Με αφορμή ένα πανέμορφο βιβλίο, μια ποιητική συλλογή, μετρίου όγκου («ουκ εν τω πολλώ το ευ») που μου έστειλε η καλή φίλη Πόπη Χαλκιά-Στεφάνου, στην αφιέρωση του οποίου διαβάζω τον όρο «πνευματική επικοινωνία»[1], προσπαθώ να φέρω στη μνήμη μου τα βιβλία τα οποία έλαβα την τελευταία 10ετία από διαφόρους πνευματικούς ανθρώπους, οι οποίοι είτε είναι Χιώτες και μένουν στη Χίο, είτε έζησαν στη Χίο (όπως εγώ που μεγάλωσα μεν στη Χίο, όμως για πολλούς και διαφόρους λόγους την… «εγκατέλειψα», και την επισκέπτομαι πολύ τακτικά), είτε ζουν στη Χίο ενώ δεν είναι Χιώτες, όμως προσφέρουν την πνευματική τους εργασία στη Χίο και για τη Χίο, όπως η Δρ. Αθηνά Ζαχαρού-Λουτράρη!…
Δεν θα αναφερθώ σε συλλογικές εκδόσεις όπως το μικρό μεν, πλήρες νοημάτων δε, περιοδικό της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου, Ψαρών και Οινουσών, με τον τίτλο «Κατάρτισις»[2], ούτε στην τρίμηνη περιοδική έκδοση του Συλλόγου Κουρουνιωτών Εγρηγοριανών[3] με την επωνυμία «Αυλόγυρος», αν και θα έπρεπε, όμως θα γινόμουν κουραστικός! Όμως, όσοι «ανακατεύτηκαν» με έντυπες εκδόσεις (υπάρχουν τώρα και οι ηλεκτρονικές) θα με καταλάβουν: έχει άγχος και ξενύχτι αυτή η δουλειά!…
Αλλά για να επανέλθω στο θέμα μας, δεν γράφω για τους επαγγελματίες που ασχολούνται με τα γραπτά βγάζοντας και τον… επιούσιο (τίμια και σωστά) όπως τον φίλο μου τον Γιάννη τον Τζούμα, ο οποίος έχει τιμηθεί με το (λογοτεχνικό) βραβείο Ιπεκτσί (1997, Τομέας Επικοινωνίας) για τη δουλειά του (μεταξύ αυτών που έχει εκδώσει, κρατώ στα χέρια μου κι ένα βιβλιαράκι που περιέχει συλλογή διηγημάτων, που το εξέδωσε μαζί με την κ. Έλσα Χίου και έχει τον τίτλο: «Από την Εύοινο στη Μυροβόλο». Σ’αυτό το βιβλιαράκι διαπιστώνω ότι έχομε πολλά κοινά, όπως π.χ. την αγάπη μας για τη θάλασσα!…). Γράφω λοιπόν για τους ανθρώπους που «έφαγαν ώρες γράφοντας και – τις περισσότερες φορές – πληρώνουν κι από την… τσέπη τους!.
Έτσι προ ετών έλαβα ένα ογκοδέστατο βιβλίο, γραμμένο από (πρώην) ναυτικό, τον Καπετάν-Δημήτρη Διον. Μελαχροινούδη (Πλοίαρχο του Ε.Ν.) που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει πρόωρα τη θάλασσα[4]!!! (τα θαυμαστικά δικά μου). Το βιβλίο αυτό μεγάλων διαστάσεων (29,5×20,5 εκ.) έχει 478 σελίδες(!), περιγράφει την Καλλιμασιά της Χίου και έχει βέβαια και τον ομώνυμο τίτλο.
Έχει γράψει πλήθος κειμένων και εργασιών, και ασχολούμενος επί 25ετία με τη Βιβλιοθήκη Κοραή έχει κάνει τρομερή δουλειά στον πολιτισμό και την έρευνα. Στο βιβλίο του που το εξέδωσε το 2015 μου γράφει μια απλή αφιέρωση γεμάτη νόημα: «Στον Αναστάσιο Τριπολίτη με βαθειά εκτίμηση» – Υπογραφή. Προ ημερών έμαθα ότι εξέδωσε και άλλα βιβλία! Φαντάζομαι να είναι εξίσου προσβάσιμο για τον μέσο αναγνώστη, να μην έχει δηλαδή δύσκολη γλώσσα και πολύπλοκες έννοιες!
Και έρχομαι στον Λευτέρη Πυκνή, του οποίου τα βιβλία τα μοίραζε (τα χάριζε) ο επίσης φίλος Μιχάλης Καριάμης. Γράφει στην αφιέρωσή του (ο φίλος Μιχ. Καριάμης): «Στον αγαπητό μου Γιατρό» – υπογραφή και σφραγίδα που γράφει: «Βιβλιοθήκη Γ. Καριάμη». Να σημειωθεί ότι ο κ. Καριάμης (αγαπητός φίλος επίσης) έχει χαρίσει βιβλία του κ. Ε. Πυκνή και στο Σύλλογο Δαφνουσίων Αττικής και στον κ. Παναγ. Βαρλά!
Γράφει εις τον επίλογο ενός βιβλίου του ο κ. Λευτέρης Πυκνής: «Σε ώρες περισυλλογής, απομόνωσης, αυτοσυγκέντρωσης και αυτοκριτικής, ξαναδιαβάζοντας τα κείμενά μου, ένιωσα, είδα και κατάλαβα ότι ο αυθορμητισμός και η συμπεριφορά μου, πολλάκις ξεπέρασαν τα εσκεμμένα» (ακριβής αντιγραφή). Συμφωνώ απόλυτα και συμπληρώνω: «Γι’αυτό το κάθε κείμενο έχει την επικαιρότητά του κι αν δημοσιευθεί εκτός χρόνου δεν καταλαβαίνει ο αναγνώστης περί τίνος πρόκειται!…»[5].
Επανερχόμενος στον κ. Πυκνή[6] ένας λόγος ακόμα που μου αρέσουν τα κείμενά του είναι ότι ασχολείται (και) με τη… γειτονιά μου, και αμέσως εξηγώ. Γράφει αρκετά και για τη Δασκαλόπετρα (ή Πέτρα του Ομήρου) όπου ευρίσκεται το σπίτι μου, και για το νεκροταφείο του Μερσινιδίου όπου ευρίσκεται το μόνιμο σπίτι μου (ο τάφος μου δηλαδή). Διότι, επειδή είμαι προνοητικός, τον έχω (προ)ετοιμάσει!… Δεν μπορεί να ακούει το προσωνύμιο «Βρύση του Πασά» διότι το θεωρεί προσβολή και ύβρη για τον Όμηρο! Έχει βέβαια πολλές παραξενιές, αλλά γενικά μοιάζομε σε πολλά (…δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του!…).
Να ζήσεις χρόνια πολλά κ. Συνάδελφε, μήπως με αυτά που γράφεις διορθώσεις κάποιες καταστάσεις ή/και ξυπνήσεις κάποιες συνειδήσεις!…
Οι «Φίλοι του Χιώτικου Χωριού» (διάβαζε: Μαριέλλα Βαρώνη) μου στέλνουν το περιοδικό «Καμπάνες», το οποίο είναι πλήρες από φιλολογικά και ιστορικά κείμενα μεγάλης βαρύτητος και αξίας, από καταξιωμένους συγγραφείς, ή και από συγγραφείς με ελπιδοφόρο μέλλον. Δεν τολμώ να γράψω κάτι μήπως αδικήσω κάποιον (ή κάποια)!
Ακόμα λαμβάνω από τους Καρδαμυλίτες τις εκδόσεις τους και την αλληλογραφία τους και τους ευχαριστώ!…
Δεν θυμάμαι από πότε έχω να λάβω «κάτι» από τα Εκπολιτιστικά Σωματεία του τόπου μου (του Βροντάδου εννοώ), τον ΦΟΒ (Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου) και της ΠΕΚΕΒ (Προοδευτική Εκπολιτιστική Κοινωνική Ένωσις Βροντάδου). Βέβαια υπάρχουν πολλά αίτια και δικαιολογίες (πλην του κορωνοϊού), όμως ένα-δύο τύχη το χρόνο μπορούσαν να εκδώσουν!…
Γράφοντας για τις εκδόσεις των τελευταίων ετών, δεν παραβλέπω το γεγονός ότι απέφυγα να αναφερθώ σε «παλιές σχετικά δόξες» όπως τους αειμνήστους Παπά-Μάρκο Βασιλάκη, Αντώνη Χαροκόπο και Ματθαίο Μουντέ, τους εν ζωή Νίκο Τσική και Ισίδωρο Πρώιο, που αυτοί (και οι τέσσερις) διάλεξαν να γίνουν Φίλοι του Λόγου (φιλόλογοι), αφήνουν όμως τα ίχνη τους (τα γραπτά τους) και στον γραπτό λόγο! Δεν γνωρίζω (δεν είμαι λάτρης) των ηλεκτρονικών κι έτσι δεν μπορώ να προφητεύσω τι θα γίνει στο μέλλον.
Προσπαθώ να εξηγήσω τα… ανεξήγητα. Πώς είναι δυνατόν ένας τόσο μικρός τόπος όπως είναι η Χίος μας μπορεί (αναλογικά) να βγάζει τόσους πολλούς πνευματικούς ανθρώπους! Και δεν αναφέρομαι στον Όμηρο[7], ούτε στον Κοραή, ούτε στον Ψυχάρη, που – πιθανώς – δεν πέρασαν ποτέ(;) από τη Χίο. Αναφέρομαι στους σύγχρονους φίλους των γραπτών (συγγραφείς;) αμφοτέρων των φύλων, οι οποίοι – και οι οποίες βέβαια – έτυχε να αναπνεύσουν τον ευωδιαστό αέρα του νησιού μας χωρίς υποχρεωτικά να είναι γέννημα-θρέμμα του τόπου μας! Ίσως αυτός ο αέρας τους δίνει την έμπνευση και το κουράγιο να γράφουν, όχι για να γεμίσουν το στομάχι τους, αλλά για να κρατήσουν την ιστορία μας ζωντανή.
Τελειώνω… απολογούμενος, γιατί δεν ανέφερα κάποιους, διότι πράγματι παρέλειψα πάρα πολλούς. Αναφέρω δύο λόγους: Ο πρώτος είναι η… ασθενής μνήμη μου (όχι μόνον επειδή σε λίγο κλείνω τα 80 χρόνια ζωής, αλλά διότι ποτέ δεν είχα καλή μνήμη). Ο δεύτερος – και κύριος – λόγος είναι ότι αν αναδιφήσετε στη βιβλιογραφία παντού θα βρείτε Χιώτες[8] που ασχολούνται με διάφορα θέματα, από τα πιο απλά μέχρι τα πλέον δισεπίλυτα, π.χ. με το πρόσφατο πρόβλημα που προέκυψε, με το πρόβλημα του κορωνοϊού, όπου ακούγεται (στα εμβόλια) το όνομα Πάγκαλος, ο οποίος είναι Χιώτης επιστήμων! Εύγε παιδί μου!
Πάντα με ΑΓΑΠΗ,
Αναστάσιος Ι. Τριπολίτης
Χιώτης Ιατρός, τ. Πανεπιστημιακός
Υ.Γ. (1): Επί του πιεστηρίου, ή όπως έλεγαν (έγραφαν) οι παλιοί: προτού στεγνώσει η μελάνη. Διαβάζω στο Χιακό Βήμα (άλλο έντυπο που μου στέλνει ο φίλος μου Ισίδωρος Γιαννακής και αυτός «τιμής ένεκεν») κριτική για ένα νέο βιβλίο γραμμένο από τον εκλεκτό κ. Γεώργιο Ι. Δαμαλά (χορηγός Σταμ. Αλ. Λεράκης) με τίτλο: «Η Μεσαιωνική Καλαμωτή του 17ου-18ου αιώνα» όπου – πλην των άλλων – αναλύεται και το πρωτογενές πολιτισμικό υλικό των νοταριανών κωδίκων. Επίσης, θυμήθηκα (δεν έχει έλθει στα χέρια μου ακόμα) ότι ο ΦΟΒ εξέδωσε ένα βιβλίο με εύθυμα κείμενα του Γ.Δ. Γεμέλου. Το πήρε ο γαμβρός μου για μένα στη Χίο όπου ζει και θα μου το δώσει όταν βρεθούμε. …Και εν τω μεταξύ η Πατρίδα μου η Χίος, καταλαμβάνεται βαθμηδόν από πρόσφυγες και μετανάστες χωρίς πόλεμο (με ειρηνικά μέσα – Σχέδιο Κίσινγκερ). (2): Παρά το γεγονός ότι τόνισα ότι δεν θα αναφέρω τους «επαγγελματίες» συγγραφείς και δημοσιογράφους, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον κ. Δημ. Φρεζούλη, ο οποίος ξεκίνησε μεν ως Ναυτικός (13 χρόνια Μαρκόνης-Ασυρματιστής στα πλοία) κατέληξε όμως «άνθρωπος των γραμμάτων» (13 βιβλία με τα «Καθημερινά» και δεκάδες, εκατοντάδες; άλλα κείμενα), βγάζοντας συγχρόνως ένα τίμιο ψωμί, κερδίζοντας «τον «άρτον τον επιούσιον» χωρίς να «πουλάει» τις ιδέες του ή τη βοήθειά του για ευτελείς σκοπούς (πολιτική κλπ.). Κλείνοντας (επιτέλους) και… «απολογούμενος», αναφέρω ότι δεν ασχολήθηκα (κακώς) με την πνευματική προσφορά της Χιακής Εκκλησίας, όμως… θα επανέλθω να αποκαταστήσω το λάθος μου!…
Πάντα με ΑΓΑΠΗ, ο ίδιος (Α.Ι.Τ.)
[1] Γράφω την αφιέρωση ολόκληρη, για να καταλάβει ο αναγνώστης το τι εννοώ: «Στον διακεκριμένον Επιστήμονα Κύριον Αναστάσιον Τριπολίτη Αγγειοχειρουργόν προσφορά τιμής και πνευματικής επικοινωνίας. Με εξαιρετική εκτίμηση Πόπη Χαλκιά-Στεφάνου».
[2] Εκεί έμαθα λεπτομέρειες από τη ζωή του γείτονά μου στον Βροντάδο της Χίου του Ευαγγελιστού Μάρκου.
[3] Όταν κάποτε τους τηλεφώνησα για να τους ρωτήσω «τι χρωστάω», με… μάλωσαν και μου εξήγησαν ότι μου στέλνουν το περιοδικό τους «τιμής ένεκεν»(!!!).
[4] Αυτό δεν το είχα εμπεδώσει!… Πάντως σήμερα (2021) φαίνεται καλά στην υγεία του, παρά τα χρόνια μας!…
[5] Αυτό πάθαμε με τον κορωνοϊό, καθυστερούν τα κείμενά μας και χάνουν την αξία τους, χάνουν την επικαιρότητά τους!…
[6] Θα τον έγραφα συνάδελφο, διότι εγώ θεωρώ συναδέλφους όσους και όσες ασχολούνται με την Υγεία και τα Νοσοκομεία, φοβάμαι όμως μήπως και νομίσει ότι τον ειρωνεύομαι.
[7] Του οποίου Ομήρου η καταγωγή αμφισβητείται. «Επτά πόλεις ερίζουν δια ρίζαν (καταγωγήν) Ομήρου: Σμύρνα, Χίος, Κολωφόν, Ιθάκη, Πύλος, Άργος, Αθήναι».
[8] Ίσως γι’αυτό στις δικές μου εκδόσεις, δίδω τον γενικό τίτλο «Επί παντός επιστητού».
