Το βράδυ της Αναστάσεως σχεδόν σε όλους τους Ναούς της Ελλάδος θα έχει φθάσει το Άγιο Φως που ανάβει θαυματουργικά εντός του Παναγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ, κάθε χρόνο το Μεγάλο Σάββατο στα χέρια του ελληνορθόδοξου Πατριάρχη .
Πολλοί αμφισβήτησαν την Άγια προέλευση του Φωτός αλλά και την Θαυματουργική του αφή, μεταξύ αυτών και ο Κοραής ο οποίος στο σύγγραμμά «ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΟΙΣ Αγίου ΦΩΤΟΣ» του 1826, αναφέρει ότι το ετήσιο θαύμα της Ιερουσαλήμ: «Ξεκίνησε τον ένατο αιώνα… στα χέρια Δυτικών μοναχών… πέρασε στα χέρια των Ανατολικών την δωδεκάτην εκατονταετηρίδα… και έπραξαν βέβαια (πάλιν το λέγω) κακά υιοθετώντας το θαύμα των Δυτικών… διότι έπραξαν ό,τι θα έπραττε και κάθε άλλος κοσμικός, όστις κληρονομών πλούσιον εργαστήριον, δεν το κλείει αλλά απεναντίας φροντίζει και τις πραμάτειες ν’ αυξήσει και τους αγοραστές να πολλαπλασιάσει». [ΑΤΑΚΤΑ, Περί του εν Ιεροσολύμοις αγίου φωτός.]” η αληθής θρησκεία όχι μόνο δεν διασφαλίζεται με την απάτην αλλά και τρέχει μέγαν κίνδυνον να καταφρονηθεί παντάπασι και να συναριθμηθεί με τας ψευδείς θρησκείας όπότε μεταχειρίζεται αυτά εκείνα μέσα…”
Με λίγα λόγια ο Κοραής ισχυρίζεται, σκεπτόμενος λογικά και όχι θεολογικά, ότι η αφή του Αγίου Φωτός είναι μία απάτη την οποία ξεκίνησαν οι Δυτικοί και που συνέχισαν οι Ανατολικοί Ορθόδοξοι.
Πρώτο λάθος : εμπιστεύεται την ανθρώπινη λογική πάνω από όλα(χαρακτηριστικό των «Διαφωτιστών»). Εμπιστεύεται την δική του λογική, με τον ίδιο εγωισμό που οδήγησε το ανθρώπινο Γένος εκτός Παραδείσου.
Δεύτερο λάθος: αναφέρεται σε Δυτικούς Χριστιανούς που ξεκίνησαν αυτό το «εργαστήριο» για οικονομικά οφέλη και που συνέχισαν οι Ανατολικοί, θέτοντας την απαρχή της Αφής τον ένατο αιώνα. Δεν υπήρχαν τον ένατο αιώνα Δυτικοί Μοναχοί όπως αναφέρει ο Κοραής γιατί πολύ απλά 250 περίπου χρόνια πριν το Σχίσμα του Χριστιανισμού που έγινε το 1024 υπήρχαν μόνο Χριστιανοί αφού ήταν όλοι ενωμένοι ακόμα.
Κάποιοι ισχυρίζονται δε, ότι ο Κοραής αφορίσθηκε για αυτή του την γνώμη.
Όμως ας αναφέρουμε και κάποιες άλλες γνώμες ,κάποιων που έζησαν παλαιότερα του Κοραή :
Γύρω στον 9ο αιώνα αρχίζει να παρουσιάζεται από προσκυνητές το εν λόγω φως ως θαύμα, ως θεόπεμπτο δώρο που «κατέρχεται ουρανόθεν στον Άγιο Τάφο». Μια ακόμη μαρτυρία, από τις πρώτες που αποδίδουν υπερφυσικό χαρακτήρα στο άναμμα του Αγίου Φωτός ήταν αυτή του Γάλλου Βερνάρδου (Bernardus Monachus), Καθολικού μισιονάριου και μοναχού, ο οποίος έκανε προσκυνηματικό ταξίδι στην Αίγυπτο και την Παλαιστίνη μεταξύ του 865 έως το 870 μ.Χ. και αποδίδει σε άγγελο τη μετάδοση του φωτός στον Πατριάρχη. Στην καταγραφή του προσκυνηματικού ταξιδιού του αναφέρει:
«Αλλά είναι άξιο λόγου αυτό που συμβαίνει το Άγιο Σάββατο, κατά την Πασχαλινή Αγρυπνία. Το πρωί η λειτουργία ξεκινάει σε αυτόν τον Ναό [του Τάφου του Κυρίου]. Κατόπιν, όταν τελειώσει αρχίζουν να ψάλουν το Κύριε Ελέησον μέχρις ότου ένας άγγελος έρθει και ανάψει το φως στα λυχνάρια που κρέμονται πάνω από τον τάφο. Ο πατριάρχης μεταδίδει από το φως στους επισκόπους και τον υπόλοιπο λαό, και ο καθένας έχει φως εκεί όπου στέκεται.»
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η καταγραφή του γεγονότος από τον Φουσέ της Σαρτρ (Foucher de Chartres, 1059-1127), τον Γάλλο ιερέα και χρονικογράφο της Α’ Σταυροφορίας, έναν από τους αξιόπιστους μάρτυρες των ιστορικών γεγονότων της εποχής:
«…το πολυαναμενόμενο φως εμφανίστηκε σε μία από τις κανδήλες του Αγίου Τάφου, και εκείνοι που βρίσκονταν πιο κοντά μπορούσαν να δουν το κοκκινωπό χρώμα του. [Ο πατριάρχης] αμέσως επιτάχυνε το βήμα του και ανοίγοντας την πόρτα του Τάφου με το κλειδί που κρατούσε στο χέρι του…άναψε μια λαμπάδα και βγήκε έξω για να δείξει σε όλους το Άγιο Φως…[είχαν] χαρά στις καρδιές τους και δάκρυα στα μάτια»
Μάλιστα, τέτοια ήταν η φήμη της αφής του Αγίου Φωτός, που ο Γκιμπέρ ντε Νοζάν (Γάλλος μοναχός και ιστορικός, πέθανε το 1130) «εξέτασε τα στοιχεία του θαύματος και δήλωσε ότι ήταν ένα γνήσιο θαύμα.
Επίσης «ο ηγούμενος της Βερντέν επισκέφτηκε την Ιερουσαλήμ το 1026 και είδε το νέο φως να κατεβαίνει επάνω στο φανάρι του», ενώ «ο Ρώσος ηγούμενος Δανιήλ είδε το Άγιο Φως με δέος, και προχώρησε μπροστά ώστε να εξασφαλίσει έναν σπινθήρα για το φανάρι του. Η σημασία του θαύματος ήταν…ο συμβολισμός της Ανάστασης.
Αλλά ό,τι και να πούμε… αν κάποιος δεν θέλει να ασπαστεί την Πίστη όλο και θα βρίσκει μια «λογική» εξήγηση του Θαύματος της αφής Του Αγίου Φωτός και όχι μόνο…
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά…, μας το είπε ο Απόστολος Παύλος: «Αἱρετικόν ἄνθρωπον μετά μίαν καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ.» (Τίτ. 3, 10-11)
Καλή Ανάσταση και καλή φώτιση να έχουμε όλοι!