Γράφει η Τασσώ Γαΐλα.
Στις αρχές του 19ου αιώνα και γύρω στο 1805 γεννήθηκε στην Χίο ο εθνικός ευεργέτης Ζωρζής Δρομακαΐτης που τίποτα τότε δεν προμήνειε τον – κατόπιν- ταραχώδη και περιπετειώδη σαν παραμύθι βίο του.
Εύπορη και αστική η οικογένεια του, οικογένεια Δερμοκαΐτη με Βυζαντινή καταγωγή που είχε μετοικήσει από την Κωνσταντινούπολη.στην Οθωμανικής κατοχής Χίο, προεστός ο πατέρας του. Όλα καλά έως την … Σφαγή της Χίου το ’22 από τους Οθωμανούς που ο μικρός Ζωρζής- τότε ήταν περίπου 10 ετών-, δεν θα σφαγεί αλλά θα μεταφερθεί με άλλους Χιώτες στην Κωνσταντινούπολη να πωληθεί ως δούλος. Για καλή του τύχη τον βρήκε και τον αγόρασε ο θείος του (από την πλευρά της μητέρας του) Μιχαήλ Αγέλαστος, ο οποίος και τον πήρε υπό την προστασία του.
Αρχικά δούλεψε ως παραγιός σε διάφορα καταστήματα. Με αυστηρές οικονομίες κατάφερε να συγκεντρώσει ένα μικρό κεφάλαιο και να εξελιχθεί σε ένα επιτυχημένο έμπορο, με δραστηριότητες στη Συρία, την Αίγυπτο και τη Γαλλία. Έζησε για πολλά χρόνια στη Μασσαλία κι εκεί γνώρισε και νυμφεύθηκε την Ταρσή Φραγκοπούλου, αδελφή του εξέχοντος εμπόρου Σταματίου Φραγκόπουλου.Το 1871, μετά δωδεκαετή παραμονή στη Μασσαλία, επέστρεψε στη Χίο, εξαιτίας της σοβαρής ασθένειας της γυναίκας του, η οποία πιθανόν να έπασχε από ψυχασθένεια. Μετά τον θάνατό της δεν ξαναπαντρεύτηκε, και αφού δεν είχε παιδιά αφοσιώθηκε στο εμπόριο και τις αγαθοεργίες. Ενίσχυσε με σημαντικά ποσά κοινωφελή ιδρύματα της Χίου. Συγκεκριμένα διέθεσε:
300.000 δραχμές στο γυμνάσιο του νησιού/25.000 στο Λωβοκομείο (Λεπροκομείο)/25.000 υπέρ της Φιλοπτώχου Αδελφότητος/100.000 στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο/40.000 στον Σύλλογο των Κυριών υπέρ της γυναικείας εκπαιδεύσεως/40.000 στο νοσοκομείο του Ευαγγελισμού.
Η μεγαλύτερη ευεργεσία του, με την οποία διασώθηκε ως τις μέρες μας το όνομά του, είναι το ψυχιατρικό θεραπευτήριο στο Δαφνί της Αττικής, το οποίο φέρει την ονομασία «Φρενοκομείον Ζωρζή και Ταρσής Δρομοκαίτου», γνωστότερο ως Δρομοκαίτειο. Με τη διαθήκη του, που ήταν κατατεθειμένη στο Ελληνικό Προξενείο της Χίου (η Χίος βρισκόταν υπό τουρκικό ζυγό έως το 1912), κληροδότησε το ποσό των 800.000 δραχμών, με το οποίο κατέστη δυνατή η ανέγερση του νοσηλευτικού ιδρύματος και η λειτουργία του το 1887, επτά χρόνια μετά τον θάνατό του, που επισυνέβη στις 20 Δεκεμβρίου 1880.
«Εν Χίω σήμερον τη δεκάτη τρίτη του μηνός Φεβρουαρίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού ογδοηκοστού έτους, ημέρα Τρίτη και ώρα ογδόη προ μεσημβρίας εν τω Ελληνικώ Προξενικώ Καταστήματι, κειμένω επί της οδού Απλωταριάς της πόλεως ταύτης, ενώπιον εμού του Κωνσταντίνου Πολυμέρη, Προξένου της Ελλάδος, ενταύθα εδρεύοντος, ενταύθα εκπληρούντος κατά νόμον και έργα συμβολαιογράφου….», συντάσσεται η Διαθήκη του Ζωρζή Δρομοκαΐτη.
Σε αυτή αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Να καταθέσωσι οι εκτελεσταί της Διαθήκης μου είς την Τράπεζαν της Ελλάδος φράγκα πεντακοσίας χιλιάδας προς ανέγερσιν Φρενοκομείου εις οιονδήποτε μέρος της Ελλάδος εγκρίνουσι…. Διατάσσω και διορίζω εκτελεστάς της διαθήκης μου τους ειλικρινείς φίλους μου κυρίους Ιωάννην Χωρέμην και Εμμανουήλ Χαρίλαον και τον κ. Μάρκον Ρενιέρην, Διοικητήν της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος».
Κάπως έτσι η Ελλάδα απέκτησε Ψυχιατρικό Νοσοκομείο, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο «Δρομοκαΐτειο»…
Οι εκτελεστές της διαθήκης τοποθέτησαν τον E. Lunier, γνωστό ψυχίατρο της εποχής ως επικεφαλής του εγχειρήματος της ανέγερσης του Ιδρύματος. Αυτός από την πλευρά του, επισήμανε ότι το φρενοκομείο έπρεπε να χτιστεί σύμφωνα με όσα προέβλεπαν οι θεωρίες του γάλλου ψυχιάτρου Jean Etienne Dominiques Esquirol (1772-1840). Έπρεπε δηλαδή να βρεθεί μια περιφραγμένη έκταση μακριά από την πόλη των Αθηνών. Έτσι, το Υπουργείο Οικονομικών παραχώρησε έκταση 322 στρεμμάτων στην περιοχή Αγία Βαρβάρα Δαφνιού. Ο ευεργέτης Ζωρζής Δρομοκαΐτης δεν πρόλαβε τα εγκαίνια, εγκαίνια που έγιναν με μεγάλη λαμπρότητα και να πως τα σχολίασε ο σατιρικός μας ποιητής Γιώργος Σουρής:
«Εις τα θεμέλια του Φρενοκομείου»:
Φρενοκομείον κτίζεται και στην σοφήν Ελλάδα.
Ώ! Ο θεός εφώτισε τον Χιώτη τον Ζωρζή
Και τώρα μέσα στου Δαφνιού την τόση πρασινάδα
θα βρίσκωμε παρηγοριά και η μνήμη του θα ζη.
Ώ μέγα ευεργέτημα των ευεργετημάτων.
Ώ μόνον οικοδόμημα των οικοδομημάτων.(απόσπασμα).
Ο Ζωρζής (Γεώργιος) Δρομοκαΐτης, Χιώτης έμπορας και εθνικός ευεργέτης απεβίωσε στις 20 Δεκεμβρίου του 1880. Αιωνία αυτού η μνήμη.
Πηγή φωτογραφιών: Μουσείο Δρομοκαΐτειου Θεραπευτηρίου.
Βοηθήματα: sansimera.gr/dromokaiteio.gr/Wikipedia.
Για την diafaneia.eu
Τασσώ Γαΐλα
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
Σχόλιο.
Σε παρέμβαση του στην ομάδα «Ιουστινιάνες στη Χίο – Giustiniani in Scio – Justiniani in Chios» όπου έχει αναρτηθεί το άρθρο ο εκλεκτός Χίος κ. Δημήτρης Πετροκόκκινος γόνος της οικογενείας Πετροκοκκίνου μας σχολίασε:
«Η συζυγος του Ζωρζή Δρομοκαΐτη, Ταρσή Φραγκοπουλου, ήταν αδελφή της Κλεοπάτρας Φραγκοπούλου, συζ. Ζαννή Θ. Πετροκόκκινου, προ-προ πάππου μου. Ο Δρομοκαΐτης ήταν άτεκνος, και κληρονόμος θεωρείτο ο γιός του Ζαννή Π., Θεόδωρος, ο οποίος σαν παιδί ήταν άτακτος. Καλεσμένος τις Κυριακές τα μεσημέρια να τρώει με τον Δρομοκαΐτη, μια μέρα που σηκώθηκε άτσαλα και γρήγορα απο το τραπέζι, παρέσυρε το μακρύ τραπεζομάντηλο, ρίχνοντας στο πάτωμα το σερβίτσιο. Ο Δρομοκαΐτης έγινε έξαλλος και τον αποκλήρωσε, και έτσι προέκυψαν οι δωρεές.
Από προφορική οικογενειακή παράδοση.
…………………………….
Dimitri Petrocochino το όνομα του κ. Δημήτρη Πετροκοκκίνου στο facebook. Τον ευχαριστώ θερμά για την παρέμβαση του στην ομάδα Ιουστινιάνι και σας μεταφέρω το άκρως ενδιαφέρον σχόλιο του εδώ στο site diafaneia.eu.
Τασσώ Γαΐλα
