Η Ματρώνα Egon-Ξυλά, με καταγωγή από τη Χίο, γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά μετεγκαταστάθηκε από νωρίς με την οικογένειά της στο Λονδίνο το 1947.
Πατέρας της ήταν ο σπουδαίος νομικός και εφοπλιστής Μιχάλης Ξυλάς, επικεφαλής της Faros Shipping.
Στη βρετανική πρωτεύουσα, η Ματρώνα Egon-Ξυλά πραγματοποίησε Κλασικές Σπουδές στο University College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, συνεχίζοντας την οικογενειακή αγάπη για τα γράμματα αλλά και για το πνεύμα και τον πολιτισμό της κλασικής αλλά και της σύγχρονης Ελλάδας. Η αγάπη της για την ελληνική γλώσσα ήταν έκδηλη, αφού από τα παιδικά της χρόνια, κάθε βράδυ, με τον νομικό πατέρα της και με τη φιλόλογο μητέρα της διάβαζαν και συζητούσαν κείμενα από κλασικούς αλλά και σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Αν και έζησε και σπούδασε στη Βρετανία, ο χειρισμός της ελληνικής γλώσσας ήταν μοναδικός, απότοκο της αγάπης της για την Ελλάδα και την ελληνική φιλολογία.
Η Ματρώνα Ξυλά ήταν από τις ελάχιστες Ελληνίδες, ειδικά της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου, που σπούδασαν τη δεκαετία του 1950 σε βρετανικό πανεπιστήμιο. Ωστόσο, μετά τις σπουδές της παντρεύτηκε, σε πολύ νεαρή ηλικία, όπως ήταν σύνηθες για την εποχή, τον Αλέξανδρο Κομνηνό και απέκτησε τρία παιδιά. Πολύ πιο μετά παντρεύτηκε τον διεθνούς φήμης ζωγράφο Nicholas Egon και μαζί διέμειναν μέχρι τον θάνατό του, για πολύ μεγάλα διαστήματα, στην Ελλάδα.
Από μικρή ηλικία, η Ματρώνα Ξυλά υπήρξε πολύ αγαπητή στους ναυτιλιακούς κύκλους του Λονδίνου και αποτέλεσε ενεργό μέλος της ελληνικής κοινότητας, όπου, όπως χαρακτηριστικά τόνισε σε συνέντευξή της στα Ναυτικά Χρονικά, «όλοι οι Έλληνες ήμασταν φίλοι, επειδή ήμασταν Έλληνες». Και η μεγάλη προσπάθεια ήταν το «πώς να μείνουμε Έλληνες, το πώς να μη χάσουμε το ελληνικό στοιχείο». Όλοι συνεισέφεραν στις φιλανθρωπικές οργανώσεις, καθώς «τότε οι άνθρωποι μπορούσαν να προσφέρουν και να βοηθήσουν πάρα πολύ, επειδή η ναυτιλία ήταν σε ακμή». Για τη ζωή και το φιλανθρωπικό έργο της, η ίδια μίλησε το 2018 στα Ναυτικά Χρονικά, με την ευκαιρία της έκδοσης του τόμου «Σύζυγος, Μητέρα, Θυγατέρα». Η απλότητα, η αμεσότητα αλλά και η ειλικρίνεια του λόγου της για τη ζωή της κατά τα παιδικά της χρόνια στο Λονδίνο έδωσαν ένα από τα πιο συναρπαστικά κείμενα στη συγκεκριμένη έκδοση. Για τη σπουδαία της προσφορά, τα Ναυτικά Χρονικά την τίμησαν με το Βραβείο Ευκράντη το 2014.
Η Ματρώνα Egon-Ξυλά προσέφερε, όσο λίγοι συμπατριώτες μας, σιωπηλά αλλά σταθερά, σε πρωτοβουλίες και έργα για την ανάδειξη των γραμμάτων και του πολιτισμού της Ελλάδας. Υπήρξε σημαντική ευεργέτιδα, χορηγός και υποστηρίκτρια πολυάριθμων επιστημονικών δράσεων που ανέδειξαν την Ελλάδα, στα σπουδαία πανεπιστήμια της Βρετανίας αλλά και σε ιδρύματα της Ελλάδας. Επίσης υπήρξε μεγάλη ευεργέτιδα της Χίου, όπου προσέφερε όσο κανείς για την ανέγερση και τον εκσυγχρονισμό του Ομήρειου Πνευματικού Κέντρου της πόλης της Χίου. Η αθόρυβη κοινωνική προσφορά της υπήρξε γενναιόδωρη προς πολλές κατευθύνσεις, που όμως δεν επιθυμούσε να τις προβάλλει. Σήμερα την οικογενειακή εταιρεία και το πολύτιμο πολιτισμικό και φιλανθρωπικό έργο της, στην Ελλάδα και στην Αγγλία, συνεχίζουν τα παιδιά και τα εγγόνια της.
Με την ευγένειά της, την απλότητά της αλλά και τη μεγαλοψυχία της υπήρξε ιδιαίτερα αγαπητή σε όσους τη γνώριζαν. Η ελληνική ναυτιλιακή οικογένεια και ο απόδημος ελληνισμός του Λονδίνου έχασαν ένα πολύτιμο μέλος, μια πραγματική και αθόρυβη εθνική ευεργέτιδα.
Της ευχόμαστε «καλό παράδεισο». Η ναυτιλία μας σήμερα είναι πλέον πολύ φτωχότερη.
Πηγή: Τα Ναυτικά Χρονικά
Ψήφισμα του Δ.Σ. του Ομηρειου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Χίου για τον θάνατο
Ο πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ομηρείου Πνευματικού Κέντρου Δήμου Χίου συνήλθαν εκτάκτως, μετά την είδηση του απρόσμενου θανάτου της μεγάλης ευεργέτιδας της Χίου Ματρώνας Ξυλά-Egon, θυγατέρας των αειμνήστων Μιχαήλ και Σταματίας Ξυλά, ιδρυτών και δωρητών του Ομηρείου Πνευματικού Κέντρου του Δήμου της Χίου και άλλων πνευματικών και πολιτιστικών δομών στα Καρδάμυλα και αλλού, υποστηρικτών του πολιτισμού με δράσεις σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό με θέμα τον Ελληνικό Πολιτισμό.
Αποφασίζει ομόφωνα τα κάτωθι,
να εκφράσει τα συλλυπητήρια των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, στα τέκνα και τους εγγονούς της αποδημησάσης εις Κύριον, Ματρώνας Ξυλά-Egon, να παραστούν εκπρόσωποι του Δ.Σ. του ΟΜΗΡΕΙΟΥ Π.Κ.Δ.Χ. στην εξόδιο ακολουθία, να αναρτηθεί μεσίστιος η σημαία του ΟΜΗΡΕΙΟΥ επι τριήμερον, να εκδοθεί το παρόν ψήφισμα που θα δοθεί στα μέσα ενημέρωσης και στους οικείους της.
Για το Δ.Σ. του ΟΜΗΡΕΙΟΥ Π.Κ.Δ.Χ.
Ο πρόεδρος
Δημήτρης Σταμ. Μάντικας
Δημοτικός Σύμβουλος
