Του Γιώργου Φωτ. Παπαδόπουλου- Αντιδημάρχου Χίου, Τακτικού μέλους της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών
Ως γνωστόν, φέτος (2018), συμπληρώθηκαν 100 χρόνια (ένας αιώνας) από την αναγνώριση και ανακήρυξη του Δήμου Βροντάδου (νυν Δημοτική Κοινότητα Βροντάδου, της Δημοτικής Ενότητας Ομηρούπολης, του Δήμου Χίου, του Νομού Χίου). Δηλαδή, για την ακρίβεια, από την επανένωσή του και τη δημιουργία του Δήμου του.
Το χαρμόσυνο αυτό γεγονός τιμήθηκε δεόντως, με διάφορες εκδηλώσεις καθόλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Όμως, ας μου επιτραπεί να εκφράσω την άποψη ότι, το μεγαλύτερο τιμητικό γεγονός –που, ειλικρινά, λάμπρυνε την επέτειο αυτή– των ημερών, ήταν η έκδοση του δίτομου έργου υπό τον τίτλο «Ο Βροντάδος από το χθες στο σήμερα» του εξαίρετου και λίαν αγαπητού μας, κ. Ιακώβου Γ. Μπριλή-Συντ/χου Μαθηματικού ΜΕ
Ο κ. Ιάκωβος Γ. Μπριλής έχει διαπρέψει στη συγγραφή και άλλων έργων, που έχουν εκδοθεί σε αυτοτελείς τόμους, όπως για πολιτιστικά, ιστορικά και θρησκευτικά θέματα. Έχει, μάλιστα, γράψει και για τον Ι. Ναό του Αγ. Κηρύκου Βροντάδου, όπως και για τον Ι. Ναό του Αγ. Νικολάου Φραγκομαχαλά της πόλεως Χίου, ενορίες που υπηρέτησε επί σειράν ετών και ως Εκκλησιαστικός Σύμβουλος-Επίτροπος, αλλά και ως Πρόεδρος του Συλλόγου «Δεσμός του Φραγκομαχαλά». Επίσης, εκδίδει και εφημερίδα με τα νέα της ενορίας Φραγκομαχαλά και της ευρύτερης περιοχής, γενικότερου ενδιαφέροντος.
Πάντοτε και ποικιλοτρόπως προσφέρει τη διακονία του στις ενορίες αυτές (πατρώα και διαμονής) και εκφράζει την αγάπη και συμπαράστασή του προς την τοπική μας Εκκλησία. Επίσης, συνθέτει -κατ΄ έτος- τους πρωτοχρονιάτικους «μποναμάδες», τους στίχους που είτε επευφημούν είτε σατιρίζουν με χάρη τα γενόμενα του απερχόμενου χρόνου και εύχονται για τον ανατέλλοντα.
Με ιδιαίτερη, λοιπόν, χαρά έλαβα, τις ημέρες αυτές, τους δυο περίφημους και ογκώδεις τόμους του νέου πονήματός του.
Δυο καλαίσθητοι τόμοι –άλλη μια εξαίσια δουλειά του Εκδοτικού Οίκου «Άλφα Πι» του φίλου, καλλιτέχνη και μάστορα της τυπογραφίας, Γιάννη Παληού και των εκλεκτών συνεργατών του– οι οποίοι περικλείουν όλη τη γνώση, τη δουλειά, τον επίπονο μόχθο πολλών ετών του ερευνητή και συγγραφέα κ. Ιάκωβου Γ. Μπριλή, προϊόν αγάπης και προσφοράς στο γενέθλιο τόπο και στις επερχόμενες γενιές.
Ο Α΄ Τόμος περιλαμβάνει τρεις (3) θεματικές ενότητες: 1) Γενική Θεώρηση του Βροντάδου. 2) Βασικά Ιστορικά στοιχεία του Βροντάδου και 3) Ο Δήμος Βροντάδου και τα δημοτικά έργα.
Στις δυο πρώτες θεματικές ενότητες καταγράφονται τα γεωγραφικά, τοπογραφικά και πολιτισμικά-ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Ακόμη, ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία, η προέλευση της ονομασίας, οι εθνικοί αγώνες, η Σφαγή, η απελευθέρωση- η μάχη του Αίπους, οι πρόσφυγες στο Βροντάδο, η εποχή του εμφυλίου, γεγονότα κατά το ήμισυ του προηγούμενου αιώνα και μέχρι τη λήξη της περιόδου της Δικτατορίας το 1974).
Στην τρίτη θεματική ενότητα γίνεται εκτενέστατη αναφορά στον νεοϊδρυθέντα Δήμο Βροντάδου και τα δημοτικά έργα. Η όλη πορεία από το 1917 μέχρι πρότινος. Σε άλλη υποενότητα περιγράφονται λεπτομερώς τα έργα οδοποιίας, η ονοματοθεσία οδών, τα έργα ύδρευσης, αποχέτευσης, καθαριότητας, ηλεκτροφωτισμού.
Ακολουθούν, σε ξεχωριστή υποενότητα, τα έργα των παραλιών (Τρείς Μύλοι, Κατσουνάκι, Λότζα, Μούτσαινα, Αφανής Ναύτης, Γούβι-Πετροκάραβο, Όρμος Λω, Δασκαλόπετρα). Άλλη μια υποενότητα αφιερώνεται στα Εσωτερικά έργα του Βροντάδου (Ανεγέρσεις- επισκευές σχολείων, Οικολογικό Πάρκο και παιδότοπος Κλειδούς, Τουριστικό Χωριό Αίπους, Πολιτιστικές-Αθλητικές-Κοινωνικές-Προνοιακές δράσεις, Δημοτικό Σφαγείο, Συνεργείο Δήμου, Δημοτικό Κοιμητήριο, Προμηθευτική, Τεχνική Εταιρία, Σχέδιο Πόλης). Ακολουθεί αναλυτική ονομαστική κατάσταση, ανά χρονολογία, των μελών της Δημοτικής κοινότητας Βροντάδου (περιόδου 2011-2018) και των Δημοτικών Υπαλλήλων (1918-2018).
Ο Β΄ Τόμος περιλαμβάνει εννέα (9) θεματικές ενότητες: 1) Ορθοδοξία και Βροντάδος (ιστορικό όλων των Ενοριακών Ναών, των Μονών και των Προσκυνημάτων του Βροντάδου). 2) Τα μνημεία του Βροντάδου. 3) Η Παιδεία στο Βροντάδο (Βρεφονηπιακός & Παιδικός Σταθμός, Σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κλειδούς, Βρονταδούσοι συγγραφείς και τα έργα τους, Τυπογραφία και Εκδοτικοί Οίκοι). 4) Τα Σωματεία Βροντάδου και άλλες Οργανώσεις. 5) Η Ναυτική Ιστορία του Βροντάδου (ναυτιλία και ναυτική ζωή, Γεωργία-Κτηνοτροφία και Αγροφυλακή, Τα δάση- δασικοί πυρήνες Αίπους- Θόλους). 6) Οι Μεγάλοι Ευεργέτες και Μερικές Διακεκριμένες Προσωπικότητες. 7) Οι Κοινωφελείς Υπηρεσίες (Αστυνομία, Ταχυδρομείο, Ιατροί, Φαρμακεία, Συγκοινωνία και Μεταφορές, Παγοποιείο, ΟΤΕ, Εμπορική Τράπεζα- νυν Βιβλιοθήκη Ιεράς Μητροπόλεως Χίου «Άγιος Αγαπητός», Τηλεόραση- Ραδιοφωνία, Ασβεστοκάμινο και Λατομεία). 8) Αντιπαραθέσεις στον Βροντάδο μετά την ενοποίησή του. 9) Βασικά Λαογραφικά Στοιχεία (Έθιμα, Ρουκετοπόλεμος, οικογενειακά έθιμα, Βρονταδούσικο Γλωσσάρι, ματιές στην κοινωνία του Βροντάδου, Εικόνες της επαγγελματικής ζωής στο Βροντάδο σήμερα).
Ο Β΄ Τόμος κλείνει με τον επίλογο και τις ευχαριστίες του συγγραφέα, ενώ ακολουθεί η Βιβλιογραφία και πλούσιο φωτογραφικό (κυρίως έγχρωμο, αλλά και ασπρόμαυρο-της εποχής) Φωτογραφικό παράρτημα (και στους δύο Τόμους).
Το όλο έργο προλογίζει ο (Βρονταδούσης) Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος και ο συγγραφέας, ενώ χαιρετίζουν ο Δήμαρχος Χίου κ. Μανώλης Βουρνούς και οι διατελέσαντες Δήμαρχοι (εν ζωή ευρισκόμενοι) Βροντάδου- Ομηρούπολης Μάρκος-Ελευθέριος Γ. Μεννής, Κων/νος Μ. Μπαχάς, Αριστείδης Γ. Ζαννίκος, Δημήτριος Θεοδ. Παπαληός και Ιωάννης Μαρκ. Μαλαφής.
Το υπό αναφορά έργο εκδόθηκε με την ευγενική γενναιόδωρη χορηγία των Μεγάλων Ευεργετών του Βροντάδου, οικογενειών Δημητρίου Στ. Φαφαλιού, Πανάγου Στ. Φαφαλιού, Ιωάννου Στ. Φαφαλιού και Ιωάννου Δημ. Φαφαλιού. Ο συγγραφέας εκφράζει δημόσια τις ευχαριστίες του προς τους χορηγούς της έκδοσης.
Αξιοσημείωτος είναι ο πλούτος των συγγραφικών παραθεμάτων και πληροφοριών, που παρατίθενται, καθώς και των βιβλιογραφικών πηγών από φορείς του Βροντάδου, Συλλόγους- Σωματεία- Μαρτυρίες προσώπων- Δήμο- Ι. Μητρόπολη- Βιβλιοθήκη «Κοραής», κ.α.
Αναμφίβολα, οι δυο αυτοί Τόμοι του κ. Ιάκωβου Γ. Μπριλή, με την ιστορία και τη ζωή του Βροντάδου, θα μείνουν στο διηνεκές ως πνευματικό κόσμημα της εποχής μας.
Τον ακάματο ερευνητή, κοινωνικό σκαπανέα και συγγραφέα κ. Ιάκωβο Γ. Μπριλή θερμά ευχαριστώ, που με συμπεριέλαβε στους αποδέκτες των πονημάτων του, για την τιμητική επίδοση ενός αντιτύπου του δίτομου έργου του, με ευγενική αφιέρωση, ευχόμενος υγεία κατ΄ άμφω και λίαν συντόμως να ξαναγευτούμε τους γλυκύτατους καρπούς των πνευματικών του εργασιών και αναζητήσεων.-
