Σημαντική παρουσία, ως συνδιοργανώτρια χώρα μαζί με την Αυστρία, τη Λιθουανία και την Πολωνία, αναμένεται να έχει η Ελλάδα στις εργασίες της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης για την Προστασία των Συνόρων που θα διεξαχθεί 20 – 21 Ιανουαρίου 2022 στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Σκοπός της Διάσκεψης είναι να ξεκινήσει η αναγκαία συζήτηση μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε, των συνδεδεμένων κρατών Σένγκεν και των ευρωπαϊκών οργάνων (Επιτροπή, Κοινοβούλιο, αρμόδιοι οργανισμοί) για το μείζον ζήτημα της προστασίας των εξωτερικών χώρων της Ε.Ε. έναντι των μεταναστευτικών ροών και της ανάγκης αποτροπής των παράνομων εισόδων. Να διευκρινιστούν οι δυνατότητες που παρέχει η υφιστάμενη νομοθεσία και να χαραχθεί η στρατηγική αντιμετώπισης των προκλήσεων για το μέλλον, στο πλαίσιο και της εξελισσόμενης διαπραγμάτευσης του νέου Κώδικα Συνόρων Σένγκεν και του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Κοινή θέση των συμμετεχόντων κρατών είναι το γεγονός ότι η μεταναστευτική πίεση επηρεάζει την Ε.Ε. στο σύνολό της, καθώς οι πρωτογενείς ροές οδηγούν σε σημαντικές δευτερογενείς ροές. Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. με τη Λευκορωσία, μετά από παρόμοια περιστατικά στα σύνορα ΕΕ-Τουρκίας στον Έβρο το 2020, δείχνουν ότι η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού μπορεί πλέον να εμφανιστεί από κάθε κατεύθυνση, καθώς οι λαθροδιακινητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν εναλλακτικές διαδρομές και να επωφεληθούν από (γεω)πολιτικούς ανταγωνισμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πρόληψη τέτοιων φαινομένων και να ενισχύσουν την αποτροπή τους έναντι τέτοιων επαναλαμβανόμενων φαινομένων. Η ασφάλεια και ο αποτελεσματικός έλεγχος των εξωτερικών συνόρων είναι ένα θέμα που απασχολεί όλα τα κράτη μέλη, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διαφύλαξη του κοινού ευρωπαϊκού χώρου και της ζώνης Σένγκεν.
Τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της Διάσκεψης, όπως έχουν τεθεί από τις διοργανώτριες χώρες, είναι τα ακόλουθα:
- Ευαισθητοποίηση σχετικά με το ζήτημα της προστασίας των εξωτερικών συνόρων και των επιπτώσεών της για την ασφάλεια της Ε.Ε. και του χώρου Σένγκεν, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού για πολιτικούς σκοπούς από τρίτες χώρες.
- Επισκόπηση των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη στα εξωτερικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα, αναγνωρίζοντας ότι η αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων είναι το κλειδί για την πρόληψη της πρωτογενούς και δευτερογενούς παράνομης μετανάστευσης, παράλληλα με την εξεύρεση τρόπων αποτελεσματικής υποστήριξης από την Ε.Ε., τα κράτη μέλη της και άλλους εμπλεκόμενους φορείς.
- Εδραίωση μιας κοινής προσέγγισης για την εν λόγω θεματική μεταξύ όλων των κρατών μελών της ΕΕ, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση.
- Αξιολόγηση της υποστήριξης των αρμόδιων ευρωπαϊκών υπηρεσιών, όπως ο FRONTEX και το EASO, προς τα κράτη μέλη πρώτης γραμμής και αναζήτηση τρόπων βελτίωσης.
- Πρόταση συγκεκριμένης στρατηγικής για το μέλλον στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν και της κοινής πολιτικής για το άσυλο και τη μετανάστευση.
Τα συμπεράσματα της Διάσκεψης θα αποτυπωθούν σε Κοινή Δήλωση των Υπουργών, η οποία θα δημοσιοποιηθεί μετά το πέρας των εργασιών της.
Στη Διάσκεψη αναμένεται η συμμετοχή της συντριπτικής πλειονότητας των κρατών μελών Ε.Ε. και Σένγκεν, της Γαλλικής Προεδρίας της Ε.Ε., της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργάνων (EUROPOL, FRONTEX, EASO, FRA).
