Στο εξαίρετο βιβλίο του Γεωργίου Δ. Ζερβούδη ¨ Η αρχαία Πόλις Χίος ¨ αναφέρεται:
….Οι Μπαμπακιές, ΝΔ από τον Ανδρώνακτο {Αντρόλακκο}, έχουν τα ίδια περίπου με την Εγγίσα χαρακτηριστικά {οικισμός, χώροι εξυπηρετήσεως} αλλά διασώζουν εξαιρετικές υδατοδεξαμενές μοναδικού τύπου στην ύπαιθρο Χίο. Είναι οι δύο υδατοδεξαμενές, που διασώζονται, πριν τον οικιστικό χώρο και μετά απ αυτόν, που δηλώνουν και την αρχή και το πέρας του. Ιδιαίτερα η πρώτη υδατοδεξαμενή, που διατηρείται καλλίτερα, βρίσκεται στη βόρεια πλαγιά της περιοχής και είναι έργο εξαιρετικό.
Έχει διάμετρο 6,5 μέ τρα και αν και έχει επιχωθεί στο μέγιστο βάθος της, διακρίνεται πλήρης τοιχοδομία σε ύψος 0,70-0,80 μ. Οι λίθοι που έχουν χρησιμοποιηθεί για το χτίσιμό της {μεσαίοι έως μεγάλοι οι περισσότεροι, διαστάσεων 0,70Χ0,50Χ0,40 αρκετοί}, εξαίρετοι σε ποιότητα και κατεργασία, σκληροί ντόπιοι φαιοί και άσπροι, συνθέτουν τέλειο σύνολο, τεχνικό και δυναμικό, που θυμίζει ρωμαϊκά υδρευτικά έργα.
Τα υδρευτικά αυτά έργα φανερώνουν κοινή προσπάθεια και σκοπιμότητα και δεν πρέπει να συνδεθούν μόνο με την καλλιέργεια του βαμβακιού, ασχολία μεταγενέστερη και περιορισμένης χρονικής περιόδου. Φανερώνουν πολυάνθρωπη σχετικά εγκατάσταση, με βιοτεχνικές απασχολήσεις, σε συνδυασμό με το μέγα έργο της καλλιεργητικής προσπάθειας, μη περιορισμένο χρονικά…….
Όσες ιστορικές αναφορές κι αν διαβάσει κάποιος, όσες φωτογραφίες κι αν δεί, όσες περιγραφές και μαρτυρίες ακούσει, όποιους θρύλους κι αν πιστέψει, δεν θα μπορέσει να καταλάβει και να νιώσει τη μαγεία και την αρχαίολογική αξία αυτής της εκπληκτικής περιοχής, που αποτελεί << μυστικό προορισμό>> για φυσιολάτρες και πεζοπόρους, που τα τελευταία χρόνια αυξάνονται θεαματικά.
Η ευρύτερη και ενιαία αυτή περιοχή, που λίγοι έχουν επισκεφτεί, ορίζεται Βόρεια από το ρέμα που κατηφορίζει από το «18» προς Άγιο Σίδερο {μέσα στο οποίο βρίσκεται ένα τμήμα του παλιού πετρόχτιστου δρόμου για Βολισσό, που αποτελεί μοναδικό ιστορικό οδικό μνημείο για την Ελλάδα, αλλά καταρρέει από την πλήρη αδιαφορία των διοικούντων αυτό το τόπο}, Δυτικά από το γραφικότατο ρέμα της Ελίντας, Νότια από το ρέμα του Αναβάτου και Ανατολικά από τον χωματόδρομο που συνδέει το «18» με τον Ανάβατο.
Όπου κι αν περπατήσει κανείς σ αυτή τη περιοχή, θα συναντήσει μέσα στο πευκόδασος αλλά και στα τραχώνια, ίχνη αρχαίας ζωής { χουβέλες, πηγάδια, τεράστιες σε μήκος και ύψος αρχαίες ξερολιθιές κλπ}, αλλά και απομεινάρια { απίθανης τεχνικής και ομορφιάς } αγροτικής και ποιμενικής ζωής { καλύβια πέτρινα, μάντρες,γυρίσματα, αλώνια κλπ }.
Εντυπωσιάζει επίσης το πετρόχτιστο συνεχές τοιχογύρι μήκους 4,6 χλμ., που οριοθετεί τις περιοχές Αναβάτου, Πιτυούς και Βροντάδου!!! Ένα ανάλογο μνημείο δεν υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Ο Πίκουλας (καθηγητής αρχαίας Ιστορίας) έχει εντοπίσει στην περιοχή προϊστορικό εργαστήριο κεραμικής!! Αυστριακός ερευνητής ασχολήθηκε με την περιοχή και δηλώνει στην εργασία του, ότι στο Αίπος απεικονίζεται η γεωλογική ιστορία του πλανήτη. Τα αρπακτικά πουλιά και οι αμέτρητοι τσαλαπετεινοί που ερωτοτροπούν εδώ την Άνοιξη, θα ξαφνιάσουν ευχάριστα τον ευλαβικό επισκέπτη. Όπως αναφέρουν πολλοί ιστορικοί, άμεση ήταν στην αρχαιότητα η σύνδεση των Μπαμπακιών με το Φλώρι, το Ρημόκαστρο, το Πιτυός, το Φαρδύ Πηγάδι, τα Άρια, την Ελίντα, τον Ανάβατο, την Εγγίσα, τον Ανδρώνακτο (Αντρόλακκο), του Ρού το, την Αρβανίτισσα, την Φουντάνα, τον Βροντάδο φυσικά, με τα οποία συνδέεται και σήμερα με μονοπάτια αιώνων.
Μελαγχολεί αλλά και οργίζεται κανείς, όταν έχοντας ταξιδέψει σ άλλες χώρες, βλέπει την προσπάθεια τους να σε πείσουν ότι μια πέτρα π.χ. που κάθονταν κάποιοι τσοπάνηδες είναι μνημείο μεγάλο και τρανό μνημείο κι εμείς εδώ (με οδυνηρή κυνικότητα και έλλειψη κουλτούρας) καταστρέφουμε ότι κάνει το τόπο μας μοναδικό. Θυμόμαστε και θέλουμε να αναφέρουμε εδώ τα λόγια του παλιού υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Χενρι Κίσσιγκερ …
« για να χτυπήσουμε,να ελέγξουμε και να διαλύσουμε την Ελλάδα, πρέπει να διαλύσουμε τον δεσμό του Έλληνα με την Θρησκεία του, τη Γλώσσα του, την Ιστορία του» .
Ο νοών νοείτο…
Γιώργος Χαλάτσης
