ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ, ΤΟ ΛΑΪΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ Γράφει ο Αναστ. Ι. Τριπολίτης, Ιατρός και λάτρης της μουσικής

 

 

 

Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν πολύ καλά ότι μου αρέσει η μουσική! Και όταν λέω η μουσική, εννοώ βέβαια την καλή μουσική. Και καλή μουσική για μένα είναι όποια μουσική αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές της καρδιάς μου. Μπορεί να είναι ένα «σωστό» δημοτικό τραγούδι, ένα ελαφρολαϊκό, ακόμα ένα «βαρύ» ρεμπέτικο, ή ακόμα η καλή, η σωστή, βυζαντινή μουσική και – γιατί όχι – κάποια «κλασική» μουσική, π.χ. Βέρντι!…

Όλα τα τραγούδια αποτελούνται ως γνωστόν από τους στίχους (τα λόγια) και τις νότες! Πολλές φορές μουρμουρίζομε κάποια μουσική, χωρίς να έχομε αποστηθίσει τα λόγια, τους στίχους! Κι όμως οι στίχοι των διαφόρων τραγουδιών, όταν τους βάλεις σε μια σειρά, μπορείς να γράψεις ένα μυθιστόρημα!

Έτσι ξεκινώντας από ένα παλιό ελαφρολαϊκό τραγούδι:

«Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά, Ρωμιά και Θεσσαλονικιά,

Ρωμιά και Θεσσαλονικιά, Ρωμιός αγάπησε Ρωμιά…»

Την ίδια στιγμή κάπου, σε κάποιο νησί:

«Ζούσε στο νησί μας ένας όμορφος ψαράς, λεβεντονιός, παλικαράς,

που τον πλάνεψε ο παράς!…»

Κι έτσι, επειδή «τον πλάνεψε ο παράς», γυρίζει κάποια στιγμή και λέει στη μάνα του:

«Μανούλα θα φύγω, μην κλάψεις για μένα,

η μοίρα το γράφει μονάχος να ζω…»

Όμως, την ίδια εποχή, «στην ίδια γειτονιά», κάποιος άλλος νεαρός, στην ίδια ηλικία περίπου με τον προηγούμενο, δεν φεύγει για τα… ξένα, διότι βρήκε ταίρι, βρήκε κοπέλα και το φωνάζει δυνατά:

«Την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ[1], την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ,

την κοπελιά μου τη λένε Λενιώ, δεν το’χω μυστικό!…»

Λίγο πιο κάτω, κάποιος… διψάει και παρακαλεί:

«Ένα νερό κυρά-Βαγγελιώ, ένα νερό κρύο νερό…»

Και άλλος πιο πέρα εξομολογείται σε ένα κορίτσι:

«Μάτια σαν και τα δικά σου, δεν υπάρχουν στον ντουνιά

κι όποιος τα γλυκοφιλήσει, Χάρο δεν φοβάται πια!…»

Όμως κάποιος… φοβάται τις σκάλες, γι’αυτό τραγουδάει για να ξεπεράσει το φόβο:

«Σκαλί καλέ μου, σκαλί, σκαλί θα κατεβώ, το αμπέλι να πατήσω

και μεσ’ στα κληματόφυλλα να σε γλυκοφιλήσω!…»

Κάποιος άλλος μεροκαματιάρης, γυρίζοντας το βράδυ από τη δουλειά, πλησιάζοντας το σπίτι του, το καμαρώνει και σιγομουρμουρίζει:

«Μ’αίμα κτισμένο, κάθε πέτρα και καημός, κάθε παράθυρό του κι ουρανός» κλπ. κλπ.

Αυτό το τραγούδι (όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται, διότι ούτε μεροκαματιάρης είμαι, ούτε… αξιολύπητος) είναι το τραγούδι μου, είναι το τραγούδι που όταν έλθω στο κέφι το τραγουδάω, κι ο πρώτος που συγκινείται… είμαι εγώ!…

 

Αγαπητοί Αναγνώστες και Αναγνώστριες βέβαια,

Μπορώ να γράφω τίτλους ή στίχους τραγουδιών με τις ώρες και να συνδέω τα τραγούδια αυτά καταλλήλως, όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός του κειμένου μου. Ακόμα και οι ψαλμωδίες έχουν βαθιά νοήματα, πλην όμως τις έχομε μάθει… «παπαγαλίες» και δεν υπεισερχόμεθα βαθύτερα στα νοήματά τους, π.χ.:

«Ανοίξαντός Σου την χείρα, τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητας, αποστρέψαντος δε Σου το πρόσωπον, ταραχθήσονται…» κλπ. κλπ.

 

Φίλοι και Φίλες,

Ντρέπομαι που το γράφω, όμως μετά από σπουδές σε τέσσερα (4) Πανεπιστήμια (Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Λονδίνο, Σηάτλ-Ουάσινγκτον), ορισμένους ψαλμούς και θρησκευτικά κείμενα δεν τα πολυκαταλαβαίνω. Ακόμα δεν πολυκαταλαβαίνω γιατί σε κάποια Ευαγγελικά κείμενα έχει γίνει ένα είδος… λογοκρισίας, όπως γράφω σε πρόσφατο άρθρο μου που δημοσιεύθηκε τελευταίως[2]!…

Όμως, και κλείνω με αυτό, σας εξομολογούμαι ότι προσπαθώντας κάποιες φορές να διορθώσω κάποια κακώς κείμενα πράγματα (και βέβαια θα διερωτάστε: «Και ποιος είσαι εσύ που θα διορθώσεις τα “κακώς κείμενα”;») βρήκα το μπελά μου. Δεν ανακατεύτηκα με την πολιτική διότι δεν μπορώ να κουνώ το κεφάλι μου και να συμφωνώ σε κάτι επειδή απλώς το είπε το Κόμμα, ενώ η γνώμη μου είναι διαφορετική. Βέβαια, η μη εμπλοκή μου με τα «πολιτικά» μου έκανε και καλό και κακό (από τα τέσσερα παιδιά μου, τα δύο – παρά τις σπουδές τους – είναι άνεργα), όμως κράτησα την αξιοπρέπειά μου, τουλάχιστον(!!!).

Αλλά, συγχωρείστε με αδέλφια μου, ξεχάσαμε ένα σκάφος… μισο­πέλαγα. Ας το βοηθήσομε να επανέλθει:

«Πότε θα ανοίξομε [ή θα απλώσομε] πανιά, να κάτσω στο τιμόνι

να δω της Λέρος [εμείς οι Χιώτες λέμε της Χίου] τα βουνά,

να μου διαβούν οι πόνοι!…

Εγώ σας αφήνω «γεια», γιατί πολύ σας κούρασα!… Χρόνια Πολλά και Καλά! Ακόμα λεν «Χριστός Ανέστη»!

Με ΑΓΑΠΗ,

Α. Ι. Τριπολίτης

 

Υ.Γ.: Τελείως τυχαίως, στην ΕΣΤΙΑ της 20/5/2022, στη σελ. 4 και με τίτλο: «Ο δραστήριος φιλόλογος Γεώργιος Παχτίκος και οι αποδοτικές μουσικές ανασκαφές του», διαβάζω (και – απλώς – αντιγράφω): “…Ο εθνομουσικολόγος και πολύγλωσσος φιλόλογος που έθεσε τα θεμέλια για τη μελέτη της αρχαίας, της βυζαντινής και της νεώτερης ελληνικής μουσικής. Ο επιστήμων που διέσωσε άπειρο πλήθος δημωδών ελληνικών ασμάτων από τα στόματα του ελληνικού λαού της Μικράς Ασίας.” κλπ. κλπ. Εγώ διαβάζοντας τα πιο πάνω, σκέφθηκα να αφιερώσω στη μνήμη του το κείμενό μου!… Αιωνία του η μνήμη.

[1]     Σήμερα (21/5/2022) γιορτάζουν οι Ελένες και οι Κωνσταντήδες. Χρόνια Πολλά και Καλά σε όλους και σε όλες!

[2]     Το εδάφιο για τους Έλληνες που αφήρεσαν από το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο!…

Σχετικές δημοσιεύσεις

Αφήστε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.