Το σχέδιο του «Πενταγώνου» πίσω από τις αποφάσεις για την ανανέωση του Στόλου ▪ Πώς θα κλειδώσει ο θαλάσσιος χώρος από το Θρακικό Πέλαγος ως την Ανατολική Μεσόγειο
«Αν ξεσπάσει κρίση με τους Τούρκους στο Καστελλόριζο δεν θα είναι σημειακή. Δεν υφίσταται τέτοιο πράγμα. Θα εξαπλωθεί παντού». Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος με αυτή τη φράση, τον Ιούνιο του 2020, δηλαδή λίγο πριν ξεσπάσει η ελληνοτουρκική κρίση με το «Ορούτς Ρέις» φανέρωνε τον σχεδιασμό και του ελληνικού Πενταγώνου. Ισχυρή πεποίθηση των επιτελών ήταν από τότε πως ο ελληνικός Στόλος χρειάζεται ενίσχυση όχι για να επικεντρωθεί μόνο σ’ ένα σημείο, αλλά για να μπορεί να ελέγχει και να έχει αποτρεπτικές δυνατότητες σε μία τεράστια θαλάσσια περιοχή από το Θρακικό Πέλαγος και το Αιγαίο ως την Ανατολική Μεσόγειο.
Το σχέδιο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και της στρατιωτικής ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων – που παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ» – προβλέπει πως για να μπορέσει το Πολεμικό Ναυτικό να κλειδώσει όλη αυτή τη μεγάλη θαλάσσια έκταση πρέπει να έχει στη διάθεσή του 12 φρεγάτες και 6 κορβέτες, υπό την προϋπόθεση όμως να είναι τα περισσότερα απ’ αυτά ολοκαίνουρια καράβια εξελιγμένων δυνατοτήτων και τα υπόλοιπα εκσυγχρονισμένα. Εξάλλου, αυτός ο αριθμός των 12 φρεγατών και των 6 κορβετών έχει εγκριθεί και από τη Βουλή στη λεγόμενη «Δομή Δυνάμεων 2021 – 2034». 
Μάλιστα χρήσιμα συμπεράσματα και διδάγματα πήραν οι επιτελείς και από την ελληνοτουρκική κρίση του 2020. Πράγματι τότε η αντίδραση του Στόλου και ιδιαίτερα των πλοίων μεγάλης επιφανείας ήταν πολύ ικανοποιητική. Ομως οι επιτελείς θα ήταν περισσότερο… ήσυχοι αν είχαμε φρεγάτες με πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς για κατάρριψη εναέριων στόχων (αεράμυνα περιοχής), καλύτερες επιδόσεις των ραντάρ, άριστες επιδόσεις στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο.
Για παράδειγμα ένα από τα ζητήματα που είχαν επισημανθεί ήταν πως πρέπει να δοθεί βάρος στην απόκτηση πλοίων τέτοιων δυνατοτήτων στο Βόρειο Αιγαίο και το Θρακικό Πέλαγος. Κι αυτό, διότι θεωρούνται περιοχές – κλειδιά, στρατηγική σημασίας, που θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο σε μία σύγκρουση με την Τουρκία για παράδειγμα στον Εβρο. Εξάλλου και στον πόλεμο της Ουκρανίας που εξελίσσεται κυρίως στην ξηρά το Ναυτικό έχει σημαντική συμβολή: η Ουκρανοί δεν έχουν πλοία και οι Ρώσοι με ναυτικό αποκλεισμό βάλλουν και από τα πλοία.
Υπό αυτά τα δεδομένα το ΥΠΕΘΑ, το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΝ ξεκίνησαν να τρέχουν το πρόγραμμα ανανέωσης του Στόλου. Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι το ΠΝ να διαθέτει 12 φρεγάτες και 6 κορβέτες. Σύμφωνα όμως με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», εκτίμηση των επιτελών είναι πως αν έχουμε σύντομα, σε 3-4 χρόνια, συνολικά 12 πλοία (φρεγάτες και κορβέτες) μαζί με νέα όπλα και δυνατότητες, τότε το ΠΝ θα έχει καταφέρει να κλειδώσει το Αιγαίο σε εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό. Το απόλυτο θα επιτευχθεί όταν υλοποιηθεί ο στόχος των 12 φρεγατών και 6 κορβετών.
Οι νέες δυνατότητες
Σήμερα το Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει 9 φρεγάτες τύπου «S» (Standard) που έχουν ηλικία 40 ετών και πάνω και 4 φρεγάτες τύπου ΜΕΚΟ ηλικίας περίπου 30 ετών. Σε τρία χρόνια από τώρα όμως το Πολεμικό Ναυτικό θα έχει στη διάθεσή του δύο φρεγάτες Belh@rra – FDI HN και ακόμη μία το 2026 με οption για αγορά ακόμη μιας.
Ο ελληνικός Στόλος έπειτυα από τις εισηγήσεις του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου και του αρχηγού ΓΕΝ αντιναυάρχου Στυλιανού Πετράκη, αποκτά πλοία που μπορούν να αλλάξουν τις ισορροπίες στη θάλασσα απέναντι στην Τουρκία, αφού έχουν καλύτερα και υψηλότερου επιπέδου οπλικά συστήματα σε σύγκριση με τα σημερινά πλοία. Για πρώτη φορά το ΠΝ θα έχει τόσο προηγμένες δυνατότητες αεράμυνας περιοχής, που ήταν πάγια απαίτηση του Ναυτικού.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις υπάρχουσες φρεγάτες υπάρχουν 8 θάλαμοι εκτόξευσης αντιαεροπορικών πυραύλων με βεληνεκές μόλις 15 χλμ., ενώ οι 3 φρεγάτες Belh@rra θα έχουν 32 θαλάμους εκτόξευσης με βεληνεκές 120 χιλιόμετρα. Επιπλέον, το ραντάρ Seafire των καινούργιων φρεγατών θα σκανάρει στόχους σε ακτίνα 250 χλμ. Μόνο με αυτά δύο χαρακτηριστικά είναι προφανές ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις θα είναι σε θέση να κλειδώσουν μεγάλο μέρος του Αιγαίου έναντι οποιασδήποτε απειλής.
Την ίδια ώρα, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας συνεχίζει τις συζητήσεις για την πρόσκτηση κορβετών αλλά ταυτόχρονα και για τον εκσυγχρονισμό των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ. Μάλιστα παρά τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες περί ματαίωσης του προγράμματος εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ, επιδίωξη τη στρατιωτικής ηγεσίας, σύμφωνα με τις πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», είναι το πρόγραμμα να προχωρήσει κανονικά.
Το συνολικό μπάτζετ και για τα δύο προγράμματα είναι περί τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Στην τιμή αυτή είναι προφανές ότι δύσκολα μπορούν να αποκτηθούν έξι κορβέτες και να υλοποιηθεί ο εκσυγχρονισμός. Ετσι, το υπουργείο προσανατολίζεται σε δύο πιθανά σενάρια: Το βασικότερο, στην απόκτηση 4 κορβετών με ταυτόχρονο εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ.
Εναλλακτικά, δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα σενάριο μιας προσφοράς για 5 κορβέτες με τα υπόλοιπα κονδύλια να χρησιμοποιούνται για τον εκσυγχρονισμό τριών ΜΕΚΟ και ένα πλοίο να μην εκσυγχρονιστεί και να κρατείται ως backup (για ανταλλακτικά). Σημειώνεται ότι και οι κορβέτες θα έχουν μεγάλες αντιαεροπορικές δυνατότητες (τουλάχιστον διπλάσιο αριθμό πυραύλων μεγαλύτερης εμβέλειας) και καλύτερα ηλεκτρονικά συστήματα.
Αν συμβούν τα παραπάνω το Πολεμικό Ναυτικό θα έχει σχετικά σύντομα 4 φρεγάτες Belh@rra (εκτιμάται ότι με τις επιδόσεις των πλοίων θα ενεργοποιηθεί και η option), 4 κορβέτες και 4 εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ, σύνολο 12 πλοία.
