ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΛΟΥΚΑ
11 Δεκεμβρίου 2022
«ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς» (Λουκ. 14, 16)
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς· 17 καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. 18 καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. 19 καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. 20 καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν. 21 καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ρύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. 22 καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. 23 καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκος μου. 24 λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου. πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
Σ’ ἕνα ἐπίσημο καὶ μεγάλο δεῖπνο καὶ μιὰ βαθιὰ τιμητικὴ πρόσκληση ἀναφέρεται ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή. Δεῖπνο ὄχι ἀνθρώπινο, ἀλλὰ οὐράνιο καὶ θεῖο. Καὶ πρόσκληση ποὺ δὲν ἀποστέλλει ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὁ Ἴδιος ὁ Θεός. Ποιὸ εἶναι, λοιπόν, αὐτὸ τὸ μέγα δεῖπνο; Εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Σ’ αὐτὴν μᾶς καλεῖ ὁ Θεός διὰ τοῦ Μονογενοῦς Του Υἱοῦ. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἐνηνθρώπισε καὶ ἵδρυσε τὴν Ἐκκλησία Του, στὴν ὁποία ἐντασσόμεθα διὰ τῆς πίστεως καὶ τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος καὶ ἔτσι ἔχουμε δικαίωμα εἰσόδου στὴν Οὐράνια Βασιλεία‧ δικαίωμα συμμετοχῆς «εἰς τὸ δεῖπνον τοῦ γάμου τοῦ Ἀρνίου» (Ἀποκ. 19, 9).
Ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας μποροῦμε νὰ συμμετέχουμε στὸ τραπέζι τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Νὰ κοινωνοῦμε τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Νὰ λαμβάνουμε ἐντός μας «τὸν ζῶντα Ἄρτον, τὸν καταβάντα ἐκ τοῦ Οὐρανοῦ» (Ἰω. 6,15). Ἡ Θεία Κοινωνία εἰκονίζει ἐπὶ τῆς γῆς τὸ «μέγα δεῖπνον», στὸ ὁποῖο θὰ παρακαθήσουμε κατὰ τὴν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς Βασιλείας τοῦ Κυρίου. Κοινωνώντας, λοιπόν, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, συμμετέχουμε ἤδη ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωὴ στὸ «μέγα δεῖπνον». Προγευόμαστε τὰ ἀγαθὰ τῆς Οὐρανίου Βασιλείας (Ἑβρ. 9, 11).
Γιατί, ἆραγε, ὁ Κύριος τὸ ὀνομάζει «μέγα»; Διότι μέγας εἶναι Αὐτὸς ποὺ τὸ ἑτοιμάζει καὶ τὸ προσφέρει. «Οἰκοδεσπότης» τοῦ μεγάλου δείπνου εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος «ποιεῖ» τὸ δεῖπνο. Ἡ Θ. Εὐχαριστία εἶναι τὸ δεῖπνο τῆς Βασιλείας. Εἶναι ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος ποὺ συνεχίζεται. «Πιστέψτε με», διδάσκει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «ὅτι καὶ τώρα εἶναι ἐκεῖνο τὸ δεῖπνο, στὸ ὁποῖο παρακαθόταν Αὐτὸς. Γιατὶ σὲ τίποτε δὲν διαφέρει ἐκεῖνο τὸ μυστικὸ δεῖπνο ἀπὸ τοῦτο τὸ μυστήριο. Ἐπειδὴ δὲν τὸ κάνει αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος κι ἐκεῖνο ὁ Χριστός. Ἀλλὰ καὶ τοῦτο καὶ ’κεῖνο Αὐτὸς τὸ προσφέρει». Ὅπου τελεῖται τὸ Μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας παρίσταται ὁ Χριστός. Ἐκεῖνος εἶναι ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος. Ἡ Θ. Εὐχαριστία εἶναι τὸ πανάγιο Σῶμα καὶ τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου Ἰησοῦ. Καὶ ὅπως εἶπε ὁ Ἴδιος: «Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 6, 54). Μὲ τὴν συμμετοχή μας στὸ Μυστήριο γινόμαστε σύσσωμοι καὶ σύναιμοι Χριστῷ. Ἑνωνόμαστε μαζί Του. Μετέχουμε στὴν θεία ζωή. Ἀνατέλλει στὶς ψυχές μας ἡ αἰωνιότητα.
Ἀκόμα τὸ θεϊκὸ δεῖπνο ὀνομάζεται «μέγα», διότι εἶναι πολλοὶ οἱ προσκεκλημένοι του. Ὁ Κύριος προσκαλεῖ ὅλους στὸ τραπέζι τῆς Θ. Εὐχαριστίας. Προσφέρεται γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα ὁλόκληρη: «ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας». Κανέναν δὲν ἐξαιρεῖ. Κανέναν δὲν ἀποκλείει. «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες» (Ματθ. 26, 27). Μικροὶ καὶ μεγάλοι, πλούσιοι καὶ πτωχοί, λευκοὶ καὶ μαῦροι, οἱ πάντες εἶναι καλεσμένοι στὸ θεϊκὸ δεῖπνο.
Τὶ κρῖμα ὅμως! Ὁ Κύριος νὰ μᾶς καλεῖ κι ἐμεῖς νὰ μὴν ἀνταποκρινόμαστε! Νὰ ἐπιστρατεύουμε διάφορες δικαιολογίες, ὥστε νὰ μὴν ἀποδεχθοῦμε τὴν πρόσκλησή Του.
Ὁ πρῶτος λέγει: «Ἀγρὸν ἠγόρασα…» Ἡ φροντίδα τῶν γεωργικῶν ἀσχολιῶν, τὸ φύτεμα, τὸ πότισμα, ἡ συγκομιδὴ τῶν καρπῶν, ἡ προώθησή τους στὸ ἐμπόριο, ἀκόμα καὶ κατὰ τὴν ὥρα τῆς Θ. Λειτουργίας, δὲν μοῦ τὸ ἐπιτρέπουν.
Ὁ δεύτερος: «ζεύγη βοῶν ἠγόρασα καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά». Οἱ ἐμπορικὲς καὶ ἐπαγγελματικὲς δραστηριότητες εὔκολα αἰχμαλωτίζουν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ὑποδουλώνουν στὸ χρῆμα καὶ τὸ κέρδος. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, τὸ Σαββατοκύριακο εἶναι ἀφιερωμένο στὸ ξενύχτι, τὴν διασκέδαση καὶ τὴν κραιπάλη. Κι ὅταν σημαίνουν οἱ καμπάνες καὶ μᾶς καλοῦν στὸ θεϊκὸ τραπέζι, ἀδυνατοῦμε νὰ τὶς ἀκούσουμε. Τὶ κρῖμα! Μιὰ προδομένη Κυριακή! Ὁ Κύριος προδομένος καὶ ἐγκαταλελειμμένος!
Καὶ ἄλλος εἶπε: «Γυναίκα ἔγημα…» Ἔχω οἰκογένεια. Ἡ φροντίδα τῶν παιδιῶν, ἡ τακτοποίηση τοῦ σπιτιοῦ… Μιὰ Κυριακὴ μοῦ μένει!… Νὰ κοιμηθοῦν καὶ λίγο τὰ παιδιά… Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ προφασίζονται οἱ ἄνθρωποι αὐτῆς τῆς κατηγορίας. Πόσο λίγη ἀγάπη ὑπάρχει στὴν καρδιά μας γιὰ τὸν Χριστό! Ὅλα χωροῦν, ὅλα προσπαθοῦμε νὰ τὰ προγραμματίσουμε στὸ εἰκοσιτετράωρο μιᾶς Κυριακῆς. Μόνο ὁ Χριστὸς δὲν ἔχει θέση! Μόνο γιὰ τὴν λατρεία Του δὲν ὑπάρχει χρόνος. Οἱ θεῖοι Πατέρες καὶ πάλι μᾶς διδάσκουν.
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: «Στὸ μυστήριο τῆς Θ. Εὐχαριστίας κρύβεται ὄχι μόνον ἡ θεότητα, ἀλλὰ καὶ ἠ ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ. Ἑπομένως, εἶναι τὸ μυστήριο τῶν μυστηρίων, τὸ ἀπὸ κάθε ἄποψη ἀπόκρυφο, ποὺ ὑπερβαίνει ὅλους τοὺς ὅρους τῆς φυσικῆς γνώσεως. Μὲ τὸ μυστήριο αὐτὸ ἔδειξε ὁ Θεὸς σ’ ἐμᾶς ὡς δυνατὸς τὸ μέγιστο κράτος τῆς θείας παντοδυναμίας Του. Ἂς ἐξετάσει, λοιπόν, καθένας πρῶτα τὴν συνείδησή του, γιὰ νὰ διαπιστώσει τὴν ἠθική του κατάσταση καὶ τὴν σχέση του πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τὸν πλησίον του. Καὶ ἂν τὶς βρεῖ σὲ θεάρεστη κατάσταση, ἂς προσέλθει νὰ κοινωνήσει. Ἀλλιῶς, ἂς τὸ ἀφήσει γιὰ ἄλλη φορά. Διότι τίποτε τὸ κοινὸ δὲν ὑπάρχει ἀνάμεσα στὸ ἅγιο καὶ τὸ βδελυρό. Γι’ αὐτὸ λύσε κάθε δεσμὸ ἔχθρας πρὸς τὸν πλησίον σου, ἀκύρωσε κάθε ἄδικη συναλλαγή, δῶσε πίσω τὰ ξένα, φύγε ἀπὸ τὸ κακὸ καὶ κάνε τὸ καλό, ἐπίστρεψε στὸν Κύριο καὶ πρόσελθε νὰ ἁγιασθεῖς ὅλος, νὰ φωτισθεῖς καὶ νὰ γίνεις ταμεῖο τῆς θείας Χάριτος, γιὰ νὰ ἑνωθεῖς μὲ τὸν Χριστό».
Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος διδάσκει: «Μήπως τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως δὲν εἶναι μία θεϊκὴ οἰκονομία; Δὲν ἔβγαλεν ὁ Θεὸς τοὺς πνευματικοὺς καὶ τοὺς ἔδωσεν ἐξουσίαν νὰ λύνουν καὶ νὰ δένουν ἐπὶ τῆς γῆς, γιὰ νὰ μὴ κολασθῆ κανένας μας; Εἶπεν ὁ πνευματικός: «Ἔσο συγκεχωρημένη», εὐθὺς ὑπεγράφη καὶ στοὺς οὐρανοὺς καὶ εἶσαι δεκτὸς νὰ πλησιάσης εἰς τὸν Θεόν. Διὰ ποῖον λόγον σοῦ ἐπιτρέπει νὰ προσέλθης εἰς τὴν θείαν μετάληψιν καὶ διὰ ποῖον λόγον τὴν τελευταίαν ὥραν δίδεται σὲ κάθε Χριστιανὸν ἡ ἁγία Κοινωνία; Εἶναι ἡ σφραγίδα καὶ σοῦ τὴν δίδει ὁ πνευματικὸς γιὰ νὰ ἔβγης ἄφοβα ἀπὸ τὴν παροῦσαν ζωὴν καὶ νὰ πορευθῆς εἰς τὰ οὐράνια, εἰς τὸν Πλάστην σου. Θὰ βρίσκεις μὲν ἐμπόδια, ἀλλὰ θὰ τὰ ὑπερνικᾶς. Ἡ σφραγίδα ἐκείνη θὰ ὑπερνικᾶ τὰ ἐμπόδια».
Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε: «Ὅταν πηγαίνεις νὰ κοινωνήσεις τὰ ἄχραντα Μυστήρια, πρόσεχε πολύ. Πρέπει νὰ πηγαίνεις μὲ πολλὴ προετοιμασία. Νὰ ἔχεις σύνεση, ἐγκράτεια, νηστεία καί πολλὴ ἀγάπη Χριστοῦ. Νὰ μὴν καθυστερεῖς περισσότερο ἀπὸ δεκαπέντε ἡμέρες». Αὐτὸ τὸ τελευταῖο ἀφοροῦσε τὴν περίπτωση ἑνὸς πνευματικοῦ του παιδιοῦ καὶ φυσικὰ στὸν καθένα ἔλεγε αὐτὸ ποὺ τοῦ ταίριαζε. Σὲ ἄλλο προσκυνητή ἔλεγε: «Πρόσεχε νὰ μὴ μεταλαμβάνεις ἀπὸ συνήθεια. Νὰ εἶναι γιὰ σένα ἡ θεία Κοινωνία ὅπως τὴν πρώτη φορὰ ποὺ μετάλαβες καὶ σὰν νὰ εἶναι ἡ τελευταία σου πρὶν πεθάνεις». Σὲ ἱερέα ἔλεγε ὁ Ἅγιος: «Πρόσεχε πολὺ σ’ αὐτὸ τὸ θέμα τὶ συμβουλὲς θὰ δίνεις, γιατὶ θέλει πολλὴ προσοχὴ γιὰ τὴν περίπτωση τοῦ καθενός».
Ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Τὰ γεγονότα τῆς Καινῆς Διαθήκης τὰ ζεῖ κανεὶς σὲ κάθε λειτουργία. Ἡ Ἁγία Πρόθεση εἶναι ἡ Βηθλεέμ, ἡ Ἁγία Τράπεζα εἶναι ὁ Πανάγιος Τάφος καὶ ὁ Ἐσταυρωμένος εἶναι ὁ Ἅγιος Γολγοθᾶς. Ἁγιάζεται ὅλη ἡ κτίση ἀπὸ τὴν Θεία Λειτουργία. Αὐτὴ κρατεῖ καὶ χαριτώνει ὅλον τὸν κόσμο. Γιὰ τὴν Θεία Κοινωνία δὲν προετοιμάζεται κανεὶς ἀλλάζοντας ροῦχα ἢ πλένοντας δόντια. Τὸ κυριώτερο εἶναι νὰ ἐξετάσει τὸν ἑαυτό του, νὰ δεῖ ἂν αἰσθάνεται τὴν Θεία Κοινωνία ὡς ἀνάγκη. Εἶναι τακτοποιημένος; Μήπως ὑπάρχει κάτι ποὺ τὸν ἐμποδίζει ἀπὸ τὴν Θεία Κοινωνία καὶ δὲν τὸ ἔχει ἐξομολογηθεῖ; Νὰ νοιώθουμε τὴν ταπείνωση καὶ νὰ κόψουμε τὰ πάθη μας, γιὰ νὰ μείνει στὴν καρδιά μας ὁ Χριστός. Ἀλλιῶς, ἔρχεται μὲ τὴν Θεία Κοινωνία μέσα μας, ἀλλὰ φεύγει ἀμέσως καὶ δὲν αἰσθανόμαστε τίποτε». Γιὰ τοὺς ἀρρώστους ὁ Ἅγιος πρότεινε νὰ ἐξομολογοῦνται καὶ νὰ κοινωνοῦν ὁπωσδήποτε. Παίρνουν τόσα φάρμακα, κάνουν τόσες θεραπεῖες… Πρέπει νὰ ἀντιληφθοῦν ὅτι ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι τὸ ἰσχυρότερο φάρμακο».
Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: «Τὸ αἷμα τοῦ Θεανθρώπου ἀνακαινίζει παντελῶς τὸν ἄνθρωπο, διότι ἐν τῷ αἵματι τούτῳ εὑρίσκεται ἡ θεία δύναμις τῆς αἰωνίου ζωῆς. Τοῦτο καταλλάσσει καὶ ἑνώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸν Θεόν. Αὐτὸ συνέβη ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Γολγοθᾶ καὶ συνεχίζεται ἐν τῷ θεανδρικῷ σώματι τῆς Ἐκκλησίας διὰ τοῦ ζωοποιοῦ καὶ θεοποιοῦ Αἵματος τῆς Θ. Εὐχαριστίας. Καὶ ἀκόμη, ἐπειδὴ τοῦτο εἶναι τὸ Αἷμα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, ἡ δὲ Ἐκκλησία τὸ Σῶμά Του, τὸ Αἷμα αὐτὸ εἶναι ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ ἑνοποιὸς δύναμις, ἡ ὁποία ἑνώνει ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἰς μίαν ζωήν, εἰς μίαν ψυχήν, εἰς μίαν καρδίαν».
Εὐλογημένοι Χριστιανοί!
Ὅταν ὁ Χριστὸς μίλησε γιὰ πρώτη φορὰ στοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὀνόμασε τὸν Ἑαυτό Του ἄρτο τῆς ζωῆς: «Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς‧ ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. Καὶ ὁ ἄρτος ὃν ἐγὼ δώσω ἡ σάρξ μού ἐστιν, ἣν ἐγὼ δώσω ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς» (Ἰω. 6, 51).
Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς ποὺ κατέβηκε ἀπὸ τὸν Οὐρανὸ μὲ τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Κατέβηκε τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μέσα στὴν μήτρα τῆς Ὑπερευλογημένης Παρθένου καὶ ἡ Παρθένος ἔγινε γῆ ἀγαθή, εὐλογημένη ποὺ βλάστησε τὸν Ἄρτο τῆς Ζωῆς. Ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς ποὺ κατεβαίνει διαρκῶς ἀπὸ τὸν Οὐρανό. Κατεβαίνει τὴν ὥρα τοῦ εὐχαριστιακοῦ Εὐαγγελισμοῦ στὴν Παρθένο Ἐκκλησία καὶ ἡ Ἁγία Ἐκκλησία γίνεται γῆ ἀγαθή, εὐλογημένη ποὺ βλαστάνει τὸν Ἄρτο τῆς Ζωῆς. Αὐτὸ εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία, ποὺ σημαίνει ὁ Χριστὸς ἀνάμεσά μας: «Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28, 20).
Ἀδελφοί μου!
Αἰῶνες τώρα στρώνεται τὸ θεϊκὸ τραπέζι μὲ τὴν τιμητικὴ πρόσκληση νὰ συμμετάσχουμε σ’ αὐτό. Μακάριοι ὅσοι ἀπαντοῦν μὲ ἕνα ὁλόθυμο ΝΑΙ, Κύριε, ἔρχομαι! Δέξου με! Καὶ ὁ ποιητὴς Βερίτης θὰ συνηγορήσει:
«Χαῖρε τροφὴ μαρτυροπλάστρα, Σύ,
καὶ χαῖρε τῶν ἡρώων γεννήτρα!
Τὰ νύχια τῶν θηρίων ἐσύντριψεν
ἡ δύναμή σου ἡ καταλύτρα»! ΑΜΗΝ!
