Γράφει ο Στέλιος Κουμπιάς.
Στο σημερινό ταξίδι στο παρελθόν θα «ταξιδέψουμε» με το VLCC (Very Large Crude Carrier) “ΠΑΤΡΙΣ” της εταιρείας Χανδρής Ελλάς.
Είχα ξεμπαρκάρει από το δεξαμενόπλοιο «ΜΑΡΙΒΙΚ» στις 10 Ιουνίου 2004 και μετά την πάροδο των καλοκαιρινών διακοπών και την απίστευτη χαρά, ενθουσιασμό και υπερηφάνεια που ένοιωσα για την κατάκτηση του Πανευρωπαϊκού Κυπέλου στο ποδόσφαιρο από την ομάδα της Εθνικής Ελλάδας καθώς και της Εθνικής ομάδας στο Μπάσκετ, ήρθε πάλι η ώρα για την επιστροφή στην εργασία μου, είχα ενημερωθεί από την εταιρεία ότι με έχουν προγραμματίσει για το VLCC “ΠΑΤΡΙΣ” προς τα τέλη του Σεπτέμβρη 2004.
Στο παρελθόν είχα ταξιδέψει μια φορά με τέτοιου τύπου πλοίο αλλά ήταν η πρώτη φορά που θα πήγαινα ως Πλοίαρχος, αν και δεν ήταν ποτέ στην σκέψη και στα πλάνα μου να ξαναταξιδέψω με αυτό του είδους πλοία γιατί λόγω του μεγέθους τους και του βυθίσματός τους είναι πλοία που λέμε ότι ταξιδεύοντας με αυτά «βλέπεις μόνο ουρανό και θάλασσα», τελικά ο κύριος Λαγαρίας (Operation Manager) με έπεισε ότι ήρθε η ώρα για να γνωρίσω και αυτό του είδους τα πλοία.
Το «ΠΑΤΡΙΣ» ήταν το πρώτο από τα τέσσερα VLCC που ναυπήγησε η εταιρεία Χανδρής Ελλάς με έτος κατασκευής το 2000 στα ναυπηγεία της Daewoo στην Νότιο Κορέα, με σημαία Ελληνική και νηολόγιο Πειραιά, είχε μήκος 332 μέτρα και πλάτος 58 μέτρα με μεταφορική ικανότητα 298,543 τόνοι ή 2 εκατομμύρια βαρέλια. Σε αυτό του είδους πλοία η εταιρεία Χανδρής Ελλάς έδωσε τα ονόματα των πάλαι ποτέ υπερωκεανίων της εταιρείας «ΠΑΤΡΙΣ» – «ΜΠΡΙΤΑΝΙΣ» – «ΑΥΣΤΡΑΛΙΣ» – «ΕΛΛΗΝΙΣ» και τέλος το «ΩΚΕΑΝΙΣ» αντί του «ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣ».
VLCC (Very Large Crude Carrier) σημαίνει πολύ μεγάλο πετρελαιοφόρο, που είναι μια ταξινόμηση του πετρελαιοφόρου. Εισήχθησαν στη δεκαετία του 1970 και αποτελούν ουσιαστικό μέρος της βιομηχανίας μεταφορών, επειδή είναι σε θέση να μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες αργού πετρελαίου σε όλο τον κόσμο.
Έτσι λοιπόν στις 30 Σεπτέμβρη 2004 επιβιβάσθηκα στο «ΠΑΤΡΙΣ» που ξεφόρτωνε στο λιμάνι «FOS» της Γαλλίας, ένα από τα λίγα λιμάνια που μπορούν τέτοιου είδους πλοία να προσεγγίσουν και να εκφορτώσουν ή να φορτώσουν. Με το πέρας εκφορτώσεως και πριν την αναχώρηση του πλοίου στις 2 Οκτωβρίου 2004 παρέλαβα την πλοιαρχία του πλοίου και αφού αποβιβάσθηκε ο πλοηγός μετά την έξοδό μας από το λιμάνι, ζήτησα από τον Α΄ Μηχανικό λόγω του ότι ήταν η πρώτη γνωριμία μου με VLCC να κάνουμε μερικές κινήσεις της μηχανής από το «κράτει» μέχρι το πρόσω ολοταχώς και ανάποδα για να δω την ευελιξία του πλοίου και το πώς «ακούει» στις διάφορες κινήσεις σε κατάσταση έρματος (ξεφόρτωτο), αφού πήρα τίς πρώτες εντυπώσεις συνεχίσαμε για τον προορισμό μας και το λιμάνι φόρτωσης Σκικντά της Αλγερίας για εκφόρτωση στον κόλπο της Αμερικής (U.S.Gulf).
Στην Σκικντά μετά από παραμονή μερικών ημερών στο αγκυροβόλιο και 2 ημέρες για φόρτωση αργού πετρελαίου(Crude Oil) 275,000 τόνοι αναχωρήσαμε για τον επόμενο προορισμό μας OFF GALVESTON LIGHTERING AREA του κόλπου της Αμερικής.
Μετά την αναχώρησή μας από την Σκικντά πλεύσαμε με προορισμό το Γιβραλτάρ για την αποβίβαση του Αρχιμηχανικού που ήταν στο πλοίο από την Γαλλία, πριν την άφιξή μας ζήτησα πάλι από τον Α’ Μηχανικό να κάνουμε μερικές κινήσεις σε πρόσω και ανάποδα έτσι ώστε να δω την ευελιξία του πλοίου και σε έμφορτο κατάσταση, αυτό του είδους τα πλοία θέλουν μεγάλη προσοχή και πρέπει να έχεις την μηχανή σε ετοιμότητα αρκετά μίλια πριν την άφιξη στον προορισμό σου ειδικά σε έμφορτο κατάσταση.
Στον κόλπο της Αμερικής (U.S.Gulf) όπως και σε αρκετά άλλα μέρη της υφηλίου υπάρχουν ειδικές περιοχές που γίνονται τα sts operation και εκτελούνται από εταιρείες που είναι πιστοποιημένες για αυτή την εργασία. Η λειτουργία μεταφοράς από πλοίο σε πλοίο (STS OPERATION) είναι η μεταφορά φορτίου μεταξύ πλοίων τοποθετημένων το ένα δίπλα στο άλλο, είτε σε στάση είτε σε κίνηση. Τα φορτία που μεταφέρονται συνήθως μέσω μεθόδων STS περιλαμβάνουν αργό πετρέλαιο, υγροποιημένο αέριο (LPG ή LNG), χύμα φορτία και προϊόντα πετρελαίου. Το πλοίο παραλαβής ονομάζεται θυγατρικό σκάφος και το πλοίο παράδοσης ονομάζεται STBL (μητρικό σκάφος). Οι εργασίες μεταφοράς από πλοίο σε πλοίο πραγματοποιούνται σε ανοικτή θάλασσα ή σε OPL (όριο εξωτερικού λιμένα). Τα εμπλεκόμενα μέρη είναι τα 2 συμμετέχοντα σκάφη και ο Πάροχος Υπηρεσιών που παρέχει τον εξοπλισμό STS και τον εξειδικευμένο Mooring Master (Πρόσωπο συνολικού συμβουλευτικού ελέγχου). Δεν υπάρχει άμεση συμβατική σχέση μεταξύ αυτών των μερών και οι δύο πλοίαρχοι είναι υπεύθυνοι για τη διασφάλιση της ασφάλειας. Έτσι, η συνετή άσκηση της δέουσας επιμέλειας πριν από την έναρξη της λειτουργίας STS είναι ο μόνος εφικτός τρόπος που θα επιτρέψει στους πλοίαρχους και τους χειριστές τους να διασφαλίσουν την ασφάλεια.
Πριν την άφιξή μας και βάση των κανονισμών έγινε στο πλοίο γυμνάσιο “STS OPERATION DRILL” για την ετοιμότητα του πληρώματος, επίσης για λόγους ασφαλείας πριν την άφιξη στο προκαθορισμένο σημείο που θα γίνει το sts operation, πριν την έναρξη του sts operation, πριν από την έναρξη πρόσδεσης των πλοίων, πριν την έναρξη μεταφοράς φορτίου, και πριν τον διαχωρισμό των πλοίων συμπληρώνονται check list (λίστα ελέγχου) και από τα δύο πλοία που εμπλέκονται στην λειτουργία μεταφοράς φορτίου από πλοίο σε πλοίο(operation). Σύμφωνα με το IMO MEPC 186 (59) τα αρχεία STS Operations θα πρέπει να διατηρούνται για 3 χρόνια. Αν και τα αρχεία αποτελούνται από λίστες ελέγχου STS και διαδικασία αξιολόγησης κινδύνων, αυτά πρέπει να αξιολογούνται μετά την ολοκλήρωση της λειτουργίας STS και το αποτέλεσμα της αξιολόγησης θα πρέπει να χρησιμοποιείται στη διαδικασία δέουσας επιμέλειας.
Φθάσαμε στην περιοχή που θα γινόταν η εκφόρτωση και αγκυροβολήσαμε, μετά από 2 ημέρες παραμονής στο αγκυροβόλιο ξεκινήσαμε το sts operation, το οποίο πρέπει να πω ότι είναι πολύ επικίνδυνο και πάρα πολύ κουραστικό για όλο το πλήρωμα, το φορτίο που είχαμε θα το ξεφορτώναμε σε 3 πλοία και η διάρκεια του θα κρατούσε περίπου 4 ημέρες. Κατά την διάρκεια της παραμονής μας στην περιοχή περάσαμε επιτυχώς την επιθεώρηση από το Λιμεναρχείο του Χιούστον (United States Coast Guard Inspection) καθώς και επιθεώρηση(Vetting Inspection) από την πετρελαϊκή εταιρεία «Shell».
Μετά την εκφόρτωση πήραμε οδηγίες να πλεύσουμε για πετρέλευση στο νησί Άγιο Ευστάθιο(St. Eustatius) στην Καραϊβική και να αναμένουμε οδηγίες για επόμενο ταξίδι. Το νησί Άγιος Ευστάθιος επίσης γνωστό με την οικεία ονομασία στους ντόπιους ως Στάτια (Statia) ή Στάτιους (Statius), είναι ένα μικρό νησί της Καραϊβικής και ένας ειδικός δήμος (επίσημα δημόσιο σώμα) των Κάτω Χωρών, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα των νησιών Λίγουορντ (Leeward) των Δυτικών Ινδιών, νοτιοανατολικά των Παρθένων Νήσων. Ο Άγιος Ευστάθιος βρίσκεται ακριβώς στα βορειοδυτικά του Αγίου Χριστόφορου (Saint Kitts) και στα νοτιοανατολικά της Σάμπα (Saba). Η περιφερειακή πρωτεύουσα είναι το Οράνιεστατ (Oranjestad).
Μετά την πετρέλευση συνεχίσαμε το ταξίδι με προορισμό την Δυτική Αφρική και μετά από λίγες ημέρες ενημερωθήκαμε να πλεύσουμε για φόρτωση στο QUA IBOE Τέρμιναλ στην Νιγηρία. Ο τερματικός σταθμός Qua Iboe (φ= 04° 20’Β & λ=007° 59’Α) βρίσκεται στην ανατολική πλευρά των εκβολών ποταμού Qua Iboe και περιέχει εννέα δεξαμενές αποθήκευσης αργού πετρελαίου με συνολική χωρητικότητα 4,5 εκατομμύρια βαρέλια. Τα πλοία φορτώνονται μέσω SPM (αγκυροβόλιο ενός σημείου) 23 ναυτικά μίλια από την ακτή και μπορεί να φιλοξενήσει πλοία έως 312.000 DWT, όριο μετατόπισης 345.000 MT και BCM ίσο με 175 μέτρα το μέγιστο. Το μέγιστο βύθισμα είναι 72 πόδια ή 21.95 μέτρα. Από το Qua Iboe μπορούν να φορτωθούν έως και δύο εκατομμύρια βαρέλια. Ο μέγιστος ρυθμός φόρτωσης είναι περίπου 50.000 βαρέλια ανά ώρα μέσω μιας γραμμής φόρτωσης 42 ιντσών προς το SPM.
Αφού φθάσαμε στο συγκεκριμένο Τέρμιναλ και μετά από τον «αγώνα» με τις αρχές του Λιμένος για την ελευθεροκοινωνία του πλοίου, δέσαμε στο SPM, Το μονό σημείο πρόσδεσης (SPM) είναι ένας αιωρούμενος υπεράκτιος σημαντήρας / προβλήτα που επιτρέπει τον χειρισμό υγρών φορτίων όπως τα προϊόντα πετρελαίου. Χρησιμεύει ως σύνδεσμος μεταξύ των εγκαταστάσεων ακτής και των δεξαμενόπλοιων για τη φόρτωση ή την εκφόρτωση υγρών και αερίων φορτίων.
Παραμείναμε στο QUA IBOE Terminal για φόρτωση υπογραφή φορτωτικών περίπου 56 ώρες και κατόπιν βάλαμε ρότα για το Southwest Pass Lightering Area στον κόλπο της Αμερικής(U.S.Gulf) όπου θα ξεφορτώναμε πάλι σε sts operation. Το ταξίδι μας πήγαινε πολύ καλά και την Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2004 παραμονή της εορτής του Αγίου και Προστάτη μας (Αγίου Νικολάου) βρισκόμασταν στην Καραϊβική θάλασσα και είχαμε «μαζευτεί» όλο το πλήρωμα στο καπνιστήριο των Αξιωματικών ακούγοντας Ελληνικά τραγούδια πίνοντας κρασάκι μετά εδεσμάτων όπως συνηθίζεται την παραμονή και την ημέρα εορτής του Αγίου μας.
Γύρω στις 10 ή ώρα το βράδυ κάλεσε ο Αξιωματικός φυλακής γεφύρας και ζήτησε να ανέβω αμέσως στην γέφυρα γιατί ήρθε επείγον σήμα από τον Γαλλικό Σταθμό Έρευνας και Διάσωσης (MRCC Fort De France (CROSSAG) (Cospas-sarsat SPOC) μέσω της νήσου Μαρτινίκας και μας ενημέρωνε ότι περίπου 40 ναυτικά μίλια ΝΑ από την θέση που βρισκόμαστε υπάρχει ένας τραυματίας σε ιστιοφόρο και λόγω του ότι είμαστε το κοντινότερο πλοίο πρέπει να το προσεγγίσουμε και αφού πάρουμε τον τραυματία να τον μεταφέρουμε στο κοντινότερο νησί που ήταν η Γουαδελούπη.
Η Γουαδελούπη είναι νησί και υπερπόντιο διαμέρισμα της Γαλλίας στην ανατολική Καραϊβική Θάλασσα με έκταση 1.628 τ.χλμ. και πληθυσμό 376.879 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2020. Τα δύο κύρια νησιά της Γουαδελούπης, η Μπας-Τερ και η Γκραντ-Τερ, χωρίζονται από ένα στενό πορθμό και συχνά αναφέρονται ως ένα νησί.
Αμέσως γυρίσαμε την πορεία μας προς την θέση που βρισκόταν το ιστιοφόρο ενημερώνοντας ταυτόχρονα το γραφείο και τους ναυλωτές, και γύρω στις 2 η ώρα το πρωί της 6ης Δεκεμβρίου 2004 ανήμερα του Αγίου Νικόλα βρισκόμασταν πλησίον του ιστιοφόρου και ζήτησα μέσω VHF από τον κυβερνήτη να πλαγιοδετήσει στην μέση του πλοίου από την αριστερή πλευρά που ήταν και απάνεμος, είχαμε κάνει κράτει την μηχανή του πλοίου και έτσι μετά από λίγο το ιστιοφόρο ήταν στην αριστερή πλευρά και μαϊνάραμε με το αριστερό γκρένι το καλάθι που χρησιμοποιούμε για την επιβίβαση/αποβίβαση στο πλοίο, ανεβάσαμε τον τραυματία και αφού χαιρετίσαμε τους επιβαίνοντες στο ιστιοφόρο βάλαμε ρότα για την νήσο Γουαδελούπη και μεταφέροντας τον τραυματία στο νοσοκομείο του πλοίου για τις πρώτες βοήθειες. Ο τραυματίας ήταν Αμερικανός πολίτης από το Mobile της Alabama είχε πολύ βαθιά τραύματα στα δάκτυλα και τις παλάμες των χεριών του στην προσπάθεια του να κρατήσει το σχοινί του πανιού με γυμνά χέρια που «έφευγε» με ταχύτητα.
Ήρθαμε σε επαφή με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και ο γιατρός υπηρεσίας έδωσε τις κατάλληλες οδηγίες για την περιποίηση των τραυματισμένων παλαμών και το δέσιμό τους, αφού δόθηκαν οι πρώτες βοήθειες δώσαμε στον τραυματία το δωμάτιο του πλοηγού για να ξεκουραστεί και γύρω στις 4 το πρωί πήγαμε για ύπνο. Το μεσημέρι, είχαμε μαζευτεί στην τραπεζαρία των Αξιωματικών για να γιορτάσουμε τον Άγιο μας και φυσικά μαζί και ο τραυματίας, με τον οποίον φωτογραφηθήκαμε για ενθύμιο. Μετά από 2 ώρες είμασταν στο σημείο που θα ερχόταν το ελικόπτερο της πολεμικής αεροπορίας της Γαλλίας από την βάση της Γουαδελούπης για την παραλαβή του τραυματία και ακολουθώντας τους κανονισμούς ασφαλούς προσγείωσης ελικοπτέρου στο κατάστρωμα του πλοίου, προσγειώθηκε το ελικόπτερο και αφού χαιρέτισε και ευχαρίστησε όλους μας για την βοήθεια και την Ελληνική φιλοξενία που του παρείχαμε επιβιβάσθηκε στο ελικόπτερο με προορισμό την πρωτεύουσα της Γουαδελούπης Γκραντ-Τερ, και εμείς γυρίσαμε για τον προορισμό μας το Southwest Pass Lightering Area.
Μετά από δύο ημέρες ενημερώθηκα από Αξιωματικούς του πλοίου ότι στο ίντερνετ και σε εφημερίδα των Η.Π.Α διάβασαν άρθρο που είχε γράψει ο Αμερικανός τραυματίας για τον τραυματισμό του και το πόσο άψογα και φιλόξενα του φέρθηκε ο Πλοίαρχος – Αξιωματικοί και πλήρωμα του «ΠΑΤΡΙΣ», ευχαριστώντας μας.
Ακολουθώντας τους κανονισμούς για το STS OPERATION εκτελέσαμε πάλι το γυμνάσιο και εν συνεχεία όλα τα απαραίτητα Check List παραμένοντας στην περιοχή του Southwest Pass Lightering Area συνολικά 10 ημέρες για την ολική εκφόρτωση. Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά του 2005 μας βρήκαν εν πλω και περάσαμε όσο γινόταν καλύτερα και πάντα με τα πατροπαράδοτα έθιμά μας.
Τον Φλεβάρη του 2005 το «ΠΑΤΡΙΣ» έκλεινε τα 5 χρόνια και μετά από εντολή του γραφείου αφού ετοιμάσαμε το πλοίο για το πρώτο special survey που γίνεται κάθε 5ετία, φθάσαμε στις 7 Μαρτίου 2005 στην επισκευαστική ζώνη Σίτρα στο Μπαχρέιν.
Το Βασίλειο του Μπαχρέιν είναι μία μικρή αραβική μοναρχία της Μέσης Ανατολής. Το όνομα Μπαχρέιν στα αραβικά σημαίνει «Δύο θάλασσες». Στους Έλληνες της Ελληνιστικής περιόδου ήταν γνωστό ως Τύλος. Είναι μια νησιωτική χώρα, που αποτελείται από ένα μικρό αρχιπέλαγος που βρίσκεται γύρω από τη νήσο Μπαχρέιν. Βρίσκεται ανάμεσα στη χερσόνησο του Κατάρ και στη βορειοανατολική ακτή της Σαουδικής Αραβίας, με την οποία συνδέεται μέσω του υδατόδρομου του Βασιλιά Φαχντ, μήκους 25 χιλιομέτρων.
Στην επισκευαστική ζώνη της Σίτρα είχα κλείσει πλέον 6 μήνες και στις 23 Μαρτίου 2005 και λίγο πριν την αναχώρηση του πλοίου παρέδωσα την πλοιαρχία στον αντικαταστάτη μου και επέστρεψα στην πατρίδα. Το «ΠΑΤΡΙΣ» ήταν η αρχή μιας μακρόχρονης θητείας στα VLCCs με μικρά διαστήματα «αποχής», στο «Πατρίς» υπηρέτησα για ακόμη δύο θητείες.
Με εκτίμηση
Στέλιος Κουμπιάς.
Συνταξιούχος Πλοίαρχος Ε.Ν
