Τι χρειάζεται η φιλοσοφία σήμερα; (μακριά από θεωρίες και λόγια) Του Κ. Α. Ναυπλιώτη

Και μόνο ο ορισμός ότι: Φιλοσοφία μπορεί να οριστεί ως μια τέχνη που γιατρεύει την ψυχή μπορεί νακαλύψει” πολλά από αυτά που μπορεί να προσθέσει κανείς…
Πάντως Φιλοσοφία απέχει από το να αποτελεί την “επιστήμη των τεμπέληδων” ούτε και των “ιδιόμορφων ανθρώπων” που δεν έχουν δουλειά να κάνουν, και ασχολούνται με…φιλοσοφίες. ΌΧΙ! αυτό είναι το λιγότερο μια παρανόηση που φτάνει τη διαβολή και τον σπίλο. Γι αυτό ακριβώς το να φιλοσοφεί κανείς σήμερα, χρειάζεται θάρρος και ανιδιοτέλεια. Αν δεν απελευθερωθούμε από το αναμάσημα τετριμμένων αξιών και αν δεν αποδεσμευτούμε από τη λογική τού “πάνω” και του “κάτω” θα συνεχίσουμε να σκοντάφτουμε πάνω “στους βράχους των πεποιθήσεων” και θα μηρυκάζουμε τα ίδια και τα ίδια. Και όχι μόνο αυτό, θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε μύθους και εσκεμμένα ψεύδη που επαναλαμβάνονται προκλητικά και δημιουργούν δεδομένα και βεβαιότητες…

Εάν δεν ξεσκονίσουμε κάθε παραδεδομένη αξία σε όλους τους τομείς της κοινωνικοπολιτικής  ζωής, δεν θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από θέσφατα και δεσμεύσεις που προωθούν οι όποιοι επιβήτορες τής εξουσίας και “προαγωγοί τού καθήκοντος”, που βέβαια ενεργούν “δι’ ίδιον όφελος”. Κοινώς για την πάρτη τους….

Παρ’ όλα αυτά  θα προσπαθήσω σχεδόν επιγραμματικά να προσθέσω πως, η φιλοσοφική σκέψη δημιουργεί ένα νέο τρόπο προσέγγισης των αξιών της ζωής καθώς δημιουργεί μια νέα κουλτούρα πολιτισμού.  Άρα, “φιλοσοφία” είναι τρόπος σκέψης, αλλά και έρευνας αν κάτι θα έπρεπε να είναι διαφορετικό απ’ ότι είναι. Έτσι ο φιλόσοφος (ο άνθρωπος που φιλοσοφεί) δεν είναι διατεθειμένος να δεχτεί ανεξέταστα την “πραγματικότητα” που του παρουσιάζουν οι άλλοι (πρβλ. Σωκράτης “ἀνεξέταστον βίον μή ζῇν”).
Αν και σήμερα ο όρος “Φιλοσοφία” τείνει να γίνει παρεξηγήσιμος, εν τούτοις, αυτός συνδέεται άμεσα με την ιστορία και την κριτική τής “ιστορικής πραγματικότητας”.
Η φιλοσοφία δημιουργεί κριτική σκέψη που φτάνει μέχρι  τη δυνατότητα αντίστασης στην εξουσιαστική λογική τής πολιτείας και ουσιαστικά  αναζητεί την πραγματικότητα, μέσω των πληροφοριών και των γνώσεων, μακριά από την “μηχανιστική αντίληψη τού κόσμου” και των…”γεγονότων”. Αυτό βέβαια δεν πάει να πει ότι η ανάλυση τής φιλοσοφικής σκέψης θα προσεγγίζει τα πράγματα στη βάση ακατανόητων στοχασμών και αφύσικων νοηματικών προσλήψεων. Γι αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιούμε λέξεις που έχουν την ίδια νοηματική αξία για όλους τους ανθρώπους, αποφεύγοντας ενδεχομένως λέξεις που δημιουργούν παρανοήσεις και μύθους. Είναι φανερό όμως ότι η γλώσσα εκφράζει σωστά τη σκέψη και η σκέψη την πραγματικότητα, ειδικά αν αυτός που εκφράζεται λεκτικά ή σκέπτεται, είναι εκπαιδευμένος στη σωστή μέθοδο τής φιλοσοφίας. Και η σωστή μέθοδος περιλαμβάνει και την ανάγκη τής διαφορετικής θέασης τής πραγματικότητας, που θα εμβαθύνει στα συμπεράσματα και δεν θα τα περιγράφει απλώς… για να μπορούμε να συνεννοηθούμε. Έτσι, αυτός που ασχολείται με τη φιλοσοφία θα πρέπει να χρησιμοποιεί την φυσική γλώσσα η οποία θα αντικειμενοποιεί τα γεγονότα, τα οποία θα είναι εύκολο να επαληθευτούν αφού θα αποφέρουν πρακτικά αποτελέσματα χωρίς να καταλήγουμε σε αξιώματα που παραπλανούν. Καταλήγοντας να πούμε πως: Χωρίς φιλοσοφία, όλοι μας θα παραμείνουμε εγκλωβισμένοι να κοιτάμε τη ζωή μας μέσα από παραμορφωτικούς φακούς, που έχουν κατασκευάσει οι στοιχειωμένες θεωρίες τού παρελθόντος” [τα μαύρα γράμματα δικά μου] (βλ. Διαδίκτ. Άλκης Γούναρης υπ. Διδάκτωρ Φιλοσοφίας τού Παν/μίου Αθηνών).
Τέλος να πούμε πως, ίσως η μεγαλύτερη συνεισφορά τής φιλοσοφίας στον ανθρώπινο πολιτισμό και στην πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου, είναι ο τρόπος σκέψης που χωρίς αυταπάτες και παραλογισμούς θα μπορεί να αμφισβητήσει θεωρίες για τις οποίες δεν αμφιβάλλει κανένας. Όπως οι κατεστημένες απόψεις, οι “μύθοι και τα μωρολογήματα της μεταφυσικής”…

Σχετικές δημοσιεύσεις

Αφήστε ένα σχόλιο

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.