Με οικονομικά και φορολογικά κίνητρα αλλά και υψηλά δημοτικά τέλη στους ιδιοκτήτες εγκαταλελειμμένων κτιρίων, προκειμένου να προχωρήσουν στην αποκατάστασή τους, σκοπεύει το υπουργείο Περιβάλλοντος να κινηθεί για τη σταδιακή άρση του αδιεξόδου με τα εκατοντάδες εγκαταλελειμμένα κτίρια. Τα κίνητρα αυτά θα περιγράφονται στο σχέδιο νόμου, το οποίο καταρτίζεται αυτήν την περίοδο για τις αναπλάσεις με στόχο να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση τον επόμενο μήνα.
Πολλά από αυτά τα κτίρια όχι μόνο αποτελούν «υγειονομικές βόμβες» αλλά και απειλή για τη δημόσια ασφάλεια.
Όπως εξηγεί ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Δημαράς, στο νομοσχέδιο θα διαχωρίζονται τα εγκαταλελειμμένα κτίρια σε διατηρητέα και μη, με διαφορετική μέριμνα για τις δύο κατηγορίες.
Σε ό,τι αφορά στα διατηρητέα, προτεραιότητα είναι η σύνταξη ενιαίου ψηφιακού μητρώου διατηρητέων – αξιόλογων κτιρίων, καθώς μέχρι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό τους, δεδομένου ότι παράλληλα καταγράφονται σε τέσσερεις διαφορετικές βάσεις: στα υπουργεία Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Ναυτιλίας αλλά και Μακεδονίας-Θράκης, για τα οικήματα της Βόρειας Ελλάδας. Παράλληλα, καταγραφές κάνουν και οι δήμοι, ενώ όπως είναι αναμενόμενο αρκετά κτίρια είναι διπλοεγγεγραμμένα.
Εκτιμάται ότι ο αριθμός διατηρητέων κτιρίων και μνημείων είναι πάνω από 20.000 σε όλη την Ελλάδα και αφορά σε 8.500 νεότερα μνημεία και 11.500 διατηρητέα, χαρακτηρισμένα από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Η νομοθετική πρόταση θα ορίζει τη σύσταση δομής διαχείρισης, στην οποία θα συμμετέχουν όλα τα συναρμόδια υπουργεία και οι δήμοι, ενώ στα κίνητρα, τα οποία θα προταθούν, συγκαταλέγονται:
Η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ.
Η μείωση ή κατάργηση του ΦΠΑ για επισκευές και συντήρηση.
Οι επιχορηγήσεις για συντήρηση και επανάχρηση τόσο σε ιδιοκτήτες όσο και σε μισθωτές.
Παράλληλα θα προβλέπονται και αντικίνητρα, με μία από τις προτάσεις που εξετάζονται να αφορά στην «τιμωρία» του ιδιοκτήτη, ο οποίος δεν φροντίζει για τη συντήρηση του κτιρίου του, π.χ. μέσω της πληρωμής υψηλότερων δημοτικών τελών. Για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα οποία όμως δεν είναι χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα, θα θεσπιστούν αυστηρές προϋποθέσεις χαρακτηρισμού τους ως εγκαταλελειμμένων. Επιπλέον θα προβλεφθεί η δυνατότητα εφαρμογής προγραμμάτων «απόσυρσης» κτιρίων ακόμα και με κατεδαφίσεις όσων έχουν προβλήματα στατικής επάρκειας.
«Η πολιτεία να λάβει τα μέτρα της: Τα εγκαταλελειμμένα και ετοιμόρροπα, εάν δεν γίνουν δραστικές και συντονισμένες ενέργειες, είναι βέβαιο ότι θα αυξηθούν ραγδαία, λόγω της λειτουργικής, στατικής και της συσσώρευσης φθορών σε αυτά, αλλά και της πολυϊδιοκτησίας, των φορολογικών βαρών και της έλλειψης οικονομικών κινήτρων για τη συντήρηση και επαναχρησιμοποίησή τους ειδικά εν όψει του υψηλού κόστους και της πολυπλοκότητας των διαδικασιών έγκρισης αποκατάστασής τους στην περίπτωση των διατηρητέων» επισημαίνει ο κ. Δημαράς.
Το νομοσχέδιο θα διευκολύνει και τους δήμους για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, καθώς θα απλοποιεί τη διαδικασία της πληρωμής εκ μέρους των ιδιοκτητών των παρόδιων ιδιοκτησιών του ανάλογου ποσού.
Στο σκεπτικό του κ. Δημαρά είναι οι ιδιοκτήτες να διευκολυνθούν και να μην πληρώνουν τα ποσά απαλλοτριώσεων για πλατείες και πράσινο κατά την απαλλοτρίωση, αλλά μετά την αποπεράτωση του έργου αναβάθμισης, όταν και οι ιδιοκτησίες τους θα έχουν πάρει υπεραξία.
Για να μειωθεί η επιβάρυνση των παρόδιων ιδιοκτητών εξετάζεται η διεύρυνση της βάσης των υπόχρεων ιδιοκτητών σε ευρύτερη έκταση, καθώς ένα κοινόχρηστο έργο δεν αναβαθμίζει μόνο τις παρόδιες ιδιοκτησίες, αλλά συχνά ολόκληρες γειτονιές. Στις υπό ανάπλαση περιοχές, μάλιστα, εξετάζεται και η μείωση του ορίου ταχύτητας των οχημάτων από τα 50 στα 30 χιλιόμετρα την ώρα.
