Του Παντελή Κυδώνη
Η απόφαση ενός νέου να μην επιστρέψει στην Ελλάδα μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, είτε αυτοί είναι προσωπικοί, είτε συνδέονται με την κοινωνία και την οικονομία.
Λόγοι όπως την Εκπαίδευση και την Εργασία δημιουργούν ανασφάλεια στους νέους και επιλέγουν να σπουδάσουν ή να εργαστούν σε άλλες χώρες λόγω καλύτερων ευκαιριών για εκπαίδευση ή επαγγελματική ανέλιξη.
Η οικονομική ανασφάλεια στην Ελλάδα μπορεί να καθορίσει την απόφαση νέων να αναζητήσουν ευκαιρίες σε άλλες χώρες όπου η οικονομική κατάσταση είναι πιο σταθερή. Η ανισότητα, η ανεργία, η πολιτική ανομία, και άλλοι παράγοντες στην κοινωνία ενδέχεται να καθορίσουν την επιλογή των νέων να απομακρυνθούν από τον τόπο τους.
Μία νέα εμπειρία ζωής σε μια άλλη χώρα μπορεί να δημιουργήσει νέες προοπτικές και σύνδεσης, κάτι που ενδέχεται να καθιστά δύσκολο τον επαναπατρισμό. Οι νέοι που ζουν σε άλλες χώρες μπορεί να επηρεαστούν από τον τρόπο ζωής, τις αξίες και τον πολιτισμό της νέας τους κοινότητας, κάτι που τους κρατά μακριά από την Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω λόγοι δεν ισχύουν απαραίτητα για όλους τους νέους και η επιλογή να μην επιστρέψουν στην Ελλάδα είναι πάντα ένα πολύ προσωπικό και πολυπαραγοντικό θέμα.
Όταν πηγαίνεις ένα ταξίδι λίγο μετά τις γιορτές αντικρίζεις πάντοτε μία σκηνή που συγκινεί. Γονείς που αποχαιρετούν τα παιδιά τους καθώς φεύγουν πάλι, για το εξωτερικό, έπειτα από λίγες μέρες διακοπών κοντά τους. Ένα «σφίξιμο» θα νιώθει ο κάθε Έλληνας που αγαπάει τον τόπο του, καθώς βλέπει με την άκρη του ματιού του από το παράθυρο του αεροπλάνου τη θάλασσα λίγο πριν προσγειωθεί. Το ίδιο και πιο έντονο σφίξιμο νιώθει καθώς απογειώνεται και αποχαιρετά φίλους, συγγενείς, αγαπημένες συνήθειες.
Μεγάλος προβληματισμός έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια με την σταδιακή και μερικές φορές απρόσμενη αποχώρηση των Ελλήνων και μετάβαση τους στο εξωτερικό, έχοντας σκοπό την εύρεση εργασίας και την δημιουργία συνθηκών μιας καλύτερης ζωής. Ο αποχαιρετισμός και ο πόνος που προκαλείται είναι εντελώς διαφορετικός από την επιλογή ενός απλού ταξιδιού αναψυχής. Τα άτομα αυτά αποτελούν πλέον τη πλειοψηφία και με την χρόνια εγκατάσταση τους ήδη έχουν φτιάξει τον δικό τους κόσμο στις λοιπές Ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ελλάδος. Η πατρίδα τους φαίνεται σαν μια απλή ανάμνηση, ή την επισκέπτονται σε ανελλιπή χρονικά διαστήματα ανάλογα το εύρος της άδειας τους και την ευχέρεια που διαθέτουν. Παρά ταύτα ένα μεγάλο κομμάτι της συνείδησης τους παραμένει εκεί ως εχόντων των πραγμάτων λόγω της οικογένειας και των λοιπών οικείων προσώπων. Ωστόσο, σε μια συζήτηση περί διαβίωσης συγκριτικά των χωρών εγκατάστασης και πατρίδας, θα υπερτερήσει η πρώτη έναντι της δεύτερης, λόγω των συνθηκών διαβίωσης που έχουν δημιουργηθεί.
Η νέα γενιά έχει θέσει άλλους στόχους τα τελευταία έτη, με αυτούς να αφορούν την εύρεση μόνιμης και σταθερής εργασίας που θα έχει επί του μέσου σταθερές οικονομικές απολαβές, και έπειτα τη δημιουργία οικογένειας, την οποία και θα μπορούν να συντηρήσουν. Κατά αυτά τα δεδομένα, η προσέλευση τους στο εξωτερικό και η εγκατάσταση τους εκεί, φαίνεται ως η μόνη λύση επίτευξης των στόχων αυτών, καθώς δεν μπορούν με τις ελλιπείς παροχές της Ελλάδας να κατακτήσουν όσα επιθυμούν. Για το λόγο αυτό, είναι δύσκολο να παραμείνουν στη χώρα καταγωγής τους και να αρκεστούν με τους λίγους πόρους, όταν τακτικώς οι ρυθμοί της κοινωνίας επαναπροσδιορίζονται με θύματα τους ίδιους και των ονείρων τους. Φυσικά, στα λοιπά Ευρωπαϊκά κράτη στα οποία μεταβαίνουν, βρίσκουν περισσότερα κοινά του χαρακτήρα και της φιλοσοφίας τους με την κουλτούρα, την αξιοκρατία, την παιδεία και γενικότερα με όσα πρεσβεύουν οι πολίτες αυτών. Ιδίως η παροχή υπηρεσιών όπως η με σωστές προδιαγραφές περίθαλψη και παροχή μόρφωσης, αποτελούν αξιοσημείωτα κίνητρα για να τους προσελκύσουν. Γνωρίζουν τι έχουν εγκαταλείψει πίσω στη χώρα τους, διεκδικώντας όμως ένα καλύτερο αύριο γι’ αυτούς και τις μελλοντικές οικογένειες τους.
Η χώρα βρίσκεται στην τομή ελαφριάς οικονομικής άνθισης αλλά ταυτόχρονης κοινωνικής κατάρρευσης, με πολλά σημεία της φιλοσοφίας και της κουλτούρας της να βάλλονται από τρίτους παράγοντες και να παρακμάζουν. Μπορεί ορισμένα επαγγέλματα στο ελληνικό κράτος να προσφέρουν ικανοποιητικό μισθό και συνθήκες επαγγελματικής εξέλιξης, όμως ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στον περίγυρο, δεν αρκούν και κάνουν τη διαβίωση να φαίνεται προβληματική και ανασφαλής, με αποτέλεσμα να απωθούν, ακόμη και όσους σκέφτονται να επαναπατριστούν.
Παντελής Κυδώνης
