου ούτε σκόρος, ούτε φθορά τον καταστρέφει ! Πλούτος ουράνιος είναι η καλλιέργεια της αρετής, ο πνευματικός πλούτος, η πίστη, η αγάπη, η συμπόνια, η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η θυσία.
Για το ζήτημα του πλούτου-υλισμού, ας ενεργήσουμε με γνώμονα όσα λέει η Εκκλησία μας. Μας συμβουλεύει ο Απόστολος Παύλος (Α΄ Τιμόθεον ΣΤ΄, 10): «ρίζα πάντων των κακών η φιλαργυρία, ής τινές ορεγόμενοι απεπλανήθησαν από της πίστεως και εαυτούς περιέπειραν οδύναις πολλαίς». (Μετάφραση Παναγιώτου Τρεμπέλα: «Πίπτουν δε σε πειρασμό και καταστρεπτική παγίδα, διότι ρίζα όλων των κακών είναι η φιλαργυρία. Και μερικοί, κυριευθέντες από την όρεξη και την σφοδρή επιθυμία που γεννά αυτή προς το χρήμα, απεπλανήθησαν από την πίστη και έμπηξαν στον εαυτό τους σαν άλλα καρφιά πολλούς πόνους και αγωνίες»).
Η φιλαργυρία είναι το πάθος που, όχι μόνο σε οδηγεί στην κόλαση, αλλά και εδώ στη γη σε βασανίζει. Μας λέει ο Άγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Ακούστε, φιλάργυροι, κατανοήστε τί έπαθε ο Ιούδας. Πώς και τα χρήματα έχασε και την αμαρτία διέπραξε και την ψυχή του απώλεσε. Τέτοια είναι η τυραννία της φιλαργυρίας. Ούτε το αργύριο χάρηκε, ούτε την παρούσα ζωή, ούτε την μέλλουσα, αλλά τα έχασε όλα μαζί, κι αφού πήρε πονηρή δόξα απ΄ αυτούς τους ίδιους, απαγχονίστηκε κατά τον τρόπον αυτό. Αλλά, όπως, είπα, ορισμένοι βλέπουν καλά, αφού πρώτα κάνουν την πράξη τους» (ΠΕ΄ Ομιλία του «Είς το κατά Ματθαίον»).
Ο μακαριστός Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, σε ομιλία του, ανέφερε το ακόλουθο διδακτικό παράδειγμα: «Υπήρχε πριν λίγα χρόνια κάποιος άρχοντας πολύ φιλάργυρος. Εστερούσε τον εαυτό του από όλα τα αναγκαία, ντυνόταν με φθηνά και βρώμικα ρούχα, έτρωγε κατά το πλείστον ξηροφαγία, για να μη ξοδεύει χρήματα και χαλάσει τα αργύριά του. Όσοι δε πήγαιναν φτωχοί, ορφανά και χήρες να του ζητήσουν ελεημοσύνη, τους έκανε εχθρούς. Πήγαινε, βέβαια, στην Εκκλησία, άναβε κεριά, έκανε μεγάλους σταυρούς, για να δείξει ότι είναι ευλαβής και θρήσκος. Κάποια στιγμή πήγε σε κάποιο πνευματικό ιερομόναχο να εξομολογηθεί. Τον ρώτησε ο πνευματικός εάν κάνει ελεημοσύνη. Αυτός απάντησε ότι δεν κάνει ελεημοσύνη, για να μην πτωχύνει. Ο Πνευματικός του έφερε πολλά παραδείγματα , ότι δεν θα πτωχύνει, αλλά θα πλουτίσει εις ουρανούς και εδώ εις την γην ο Θεός θα τον ευλογήσει, αλλά ο φιλάργυρος δεν έδιδε καμία σημασία στις νουθεσίες του Πνευματικού. Τέλος, του λέει ο Πνευματικός: «εγώ, ως πνευματικός σε κανονίζω κάθε Σάββατο να δίδεις ελεημοσύνη όπου ξέρεις ότι υπάρχει ανάγκη, ιδίως στις χήρες και τα ορφανά». Αλλά ο ανελεήμων και συμπαθής εκείνος πλούσιος είπε στον Πνευματικό: «ό,τι άλλο με κανονίσεις, ευχαρίστως θα δεχθώ, είτε νηστείες, είτε μετάνοιες, για να δίνω όμως ελεημοσύνη δεν δέχομαι, δεν το κάνω». Ο Πνευματικός περιήλθε σε αμηχανία και του είπε: «πήγαινε προς τα παρόν στο σπίτι σου και έλα μετά από λίγες ημέρες, για να σκεφθώ τι κανόνα θα σου δώσω». Αναχώρησε και σε λίγες ημέρες ξαναπήγε και μόλις είδε τον Πνευματικό του είπε: «πρόσεξε, μη με κανονίσεις να δίνω ελεημοσύνη». «Όχι», του είπε ο Πνευματικός, «ως κανόνα σου δίνω να παρακολουθήσεις 40 κηδείες, 40 νεκρούς από τα σπίτια τους στην Εκκλησία μέχρι και στον τάφο που θα ενταφιαστούν». «Όχι μόνο 40 αλλά 440 να ακολουθήσω αρκεί να μην δίνω ελεημοσύνη» είπε εκείνος. Από την ημέρα εκείνη ο πλούσιος και φιλάργυρος αυτός ρωτούσε να μάθει ποιος πέθανε, πλούσιος, φτωχός, μεγάλος, μικρός και μετέβαινε και παρακολουθούσε την εκφορά μέχρι του τάφου. Παρακολούθησε 10 έως 15 κηδείες, μεταξύ των οποίων ήσαν και πλούσιοι, μάλιστα δε 3-4 πέθαναν με αιφνίδιο θάνατο. Ακούγοντας μετά προσοχής ο πλούσιος τα νεκρώσιμα άσματα, τους θρήνους και τους κοπετούς των οικείων, και βλέποντας τους νεκρούς ότι τους σκέπαζαν στον τάφο και τους άφηναν μόνους και έφευγαν όλοι, άρχισε να συνέρχεται. Μία δε ημέρα που κήδευσαν έναν, επίσης, βαθύπλουτο φίλο του, αποθανόντα αιφνιδίως και πολλοί τον καταριούνταν, διότι τους είχε αδικήσει, ενώ άλλοι τον κατηγορούσαν ως άσπλαχνο και ανελεήμονα , λέγοντας «ας του βάλουν στον τάφο του όσα θησαύρισε», μετανόησε. Αυτά είδε και άκουσε ο φιλάργυρος εκείνος και πήγε στον Πνευματικό του συγκινημένος και δακρυσμένος και του είπε: «Πνευματικέ, δεν είμαστε τίποτα. Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης. Αλλοίμονό μου, εάν με βρει ο θάνατος, τι θα γίνω ο δυστυχής ! Να με κανονίσεις, Πνευματικέ, να δίδω ελεημοσύνη». Από τη στιγμή εκείνη ο πρώην ασυμπαθής και ανελεήμων έγινε συμπαθέστατος. Ζητούσε έκτοτε ποιος είναι στην πόλη φτωχός, ποια χήρα, ποια ορφανά, για να τρέξει πρόθυμα να τους βοηθήσει. Μάλιστα, τους παρακαλούσε να μην πουν σε κανέναν για την ελεημοσύνη που τους έδωσε έως ότου ζει, διότι ο Πνευματικός του είπε να κάνει την ελεημοσύνη όπως διδάσκει στο Ιερό Ευαγγέλιο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός: «μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου».
Πολύ μεγάλος δάσκαλος ο θάνατος !!!
Ας τα έχουμε υπόψη μας όλα τούτα, εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ώστε να ασκούμε τα έργα της ελεημοσύνης και της φιλανθρωπίας πάντοτε, ιδιαιτέρως τις ημέρες των εορτών.-
