Παρουσίαση Τασσώ Γαΐλα.
Οι εντυπώσεις μου από την Χίο (My Impressions of the Island of Chios), ο τίτλος επιστολής με αποστολέα την Αμερικανίδα Robin Bastien ( Ρόμπιν Μπάστιεν) και παραλήπτη τον Δημήτρη Μελαχρινούδη στην Καλλιμασιά.
Κι ας πάρουμε τα πράγματα …από την αρχή.
Τον Δημήτρη Μελαχρινούδη τον γνωρίζουμε όλοι. Μία από τις σημαντικότερες μορφές του νησιού ο Δ. Μ., και με μεγάλη προσφορά στον πολιτισμό του τόπου μας, δεν χρειάζεται λοιπόν, να σας τον συστήσω.
Αλλά, ποια είναι η Ρόμπιν Μπάστιεν που του έστειλε την επιστολή;
Η Ρόμπιν σε μία από τις επισκέψεις της στο σπίτι της καλής της φίλης Όλγας Τζόουνς στο Οτζάι της Καλιφόρνιας συνάντησε και γνώρισε την Ειρήνη Ριθιανού από την Καλλιμασιά και μητέρα της Όλγας Τζόουνς.Η Ειρήνη κάλεσε την Ρόμπιν κι έναν άλλο φίλο τον Έριν κι αυτόν από το Οτζάι να επισκεφτούν το καλοκαίρι την Καλλιμασιά. Κι αυτό συνέβη. Ας δούμε πως περιγράφει το ταξίδι της στη Χίο και στην Καλλιμασιά η ίδια η Ρόμπιν Μπάστιεν με την βοήθεια του εκλεκτού Χίου καπετάν Μιχάλη Καριάμη ο οποίος και μετέφρασε το πρωτότυπο -στην Αγγλική γραμμένο-, κείμενο της Ρόμπιν.
«Τόσο χαρούμενη που βίωσα κάποια στιγμή στο νησί της Χίου, μετά από πρόσκληση της Ειρήνης Ριθιανού, καταγωγής της Καλλιμασιάς, την οποία συνάντησα στο σπίτι της κόρης της Όλγα Τζόουνς, της φίλης μου στο Οτζάι της Καλιφόρνια. Η Όλγα γεννήθηκε εκεί ! Το μικρό τους σπίτι έκλεισε αρκετές γενιές της οικογένειας. Ήμουν πολύ τυχερή μαζί με έναν άλλο φίλο της, τον Έριν από την Οτζάι, που πέρασα χρόνο στην πόλη της Καλλιμασιάς και από εκεί για να εξερευνήσω το νησί της Χίου. Ο αδελφός της Όλγα Γιώργος Ριθιανός επισκέφτηκε την ίδια περίοδο την Καλλιμασιά, και οι τρεις μας ήμασταν σε θέση να εξερευνήσουμε περισσότερα από το νησί με την καθοδήγηση του Δημήτρη Μελαχρινούδη, του μεγάλου ιστορικού της περιοχής. Ο Γιώργος μας έδειξε επίσης τοπικές παραλίες που είχε αγαπημένες αναμνήσεις ως παιδί. Βρήκα τους ανθρώπους στην Καλλιμασιά να είναι πολύ γλυκοί, ανοιχτοί και φιλόξενοι και με εξέπληξε το πόσοι μιλούν αγγλικά. Έμεινα έκπληκτη με το πλήθος των άγριων γατών παντού. Περιπλανηθήκαμε στους δρόμους, οι οποίοι ήταν πολύ συγκεχυμένοι και πάντα χαρούμενοι που βρισκόμασταν πίσω στο σπίτι. Έμεινα έκπληκτη από τις αιώνων παλιές κατοικίες που καταρρέουν και βλάστησαν καινούργια σπίτια ακριβώς στη μέση των ερειπίων, αρκετά καλά. Αναρωτήθηκα αν θεωρήθηκε ανήθικο να χωρίσουν τα ερείπια του προγόνου τους; Οι άνθρωποι δεν θέλουν να καταστρέψουν την ιστορία της πόλης, σωστά;
Μας άρεσε να περπατάμε σε ένα μικρό φούρνο που βρίσκεται σε έναν παράδρομο για νόστιμο ψωμί. Απολαύσαμε επίσης την καφετέρια στον κεντρικό δρόμο για έναν ελληνικό καφέ. Ο καφές ήταν καλός και δυνατός, αλλά έπρεπε να συνηθίσω στους κόκκους καφέ στο κάτω μέρος του φλιτζανιού.
Είχαμε την τύχη και την τιμή να έχουμε έναν ξεναγό όπως ο Δημήτριος. Επισκεφτήκαμε το Centenarian Olive Tree, πάνω από 1000 ετών στην Καλλιμασιά, την οποία τείνει ο Δημήτριος. Μάθαμε για τη σκοτεινή ιστορία των Τούρκων στην Καλλιμασιά, τη σφαγή στην εκκλησία, με το αίμα ακόμα στους τοίχους. Ταξιδέψαμε στην πόλη της Χίου και είδαμε τους πανέμορφους παλιούς ανεμόμυλους από τα τέλη του 19ου αιώνα, σημαντικοί για τη βιομηχανία μαυρίσματος εκείνη την εποχή.
Λίγο πιο ψηλά, επισκεφθήκαμε έναν ψηλό βράχο που λέγεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Όμηρο για να απευθυνθεί στο κοινό του. Είχαμε νόστιμο φαγητό με θέα στο νερό. Πίσω από την άλλη κατεύθυνση μακριά από την Καλλιμασιά, ταξιδέψαμε στην Εκκλησία της Παναγίας, μια πολύ παλιά εκκλησία σε έναν δρόμο και αρκετά ψηλή με θέα το νερό. Μια άλλη μέρα, επισκεφθήκαμε το όμορφα κατασκευασμένο σύγχρονο Μουσείο Μαστίχας και μάθαμε την ιστορία αυτής της τσίχλας και τους ανθρώπους που εργάστηκαν για να το προμηθευτούν. Είχαν υποδουλωθεί σχεδόν και κρατήθηκαν μέσα στα όρια μιας πόλης για να την επεξεργαστούν. Η μαστίχα εξακολουθεί να είναι μια σημαντική βιομηχανία σήμερα.
Ταξιδέψαμε στο μεσαιωνικό χωριό Πυργί και θαυμάσαμε τις διακοσμήσεις ζωγραφισμένων γκρι και λευκών γεωμετρικών σχημάτων, πολύ καλά διατηρημένα για αιώνες. Είδαμε τους κατοίκους των γύρω χωριών να κεντούν μαστίχα για τα προς το ζην. Επισκεφτήκαμε ένα άλλο μεσαιωνικό χωριό, τα Μεστά. Στο κέντρο ανάμεσα στους στρογγυλούς δρόμους ήταν η υπέροχη Εκκλησία Ταξιάρχου, που λάμπει με φως. Η διαρθρωτική ανάπτυξη της πόλης δείχνει ότι βρισκόταν ως φρούριο. Έβλεπα πολύ ασυνήθιστες πόρτες από ορείχαλκο σε πολύ παλιές πόρτες με πολύ καλλιτεχνικό σχεδιασμό, όπως καμία που δεν έχω δει πουθενά αλλού. Μάθαμε για την ανάγκη οικοδόμησης πόλεων ως φρουρίου λόγω της πολιορκίας πειρατών και άλλων εισβολέων, όπως οι Τούρκοι τόσο στο Πυργί όσο και στα Μεστά.
Πραγματοποιήσαμε ένα οδικό ταξίδι στη βόρεια πλευρά του νησιού. Είδαμε τόσο όμορφες παράκτιες περιοχές. Θαύμασα μια συγκεκριμένη ορεινή περιοχή, όπου υπήρχαν πολλές κυψέλες μελισσών που διασχίζουν το τοπίο. Δεν υπήρχε υπηρεσία κινητού τηλεφώνου στην περιοχή. Είναι μια θεωρία ότι το σήμα του πύργου κυττάρων μπερδεύει τις μέλισσες και γι ‘αυτό εγκαταλείπουν τις κυψέλες τους. Αναρωτήθηκα αν αυτό μπορεί να είναι γιατί είχαν επιτυχία σε αυτήν την περιοχή. Περάσαμε μια μεσαιωνική πόλη που ονομάζεται Amani σκαρφαλωμένη στην κορυφή ενός λόφου κατά μήκος ενός πολύ επικίνδυνου μέρους του δρόμου. Κάποιος έπρεπε να είναι πολύ προσεκτικός για να μην γλιστρήσει πάνω από την άκρη του δρόμου, πολύ μακριά! Προχωρήσαμε σε αυτόν τον δρόμο για να επισκεφτούμε τις ιαματικές πηγές στο τέλος του οικισμού πολύ λίγων ανθρώπων, αλλά με ένα ξενοδοχείο όπου μείναμε. Κολυμπάμε στις εσωτερικές ιδιωτικές μπανιέρες. Φάγαμε στο μοναδικό εστιατόριο με πολύ περιορισμένο μενού. Στη συνέχεια προχωρήσαμε με τον ίδιο τρόπο που ήρθαμε, κάτω από την ανατολική πλευρά της Χίου.
Πόσο τυχερή που ήρθα να επισκεφτώ την Ειρήνη στην τελευταία της παραμονή στο σπίτι της πόλης με όλους τους ανθρώπους που αγαπούσε. Φαινόταν ότι πολλοί άνθρωποι της πόλης ήταν συγγενείς της. Δυστυχώς, η Ειρήνη πέθανε στις 13 Αυγούστου 2020 σε ηλικία 89 ετών. Μου είπε ότι ήταν χαρούμενη που επέστρεψε στην Καλλιμασιά και ήταν η επιθυμία της να παραμείνει εκεί το υπόλοιπο των ημερών της, και έτσι το έκανε. Θα λείψει από όλους όσους την γνώριζαν και την αγάπησαν. Ήμουν από τις τυχερές που την επισκέφτηκα στο αγαπημένο της περιβάλλον, μόλις πριν από ένα χρόνο.
Robin Bastien (Ρόμπιν Μπάστιεν).
…………………………….
Φωτογραφίες από το αρχείο της κ. Μπάστιεν τις οποίες απέστειλε στον κ.Δημήτρη Μελαχρινούδη μαζί με την επιστολή.Συλλυπητήρια στην οικογένεια της Ειρήνης Ριθιανού. Ευχαριστώ τον καπετάν Μιχάλη Καριάμη για την μετάφραση του κειμένου.
Παρουσίαση
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
