Διαστάσεις σκανδάλου έχει η υπόθεση που έφερε στο φως η ετήσια έκθεση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης για την ιστορική Βιβλιοθήκη Κοραή της Χίου. Όπως προέκυψε από τον έλεγχο, δρομολογήθηκε η αγορά δύο κτιρίων για την επέκτασή της, ενώ υπήρχε ήδη αναξιοποίητο γειτονικό κτίριο στην ιδιοκτησία της. Επιπλέον, η βιβλιοθήκη πλήρωσε την επισκευή των κτιρίων από τον ιδιοκτήτη τους χωρίς να ελέγχει την πορεία αυτής και τελικώς παρέλαβε ένα μερικώς επισκευασμένο και ένα… ερειπωμένο κτίριο. Η υπόθεση έχει διαβιβαστεί στον Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς.
Η δημόσια κεντρική ιστορική Βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής» είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εποπτευόμενο από το υπουργείο Παιδείας και «καμάρι» του νησιού. Η έρευνα των επιθεωρητών ξεκίνησε έπειτα από καταγγελία για τις επιλογές που είχαν γίνει προ ετών για την επέκταση της βιβλιοθήκης. Η υπόθεση διερευνήθηκε εις βάθος τους προηγούμενους μήνες με σειρά επισκέψεων των επιθεωρητών στο νησί και «κέρδισε» κεντρική θέση στη φετινή έκθεση πεπραγμένων του θεσμού. Όπως αναφέρεται, λοιπόν, «συγκεκριμένα στελέχη και αξιωματούχοι του υπουργείου Παιδείας και της βιβλιοθήκης, ενεργώντας από κοινού και εναρμονισμένα, μεθόδευσαν από το 2012 και εξής σταδιακά την ένταξη στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) αρχικώς της απευθείας αγοράς και κατόπιν της επισκευής δύο γειτνιαζόντων με τη βιβλιοθήκη κτιρίων, που ευρίσκοντο σε κακή και ερειπιώδη κατάσταση, με την επίκληση της κάλυψης των στεγαστικών αναγκών της βιβλιοθήκης». Και αυτό, «ενώ υπήρχε ήδη ενταγμένο στο ΠΔΕ από το έτος 2006 έργο που κάλυπτε τις στεγαστικές ανάγκες με την ενοποίηση του κυρίως κτιρίου με το εφαπτόμενο ακίνητο παλαιού Παρθεναγωγείου, που είχε παραχωρηθεί από τον δήμο και ανήκε στη βιβλιοθήκη».
Κόστος εργασιών
Η υπόθεση δεν τελειώνει εδώ. Τα κτίρια αγοράστηκαν απευθείας για 300.000 ευρώ, ενώ δόθηκαν επιπλέον 120.000 ευρώ στον ιδιοκτήτη τους προκειμένου να τα επισκευάσει και να τα παραδώσει. Το κόστος της επισκευής όμως δεν προέκυπτε από κάπου, καθώς «δεν υπήρχε συγκεκριμένη μελέτη, άρα και κοστολόγηση», ενώ όπως αποδείχθηκε μετά, «η επιλογή για λόγους επίσπευσης της διαδικασίας αποδοχής εκτέλεσης των εργασιών από τον ίδιο τον πωλητή μέχρι του ποσού των 120.000 ευρώ κατά καταστρατήγηση των περί δημοσίων έργων διατάξεων δεν εξήρκεσε για την αποκατάσταση».
Όπως επισημαίνει στην έκθεση η γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης Μαρία Παπασπύρου, η διαχείριση των χρημάτων «έγινε με αδιαφανή και ατελέσφορο τρόπο». Επιπλέον, «οι ανωτέρω μεθοδεύσεις οδήγησαν στο να μην μπορούν να κοστολογηθούν οι εργασίες που εκτελέστηκαν (ανυπαρξία επιμετρήσεων κ.λπ.), ενώ με την επίκληση αλλαγής μελετών για βέλτιστη χρήση των νέων εγκαταστάσεων, μέσω αλλαγής χρήσης, καλύφθηκε “νομιμοφανώς” η μη εκτέλεση από την πωλήτρια συμβατικών εργασιών». Τέλος, οι συμβάσεις αγοραπωλησίας «κρίνονται ιδιαίτερα μεροληπτικές και εμπεριέχουσες χαριστικούς όρους υπέρ της πωλήτριας», ενώ η αγορά των κτιρίων είχε ως αποτέλεσμα να αδρανοποιηθεί το πρόγραμμα ενοποίησης της βιβλιοθήκης με το Παρθεναγωγείο. Το καλύτερο όλων; «Παρά το γεγονός ότι ο πωλητής εισέπραξε το σύνολο του τιμήματος (…) τα δύο κτίρια είναι ακατάλληλα προς χρήση (το ένα πλήρως ερειπωμένο προς κατεδάφιση και το έτερο χρήζει σημαντικών επισκευών)». Μάλιστα «με όμοιες μεθοδεύσεις» επιχειρήθηκε να εκταμιευθούν ακόμα 270.000 ευρώ από το ΠΔΕ για επιπλέον εργασίες, κάτι που ευτυχώς δεν πρόλαβε να γίνει.
Την καταγγελία έκανε ο Μαν. Στάθης, που τοποθετήθηκε το 2015 πρόεδρος της βιβλιοθήκης, ανακάλυψε την απίστευτη υπόθεση και παραιτήθηκε μερικούς μήνες αργότερα προκειμένου να μη χρειαστεί να υπογράψει εντάλματα πληρωμής. «Έπειτα από 5 μήνες έρευνας συγκέντρωσα ό,τι στοιχεία βρήκα και τα έστειλα στο υπουργείο Παιδείας. Μάλιστα, κατηγορήθηκα από την τοπική κοινωνία ότι σταμάτησα το έργο, λοιδορήθηκα από τα τοπικά μέσα ότι έψαχνα “ψύλλους στα άχυρα”». «Μόνο που η υπόθεση παραπέμφθηκε σε εισαγγελέα νιώθω δικαιωμένος».
«Από τη στιγμή που η υπόθεση βρίσκεται στη Δικαιοσύνη δεν θα ήθελα να σχολιάσω», λέει ο σημερινός πρόεδρος της βιβλιοθήκης, Κώστας Μερούσης. «Η Βιβλιοθήκη Κοραή είναι η τρίτη στη χώρα σε αριθμό τεκμηρίων μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Είναι κρίμα που έρχεται στο προσκήνιο με τέτοια αφορμή. Αγωνιζόμαστε για να είναι ζωντανή».
