Τον βάφτισαν “Μιχαήλ”. Η ανθρωπότητα, πρωτίστως όμως ο ανά την Υφήλιο Ελληνισμός, τον γνώρισε, τον αγάπησε, σχεδόν τον θεοποίησε, ως “Μίκη”.
Παιδί του Κρητικού Γεωργίου Θεοδωράκη (ανώτερου κρατικού λειτουργού Βενιζελικών πεποιθήσεων) και της Τσεσμελιάς Ασπασίας Πουλάκη, λογίζεται και λίγο “Χιώτης” μιάς και γεννήθηκε στο νησί μας στις 29 Ιουλίου 1925 με τον πατέρα του να υπηρετεί τότε στη Νομαρχία μας.
Αν λοιπόν σε όλους “πέφτει λόγος” να πουν και να γράψουν κάτι για τον ΜΕΓΑΛΟ, τον Παγκόσμιο μουσουργό αλλά και ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟ αγωνιστή Μίκη Θεοδωράκη, λογικά πέφτει και σε μας, τους Χιώτες, λόγος, κάτι να πούμε, κάτι να γράψουμε και, βεβαίως, κάτι να κάνουμε ως ελάχιστο χρέος έναντι ενός ΜΕΓΑΛΟΥ και ΠΑΝΑΞΙΟΥ Έλληνα.
Όμως, στ’ αλήθεια, τί ήταν τελικά ο Μίκης; Οι απαντήσεις στο ερώτημα ποικίλουν. Εξαρτώνται από το ποιός απαντά σ’ αυτό.
Σε ένα συμφωνούν πάντες, εντός και εκτός Ελλάδας:
– Ως συνθέτης, ως μουσουργός, ήταν όντως μέγεθος ΤΕΡΑΣΤΙΟ.
Οι διαφωνίες σχετίζονται με το “μέγεθος και την ποιότητα” του πολιτικού Μίκη Θεοδωράκη. Αυτό βέβαια ούτε παράξενο είναι ούτε και αφύσικο.
Ο Μίκης δεν θυμίζει σε τίποτα “κλασσικό πολιτικό”. Αποτελούσε “κράμα” μοναδικό με μίξη του Μικρασιατικού πολιτιστικού ελιτισμού και της γνωστής επαναστατικής, ανυπότακτης Κρητικής λεβεντιάς που συχνά φθάνει στα όρια της “κουζουλάδας”.
Με όρους επιστημονικούς, ήταν “κράμα” που η ελεγχόμενη “σχάση” του παρήγαγε ανεξάντλητη ενέργεια, όπως π,χ. είναι η ηλεκτρική που φωτίζει, κινεί και κινητοποιεί τα πάντα, σε αντίθεση προς την μη ελεγχόμενη σχάση, που προκαλεί εκρήξεις φοβερής ισχύος ισοδύναμης με αυτήν πυρηνικού όπλου (βόμβα πυρηνική).
Αυτός λοιπόν ήταν ο Μίκης. Μια “μηχανή” παραγωγής “φωτός” αλλά και μια “πυρηνική βόμβα” φοβερής ισχύος που οι εκρήξεις της (όχι σπάνιες) έφερναν “τα πάνω κάτω”. ΄Ηταν οι “εκρήξεις” που προκαλούσαν οργή και θυμό εναντίον του και αποτελούσαν αφορμή να αποκληθεί “προδότης”, “πράκτορας” ή και “πουλημένος” από συντρόφους και πολιτικούς χώρους που σήμερα τον “αποθεώνουν” !!
Τέτοιες κατηγορίες εναντίον του ακούστηκαν και γράφτηκαν το πρώτον, αμέσως μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών το 1974, όταν ο Μίκης έθεσε ωμά δίλημμα προς τον Ελληνικό Λαό, με την ιστορική φράση “Καραμανλής ή τανκς”.
Ξανακούστηκαν παρόμοιες κατηγορίες όταν, μετά από θητείες του Μίκη στα έδρανα της Βουλής ως Βουλευτής του Κ.Κ.Ε., βρέθηκε το 1990 να συνεργάζεται (ως ανεξάρτητος πλέον) με τη Νέα Δημοκρατία και να ορκίζεται Υπουργός Επικρατείας στην Κυβέρνηση του Κων/νου Μητσοτάκη προφανώς όντας σε “κόντρα” τόσο προς την Αριστερά όσο και προς τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ.
Μόλις το 2018, οι ίδιες κατηγορίες εναντίον του Μίκη, ακούστηκαν και γράφτηκαν ξανά (“προδότης”-”πουλημένος” κ.λ.π.) όταν, ως κύριος ομιλητής στο συλλαλητήριο της Πλατείας Συντάγματος (4-2-18) εναντίον της συμφωνίας των “Πρεσπών” για το Σκοπιανό πρόβλημα, είχε μιλήσει για “εθνομηδενιστές” του ΣΥΡΙΖΑ τονίζοντας και τα εξής:
“Περιφρονώ και μάχομαι τον φασισμό σε όλες του τις μορφές και προπαντός στην πιο πονηρή, απατηλή και επικίνδυνη μορφή του, την αριστερόστροφη”!!
Εκτιμώ ότι, μεταθανάτια απάντηση σ΄όλες αυτές τις βαρύτατες κατηγορίες εναντίον του, αποτέλεσε όχι τόσο η Χριστιανική κήδευσή του όσο και η επιλογή της μορφής του μνήματός του:
-Αυτός, ο πάντα μαυροφορεμένος μαέστρος σε κάθε συναυλία του, (μια-δυο φορές τον θυμάμαι στα άσπρα), αυτός που θα του ταίριαζε καλύτερα ένας ακατέργαστος, τεράστιος, σκουρόχρωμος γρανιτένιος ογκόλιθος ως μνήμα, επέλεξε να “σκεπαστεί” στην τελευταία του κατοικία από έναν απλό, κατάλευκο μαρμάρινο όγκο. ΄Εναν λευκό μαρμάρινο όγκο που, συνειρμικά θα μπορούσε να παραπέμπει στους στίχους ενός από τα “Δεκαοχτώ Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας” που επιγράφεται “ΕΔΩ ΤΟ ΦΩΣ”, ως μόνη μεταθανάτια απάντηση στους κατηγόρους του.
Οι στίχοι είναι του Γιάνη Ρίτσου, η μουσική του Μίκη ενώ η πρώτη, εν Ελλάδι,ηχογράφηση με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα, έγινε το 1974.
Με τους στίχους αυτούς ας μου επιτραπεί να αποχαιρετήσω έναν μεγάλο “συμπατριώτη” μας που ίσως θα ταίριαζε, οι (στίχοι αυτοί), να είχαν γραφεί στο μνήμα του άκρως συμβολικά:
ΕΔΩ ΤΟ ΦΩΣ
Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα
κακιά σκουριά δεν πιάνει
μηδέ αλυσίδα του Ρωμιού
και στ΄αγεριού το πόδι.
Εδώ το φως εδώ ο γιαλός
χρυσές γαλάζιες γλώσσες
στα βράχια ελάφια πελεκάν
τα σίδερα μασάνε.
Ο ίδιος, ως “τελευταίο μήνυμα” και μεταθανάτια επιθυμία-παρακαταθήκη, με γράμμα (περσινό) στον Δημήτρη Κουτσούμπα Γ.Γ.του Κ.Κ.Ε., μεταξύ άλλων τονίζει τα εξής:
“…Εκείνη την ώρα (του θανάτου και της ταφής μου), θέλω να γίνει σεβαστή, όχι μονάχα η ιδεολογία μου (ως κομμουνιστή), αλλά και οι αγώνες μου για την ενότητα των Ελλήνων…”
΄Αραγε, όσοι επιμένουν στην διχαστική λογική (και τακτική) του “ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν” ,διαθέτουν “ώτα ανοιχτά” ώστε να ακούσουν και να εστερνισθούν το τελευταίο αυτό μήνυμα του Μίκη;
