Ήμασταν παιδιά σε ημιάγρια κατάσταση στα δύσκολα χρόνια μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο, στα χρόνια της μετανάστευσης των Ελλήνων στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό.
Τα παιχνίδια μας, πρωτόγονα κι αγνά, με μοναδικά υλικά την ψυχή μας, την καρδιά μας και την αθωότητα μας. Κρυφτό, κυνηγητό, κουτσό, σχοινάκι, βόλοι τα πιο δημοφιλή.
Όμως, οι «Κλέφτες κι Αστυνόμοι» ήταν αυτό που μας συνέπαιρνε, γιατί δενόμασταν με την παρέα αλλά και τις πιο απίθανες γωνιές του χωριού. Χωριζόμασταν σε δύο ομάδες, κι αυτοί που πίστευαν ότι είχαν ικανότητες λαγωνικού ή ένιωθαν ότι έχουν διαίσθηση στο κυνήγι των κακών αναλάμβαναν τον ρόλο του αστυνομικού. Οι πιο ήσυχοι κι αδιάφοροι ήταν αυτοί που λούφαζαν στην κρυψώνα τους και περίμεναν μέχρι να τους βρούνε. Πολλές φορές, όταν μούδιαζαν στις ατελείωτες ώρες αναμονής, πήγαιναν για ύπνο χωρίς να ενημερώσουν τον αρχηγό, κι οι άλλοι τους έψαχναν μέχρι το πρωί.
Η καλύτερη φωλιά, βέβαια, για τους πιο τολμηρούς, ήταν το νεκροταφείο, στο προαύλιο της εκκλησίας. Εκεί σπάνια πήγαιναν να ερευνήσουν οι Αστυνόμοι. Τα καντήλια που φώτιζαν τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες των νεκρών, οι λευκοί σταυροί, τα μαύρα κυπαρίσσια κι οι κουκουβάγιες που τρύπωναν ανάμεσα τους και σε συντρόφευαν με βλοσυρό βλέμμα, όλα μαζί δημιουργούσαν μια ανατριχιαστική εικόνα.
Βέβαια, και το θάρρος έχει τα δικά του όρια, γιατί και οι τολμηροί έρχονται στιγμές και συγκυρίες που δειλιάζουν. Ο αρχηγός της μίας ομάδας κρύφτηκε στη φυλλωσιά της γερασμένης δάφνης. Από τις πολλές ώρες αναμονής αποκοιμήθηκε, μα όταν ξύπνησε είδε στον τάφο κάτω από τα πόδια του το «νεκρό» ανάσκελα πάνω στο μάρμαρο. Νόμιζε ότι φώναζε <βοήθεια> και δεν τον άκουγε κανείς. Όμως, που να βγεί φωνή, αφού του είχαν κοπεί τα ήπατα.
Όταν μετά από μεγάλη προσπάθεια έβγαλε κραυγή, ο «πεθαμένος» σηκώθηκε κι άρχισε να τρέχει προς την αντίθετη κατεύθυνση που κινήθηκε αυτός, αφού πήδησε από τα πέντε μέτρα και, παρά τον πόνο από την εξάρθρωση στον αστράγαλο, έτρεχε σαν να ήταν πρωταθλητής.
Το <ανδραγάθημα> του αρχηγού έγινε το ανέκδοτο στο καφενείο. Ο ίδιος δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι ο μεθυσμένος γείτονας από το κοντινό σπίτι έκανε λάθος στο κρεβάτι.
–Τι λέτε, εγώ είδα τον τάφο ανοιχτό και το μακαρίτη. Ίδιος ήταν.
–Ο μακαρίτης πάνε χρόνια που μας άφησε και δεν έχουν μείνει ούτε τα κόκκαλα του τώρα, έλεγαν οι άλλοι γελώντας.
Πέρασαν μήνες μέχρι να ξαναχρησιμοποιηθεί αυτή η κρυψώνα από ένα νέο ήρωα της φακής.
………………………………………….
Κίνδυνοι μεγάλοι για μας δεν υπήρχαν, ώστε να ανησυχούν οι γονείς μας και να μην απαγορεύουν τις νυχτερινές εξόδους στις ρούγες του χωριού και τα μποστάνια. Ο μοναδικός φόβος που υπήρχε ήταν τα πηγάδια που έχασκαν, ενώ ξαπλώναμε στην άκρη και χαζεύαμε τα μαύρα νερά. Αν μάλιστα είχε και φεγγάρι, αυτό έμοιαζε να κρέμεται και να πνίγεται μέσα τους.
Μια φορά, στη διάρκεια του παιχνιδιού, δύο από εμάς, αφού πιαστήκαμε από το μαγγανοπήγαδο, σαν αράχνες στα λιθόχτιστα πλευρά, κατεβήκαμε μέχρι κάτω, μα, μόλις τα πόδια μας άγγιξαν το νερό, εξαφανίστηκε ο ηρωισμός κι η έπαρση μαζί με την άγνοια για τις συνέπειες.. Δεν μπορέσαμε ν’ ανεβούμε μέχρι το στόμιο και ας προσπαθήσαμε απεγνωσμένα. Οι φωνές μας διέκοψαν το ανέμελο απόγευμα της γειτονιάς, όπως και τα κλάματα από τις ξυλιές που εισπράξαμε μόλις μας έβγαλαν στην επιφάνεια.
Οι κρυψώνες που επιλέγαμε κάθε φορά δεν έπρεπε να είναι προβλέψιμες ή να έχουν ξαναχρησιμοποιηθεί. Αυτή η ιδιομορφία του παιχνιδιού μάς ανάγκαζε κάθε φορά να προτείνουμε στην ομάδα μας πρωτότυπες και επικίνδυνες ιδέες που πολλές φορές τις πραγματοποιούσαμε. Απότομες ρεματιές, στέγες σπιτιών που είχαν σαπισμένα δοκάρια και λειψά κεραμίδια, πανύψηλες θημωνιές με σιτηρά ανάκατα με φίδια, ήταν για εμάς οικείοι χώροι που φιλοξενούσαν τις παιδικές αποδράσεις στο άγνωστο και συνάμα στοργικές αγκαλιές που χάιδευαν και ζέσταιναν τις άδειες ώρες που μας έπνιγαν.
…………………………………………………
Υπήρχαν και οι απρόσμενες συναντήσεις για τους τυχερούς με τα κρυφά λόγια και τις λοξές ματιές. Τον αχυρώνα βρήκε ένας απ’ τους φίλους μου σαν πιο σίγουρη επιλογή.
–Μέσα στον ξένο στάβλο, ποιος θα μ’ αναζητήσει, σκέφτηκε.
Κρύφτηκε μέσα στα σανά, κι άφησε μια μικρή τρύπα για να έχει οπτική επαφή με την πόρτα. Μάλλον πήρε ένα ελαφρύ υπνάκο, γιατί ξύπνησε από γυναικεία βογκητά που πνιγόντουσαν σε ανάσες καυτές και λέξεις άγνωστες σε αυτόν.
Για γνωστούς τους πήρε, κάτι του έλεγαν στ’ αυτιά. Στην προσπάθεια του να εξασφαλίσει πρώτη θέση στο θέαμα, μετακινήθηκαν οι καλαμιές , και το τρίξιμο τον πρόδωσε. Τότε είδε μπρος του τον άνδρα γυμνό, ενώ η γυναίκα κρύφτηκε πίσω από τα ζωντανά.
Έκτοτε, όποτε συναντούσε εκείνο τον άνδρα τον περιεργαζόταν με βλέμμα μαρτυριάρικο για το ένοχο μυστικό.
–Εγώ, έλεγα, τόσες και τόσες γωνιές έχω ανακαλύψει, πού πήγαν και χάθηκαν οι αναστεναγμοί!
Ήμασταν τυχεροί που πέρασαν χωρίς απώλειες τα πρώτα βήματα με τα γυμνά πόδια και τα ματωμένα γόνατα μιας σκονισμένης εποχής κι έγιναν οι μνήμες ευχάριστες αναπολήσεις στα θεμέλια της επόμενης αυγής.
Κώστα Βασιλάκος.
Συγγραφέας- ποιητής.
..…………………………………….
Σχόλιο: Μεγάλη αναγνωστική απόλαυση εισπράττει ο αναγνώστης με τη συλλογή διηγημάτων «Περι-διαβαίνοντας» του Κώστα Βασιλάκου, εκδόσεις ΑΓΓΕΛΑΚΗ/2013.
Τα έξη διηγήματα που περιλαμβάνει η συλλογή επιτυγχάνουν μια προσωποκεντρική σκιαγράφηση της ελληνικής επαρχίας.
<Κλέφτες & Αστυνόμοι>.
Με τρόπο γλαφυρό, χωρίς όμως οποιαδήποτε γραφικά στοιχεία, ο συγγραφέας σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο ιχνηλατεί τα μονοπάτια της ατομικής και της συλλογικής μνήμης των μικρών και δύσκολων τόπων, έρχεται αντιμέτωπος με τις μνήμες των παιδικών του χρόνων και δη τα ομαδικά παιχνίδια των μικρών παιδιών στο χωριό του.
Ο Κώστας Βασιλάκος χειρίζεται με εξαιρετική μαεστρία τα δομικά υλικά της αφήγησής του. Ο τόπος δράσης είναι το χωριό που πέρασε τα παιδικά του χρόνια και …τα παιδικά παιχνίδια της εποχής του δίνουν πάτημα στο “ξετύλιγμα” των τριών ιστοριών του διηγήματος με τρόπο χαμηλόφωνο και υπαινικτικό και με άκρως ευρηματικές αναλογίες.
Ευχαριστώ τον συγγραφέα για την συμμετοχή του στην στήλη του Διηγήματος.
Για την diafaneia.eu
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
