Ψίθυροι στο κύμα, μυθιστόρημα όπου η συγγραφέας του επιλέγει την πρωτοπρόσωπη αφήγηση μέσα από μια μυθιστορηματική ηρωίδα την Δωρούλα. Η Δωρούλα είναι μόνιμη κάτοικος του Μανταμάδου Λέσβου.Στο μυθιστόρημα μας αφηγείται την προσωπική και οικογενειακή της ιστορία. Μέσα από αυτή την ιστορία η συγγραφέας κατορθώνει να απεικονίσει την καθημερινότητα μιας απάνθρωπης θα έλεγα εποχής για τους φτωχούς αγρότες χωρικούς της Λέσβου ενώ παράλληλα αποκαλύπτει τις ελάχιστες φωτεινές στιγμές εκείνης της περιόδου.
Ποιάς περιόδου; Το ΨΙΘΥΡΟΙ στο ΚΥΜΑ καλύπτει σχεδόν όλο τον 20 αιώνα. Η ηρωίδα , η Δωρούλα , ξεκινάει την αφήγηση της από τα παιδικά της χρόνια , περνάμε στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, εμφύλιος, χούντα, μεταπολίτευση και μετά από αυτήν.
Η Δήμητρα Πασπαλά λοιπόν,έγραψε ένα μυθιστόρημα που καλύπτει χρονικά σχεδόν έναν αιώνα και τόπο δράσης έχει την Λέσβο και το Μανταμάδο. Έγραψε ένα μυθιστόρημα και ταυτόχρονα ένα βιβλίο-λαογραφικό, ηθών κι εθίμων του περασμένου αιώνα στην Λέσβο. Ένα μυθιστόρημα με έναυσμα έμπνευσης τη ζωή της ηρωίδας του με τις σχετικές αναφορές στα λαογραφικά και ιστορικά γεγονότα της εποχής που διαδραματίζεται.
Αυτού του είδους τα μυθιστορήματα απαιτούν πολύ χρόνο και πολύ έρευνα, σαφώς δεν είναι εύκολη υπόθεση η συλλογή των κατάλληλων πληροφοριών κι η σωστή τοποθέτηση τους στο μυθιστόρημα κι αυτό γιατί εάν είναι λίγες οι πληροφορίες, ελλιπής η αφήγηση. Πολλές, κουραστικό το κείμενο, δεδομένου ότι πρόκειται για μυθιστόρημα και όχι για ιστορική έρευνα.
Η συγγραφέας μπήκε σε αυτή την διαδικασία και μας έδωσε ένα μυθιστόρημα αξιόλογο όπου η επιλογή του θέματος έχει άμεση σχέση με τον τόπο στον οποίο γεννήθηκε και η ίδια. Το Μανταμάδο της Λέσβου.
Ο αφηγηματικός λόγος μεστός και σε ορισμένα σημεία λυρικός. Η δε ηρωίδα μας , η Δωρούλα, ένα φτωχό κοριτσάκι αγροτικής οικογένειας με πολλές τραυματικές εμπειρίες στα παιδικά της χρόνια. Τα πρώτα της χρόνια, η πρώτη της δουλειά σαν οικιακή βοηθός, η ενασχόληση της με τη γη και τις αγροτικές δουλειές , ο πρώτος έρωτας με έναν αντάρτη στον εμφύλιο, ο γάμος της, θάνατοι στην οικογένεια, τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Στο πρόσωπο της Δωρούλας πολλές , πάμπολλες γυναίκες της υπαίθρου θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους…
Η Δήμητρα Πασπαλά έχει ερευνήσει σε βάθος και το χρονικό διάστημα και τον τόπο δράσης του μυθιστορήματος της.
Ίσως ένας από τους καλύτερους τρόπους να γίνουν γνωστά και να συντηρηθούν στη μνήμη η λαογραφία κι η ιστορία ενός τόπου.
ΨΙΘΥΡΟΙ στο ΚΥΜΑ.
Δήμητρα Πασπαλά.
εκδόσεις ΑΓΓΕΛΑΚΗ.
Για την diafaneia.eu
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
