Γράφει η Τασσώ Γαΐλα.
Την Αγγελική Συρρή – Στεφανίδου υποθέτω δεν υπάρχει Χιώτης που να μην την γνωρίζει. Κι αυτό, μέσα από την πνευματική της δουλειά που την έχει καθιερώσει σαν μία από τις δημοφιλέστερες σύγχρονες γυναίκες λογοτέχνιδες. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού η Αγγελική να είναι μία από τους ελάχιστους – δυστυχώς- σύγχρονους Χιώτες δημιουργούς με αναγνωσιμότητα εκτός Χίου.
Αγγελική βγήκατε στα γράμματα εντυπωσιακά το 1981 με ποιητική συλλογή. Κορμοράνοι. Πέρασαν 10 χρόνια και το δεύτερο βιβλίο της εργογραφίας σας πάλι ποίηση το: Κορμοράνοι ΙΙ.
Ποίηση. Γιατί το κατεστημένο προσπαθεί να χειραγωγήσει την ποίηση; Τι το φοβίζει;
-Προσωπικά κ.Γαΐλα, δεν πιστεύω πως η ποίηση, αυτός ο πράγματι γνήσιος ποιητικός λόγος που δεν κάνει τέχνη για την τέχνη και δεν ασπάζεται μόδες, ρυθμούς και τεχνοτροπίες με μιμητισμό, αλλά τραγουδεί, φωνάζει, υμνεί, κατηγορεί, ωρύεται ή παρηγορεί και εξημερώνει, δεν αφήνεται να χειραγωγείται από τον οποιονδήποτε.
Η ποίηση είναι φρέαρ, είναι πηγή αστείρευτη, ζωογόνα και θαυματουργή.
Η δε Ελλάδα που γέννησε τους μεγαλύτερους ποιητές, έχει δροσίσει κι έχει διδάξει στην οικουμένη, μέσα από την ποίηση, τις αξίες και τις ιδέες που έκτισαν κι εξέλιξαν τους λαούς και τις κοινωνίες, την δημοκρατία, την ελευθερία, την ηθική, τη λογική. Με τα όσα αριστουργήματα εκείνοι τραγούδησαν -κι έγραψαν αργότερα- λυρικά, φιλοσοφικά, επικά και άλλα, αφύπνισαν τα πνεύματα και καλλιέργησαν τις συνειδήσεις βάζοντας σαν θεμέλια των στίχων και των λόγων τους τον πλούτο, για να ευφρανθούν , να παρηγορηθούν, να ονειρευτούν και να επιδιώξουν, αλλά και να αντιδράσουν, να σκεφτούν, να διεκδικήσουν και να παλέψουν οι άνθρωποι, για δικαιώματα, δικαιοσύνη, τιμή, αλληλεγγύη, ανθρωπισμό, ισότητα, και όσα η εξέλιξη, ο αγώνας, το θάρρος, η επιμονή κι η γνώση κατόρθωσαν.
Κι αν κάποιοι, υποκινούμενοι από ίδια συμφέροντα και σκοπούς τρέμοντας από φόβο για τα αποτελέσματα των δωρεών και των επιρροών της ποίησης, προσπάθησαν και προσπαθούν να χειραγωγήσουν τη θεία δωρεά και το χάρισμα της φύσης και του Δημιουργού, ματαιοπονούν και σαν τους καλικάντζαρους σπαταλούν τον χρόνο τους στο να την πελεκούν και να την φοβερίζουν, όσο ο κάθε νέος στίχος που τα πνεύματα θεραπεύει και τον πολιτισμό υπηρετεί , θαυματουργά τους κόπους τους αυτοστιγμεί τους ματαιώνει.
Ένας στίχος δικός σας από την πρόσφατη ποιητική σας συλλογή ‘Η Τριλογία των Αντί’ που αντιπροσωπεύει την σημερινή θλιβερή Ελληνική πραγματικότητα;
– ΦΟΒΟΥ
(Από το πρώτο βιβλίο της τριλογίας Αντί Πυρών)
Εγώ πολύ φοβούμαι τα χειροκροτήματα και τους επαίνους…
Φοβούμαι κι όταν περιμένουν να εκτεθώ
για να με χρησιμοποιήσουν.
Και όταν κόπτονται πως
υπέρ του κοινού καλού θέλουν να προεδρεύουν
και για ιδέες κι αλτρουισμούς
ξοδεύουν τις βραδιές και τ’ απογεύματά τους,
πολύ φοβούμαι…(17/01/2002)
Έχετε εκδώσει με μεγάλη επιτυχία σειρά μυθιστορημάτων με θεματολογία ποικίλη και πρωταγωνιστικά πρόσωπα γυναίκες. Γυναίκες που υποφέρουν, τολμούν κλπ. Η Ελληνίδα του 2020 Αγγελική πως θα έπρεπε κατά την γνώμη σας να είναι; Μια μικρή περιγραφή;
-Η γυναίκα του σήμερα πρέπει επιτέλους να σταματήσει να μιμάται του πατέρα, του αδελφού, του άντρα της τα ελαττώματα, εκείνα που αιώνες τώρα θεωρεί δικαιώματα και τα λαχτάρησε , τα ονειρεύτηκε, τα επεδίωξε και τα απαίτησε εν τέλει.
Τα ελαττώματα, όπως την βιαιότητα που οι δήθεν προνομιούχοι αρσενικοί την θεωρούν ισχύ, την υπεροψία που την βλέπουν δικαίωμα, την απαίτηση που το ζητούμενό της το έχουν δεδομένο, την φθονερή ανταγωνιστικότητα που ενώ τον άντρα τον κάνει μαχητή –αν βγει κερδισμένος- τη γυναίκα την κάνει φτηνή, αριβίστρια και καιροσκόπα. Κι άλλα πολλά παρόμοια, όσα, χαρίσματα δεν τα λες, που τελικά τη θηλυκότητα την αλλοτριώνουν και την ισοπεδώνουν κι όλη την ομορφιά της, την ευαισθησία και την σαγηνευτική δύναμη που κατείχε και κατέχει από την φύση την εξευτελίζουν και την κάνουν φτηνή και αναλώσιμη.
Όμως το χειρότερο είναι πως εκείνη, η γυναίκα μάνα τους, αυτά τα ελαττώματά τους τα συγχώρησε, τα ανέχτηκε ή τα καλλιέργησε.
Μα η γυναίκα πλάστηκε μοναδική, ασύγκριτη, δωρήτρια της ζωής, σπλαχνική φύτρα της ύλης και του πνεύματος του Δημιουργού και ο μαστός του μάννα που της δίνει δικαιώματα ισχυρά αλλά και καθήκοντα αξεπέραστα.
Και πρέπει να καταλάβει, όπως κι ο αρσενικός της σύντροφος πως το δικαίωμα είναι ισοδύναμο με την υποχρέωση.
Μόλις κυκλοφόρησε από το νέο εκδοτικό οίκο ‘Υδροπλάνο’ το μυθιστόρημα σας ‘Ομολογίες Αθώων Ενόχων’. Κεντρικό και πάλι πρόσωπο γυναίκα. Μας λέτε το θέμα του;
Σε συναναστροφές φιλικές και σε κοινωνικές συναντήσεις κ. Γαΐλα όταν ερχόταν η κουβέντα για βιβλία και για τα δικά μου μυθιστορήματα, πολλές γυναίκες με πλησίαζαν για να μου πουν: Αν σου ‘λεγα τη δική μου ιστορία θα έγραφες ένα μυθιστόρημα…
Έτσι, ακούγοντας πολλά και διάφορα, αποφάσισα να διαλέξω τις όσες ομολογίες μου έκαναν εντύπωση και να δώσω βάθρο σε πολλές απ’ αυτές τις γυναίκες που ήθελαν να φωνάξουν τα λάθη και την κατάντια τους, ώστε να μιλήσουν μέσα από την πένα μου και να πουν τους καημούς και τα πάθη τους.
Δεν διάλεξα τις ακραίες και πολυσυζητημένες γυναικείες κραυγές που τα ΜΜΕ τις κάνουν σίριαλ και τις πιπιλίζουν για να αυξάνουν την ακροαματικότητά τους. Προτίμησα παράπονα-λεπτομέρειες που όμως φθείρουν τις σχέσεις και κάνουν τη γυναίκα-θύμα να αυτοοικτίρεται και να περιφρονεί τις αδυναμίες και τους φόβους της και την όποια άλλη βία, ψυχολογική, λεκτική, σωματική, τη βία που καταστρέφει ανθρώπους και οικογένειες, προσεκτικά κουκουλωμένη και καλά κρυμμένη από του κοσμάκη τον διασυρμό.
Αυτό λοιπόν είναι το θέμα του βιβλίου μου με τον τίτλο «Ομολογίες αθώων ενόχων».
‘Γυναίκα’, Αγγελική. Η κακοποίηση γυναικών το τελευταίο διάστημα παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις. Σε μια γυναίκα που ‘υποφέρει’ στη σχέση της με τον σύντροφο της τι θα συνιστούσατε να πράξει;
-Μακάρι να μπορούσα να δώσω οδηγίες ευτυχίας και χαράς .
Μα η κάθε περίπτωση οπωσδήποτε είναι ξεχωριστή, μοναδική και χρειάζεται ιδιαίτερο χειρισμό κι ώριμες αποφάσεις.
Όμως εκείνο που μπορώ να πω και ισχύει για όλους- άντρες και γυναίκες- όσους καταδυναστεύονται και χαραμίζουν χρόνια σε σχέσεις που δεν είναι σχέσεις αλλά τιμωρία και καταναγκαστικά έργα, να μην φοβούνται τον φόβο τους.
Είναι πολύ πιο εύκολα τα λόγια, οι διαμαρτυρίες κι οι κινήσεις από την ανεκτικότητα, την παθητικότητα και την απραξία του φόβου.
Μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο σας ‘Ομολογίες Αθώων Ενόχων’ που ήδη απέσπασε καλές κριτικές. Παρόλα αυτά μας ετοιμάζετε και κάτι άλλο; Σωστά;
-Σωστά. Είναι έτοιμο και θα κυκλοφορήσει τον Μάρτιο το νέο βιβλίο μου Με τίτλο «ΔΕΚΑ χρόνια ΜΟΝΟ λόγια»
‘ Δέκα χρόνια ΜΟΝΟ λόγια’ λοιπόν. Που τι πραγματεύεται;
-Σ’ αυτό συγκέντρωσα τα άρθρα και τα χρονογραφήματα που έγραψα τα περασμένα δέκα χρόνια και έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε εφημερίδες, έντυπες και ηλεκτρονικές, σε sites και blogs και στα κοινωνικά δίκτυα κι έτυχαν ευμενών σχολείων και αποδοκιμασιών.
-Πώς αποφασίσατε Αγγελική να εκδώσετε δύο βιβλία σχεδόν ταυτόχρονα;
-Δεν είναι κ. Γαΐλα ταυτόχρονα πιστεύω.
Το ‘Ομολογίες Αθώων Ενόχων’ έχει γενέθλια το 2019 και το ‘Δέκα χρόνια ΜΟΝΟ λόγια’ θα γεννηθεί το 2020. Άλλωστε έχουν εντελώς άλλο θέμα και αποτελούν διαφορετικό είδος της λογοτεχνίας το καθένα.
Θα παρουσιάσετε κάποιο από αυτά στη Χίο; Σαφώς οι αναγνώστες σας στο νησί θα το επιθυμούν.
-Και τα δύο θα παρουσιαστούν στην αγαπημένη μας Χίο και στους συμπατριώτες μας που με τιμούν με τη φιλία τους και αγαπούν τα βιβλία μου, στις 19/3/2020 στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο Χίου κι ελπίζω να κερδίσουν τους αναγνώστες όσο τα προηγούμενα κι εύχομαι περισσότερο..
Ευχαριστώ θερμά την εκλεκτή Χία λόγια Αγγελική Συρρή- Στεφανίδου για την εξαιρετικά υψηλού επιπέδου λογοτεχνική της συνέντευξη καθώς και για την παρουσία της κοντά μας και στη στήλη ‘Σύγχρονοι Χιώτες Λογοτέχνες’ της diafaneia.eu.
Η συνέντευξη θα δημοσιευτεί και στην έντυπη ΧΙΩΤΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ της προσεχούς Πέμπτης.
Κείμενο
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος
Ερευνήτρια Ελληνικής λογοτεχνίας.
