Ο ερευνητής της ιστορίας των Ψαρών- γενέθλιου τόπου του-, ο Δημήτρης Ανδριάνας γεννήθηκε σαν σήμερα 15 Οκτωβρίου 1930.
Σήμερα και για τον εορτασμό του γεγονότος η diafaneia.eu αναδημοσιεύει από το ηλεκτρονικό περιοδικό ikarianews.net συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει ο εκλεκτός Ψαριανός στις 17 Νοεμβρίου 2014. Η συνέντευξη του από τότε μέχρι σήμερα παραμένει το ίδιο επίκαιρη.
Συνέντευξη
-κ. Ανδριάνα οι μέχρι τώρα τιμητικές σας βραβεύσεις πολλές. Το 1979 σας τίμησε η Ακαδημία Αθηνών, το 2012 το νησί σας ο Δήμος Ψαρών (Δημ.Κ.Βρατσάνος), στη Χίο είναι η πρώτη σας βράβευση;
-Όχι. Η Χίος κ. Γαΐλα, με την οποία είμαι στενά συνδεδεμένος, θα έλεγα ερωτευμένος μαζί της, με έχει τιμήσει άλλες 3 φορές. Ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Χίου, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Λιμενικό Ταμείο είναι οι φορείς της Χίου που με έχουν ήδη βραβεύσει.
Η αξιοπρόσεκτη εργογραφία σας Ψαρά και πάλι Ψαρά. Έρευνες, Ιστορικές μελέτες, εκκλησιαστικά, κ. λ. π., για όλο αυτό το πνευματικό σας έργο κ. Ανδριάνα σαφώς και διαθέσατε ένα μεγάλο μέρος της ζωής σας.
-Μα τα Ψαρά είναι η «ζωή» μου, ο αγώνας μου για το νησί μου εκφράζεται μέσω των ερευνών μου, προσπάθεια εκ μέρους μου καταγραφής της Ιστορίας του τόπου μου, προσπάθεια-παρακαταθήκη για τις μελλοντικές γενιές Ψαριανών και Ελλήνων.
15 Οκτωβρίου 1930 στα Ψαρά και στο σπίτι μιας από τις πρώτες φαμίλιες του νησιού, της οικογένειας Χατζηαλεξανδρή, πατρικό της μητέρας του, θα γεννηθεί ο Δημήτρης όπως και τα δυο του αδέλφια ο πρωτότοκος Ανδρέας (απεβίωσε) και ο Αλέξανδρος. Και τα 3 αγόρια θα ακολουθήσουν το επάγγελμα του ναυτικού, θα ακολουθήσουν τα βήματα του ναυτικού πατέρα τους Γεωργίου Δ. Ανδριάνα που όργωνε τις θάλασσες με το οικογενειακό ιστιοφόρο «Άνδρος». Ο Γ. Ανδριάνας, γόνος επίλεκτης Ψαριανής οικογένειας αφήνοντας τα ιστιοφόρα εγκαταστάθηκε και εργάστηκε στην Αμερική μέχρι το 1926 για να επιστρέψει και πάλι στη γενέθλια γη τα Ψαρά όπου και άνοιξε μεγάλο εμπορικό κατάστημα. Εύπορη η οικογένεια που χάνει όμως τα πάντα στην Γερμανική κατοχή. Ο πάτερ φαμίλιας φέρνει την οικογένειά του στον Πειραιά και παρά την προχωρημένη πλέον ηλικία του, ξανά στις θάλασσες, ναυτικός για την επιβίωση. Ο Δημήτρης είναι 14 ετών.
-Κοίταξε να μάθεις γράμματα, να σπουδάσεις, και μεγαλώνοντας να κάνεις κάτι για τα Ψαρά γιέ μου, ένα σχολείο…Λόγια του περήφανου Ψαριανού πατέρα του, και…
-Και από όσα έχω διαβάσει κ. Ανδριάνα, εκτελέσατε αυτήν την επιθυμία του αειμνήστου πατέρα σας, φτιάξατε το Γυμνάσιο Ψαρών.
-Ναι κ. Γαΐλα, έτσι σταμάτησαν να πηγαίνουν οι μικροί Ψαριανοί για τις σπουδές τους στη Χίο.
-Μελέτες, αρθρογραφία μακροχρόνια εκ μέρους σας με θέμα τα Ψαρά που όπως φαίνεται ο πατέρα σας σάς μετέδωσε την αγάπη του για το νησί, πρωτοστατείτε για το στήσιμο ανδριάντα του Κανάρη στα Ψαρά, για την επισκευή του Κάστρου, η αγάπη σας για τη γενέτειρα νήσο ολοφάνερη.
-Τα Ψαρά σας είπα είναι το πάθος μου. Πονάω όταν βλέπω την αδιαφορία των ιθυνόντων για το νησί, με πονά η εγκατάλειψη του τόπου, της γεωργίας. Γνωρίζετε ότι όταν ήμουν παιδί τα Ψαρά είχαν 850 αμπέλια; Ακόμα θυμάμαι που με έπαιρνε ο πατέρας μαζί του στο αμπέλι μας, το κρασί μας, όλο το νησί γύριζα μαζί του, τον ακολουθούσα παντού, γι’ αυτό και ξέρω το νησί πετραδάκι-πετραδάκι.
-Το φετινό καλοκαίρι κ. Ανδριάνα, συνέβη κατά την παραμονή σας στα Ψαρά και η βεβήλωση της οικογενειακής εκκλησίας σας, σωστά;
-Δυστυχώς, το εκκλησάκι μας, Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ιδιοκτησία Ανδριάνα-Μαγκάνα Βυζαντινού ρυθμού και χτισμένο από τον προπάππο μου Ανδρέα Ιωάννου Ανδριάνα τον 18ο αι, υπέστη πολλές ζημιές και κλοπή.
-Στα Ψαρά πήγατε το καλοκαίρι, όπως πάτε κάθε χρόνο, στη Χίο;
-Ασφαλώς και πήγα και στη Χίο που την αγαπώ πολύ και οι φίλοι μου εκεί είναι πολλοί, 120; Ίσως και περισσότεροι. Να ξέρετε όλοι οι Χιώτες φίλοι μου είναι άνθρωποι του Πνεύματος, ελάχιστοι ναυτικοί. Να σας αναφέρω την αείμνηστη συγγραφέα Κουτσοδόντη, πολύ φίλη μου, τον σπουδαίο άνθρωπο δάσκαλο και αρθρογράφο τον Ευάγγελο Ζύμαρη, τον αείμνηστο δάσκαλό μου Δημήτρη Σπανό που είχε γράψει και 3 βιβλία για τα Ψαρά, τον γιό του Γρηγόριο Σπανό, φιλόλογο και Διευθυντή του Α’ Αρρένων, τον καθηγητή-φιλόλογο Φραγκομίχαλο, τον πρόεδρο των φιλολόγων Χίου Κωνσταντίνο Καλογεράκο, τον Δημήτρη Φρεζούλη της «Αλήθειας» , ας σταματήσω εδώ , 120 ονόματα είναι πολλά για να τα γράψετε. Τη Χίο με τη μεγάλη πολιτιστική και πνευματική δράση καθώς και τους Χιώτες φίλους μου τους αγαπώ πολύ.
Καταξιωμένος ερευνητής και συγγραφέας ο Δημήτρης Ανδριάνας , συνάμα και σημαντικό στέλεχος της Ελληνικής Ναυτιλίας με καριέρα 42 ετών στην εμπορική μας ναυτιλία. Σημαντική, λοιπόν, μορφή της Ελληνικής Ναυτιλίας ο Δ. Α., στα 26 του χρόνια έφερε τον βαθμό του Α’ Μηχανικού ενώ το 1966 επιλέχθηκε ως Αρχιμηχανικός της εταιρίας Νιάρχου(έδρα-Λονδίνο). 28 έτη υπηρεσίας στο Λονδίνο με παράλληλες σημαντικές σπουδές στα Πανεπιστήμια Σουηδίας, Γερμανίας και Λονδίνου, συνεχίζει την λαμπρή σταδιοδρομία του στα γραφεία Νιάρχου στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και κλίνει την επαγγελματική του δράση στη Ναυτιλία ως κορυφαίο στέλεχος με σημαντικά υψηλή θέση στα γραφεία Νιάρχου στον Πειραιά όταν υπέβαλε την παραίτησή του τον Φεβρουάριο του 1994.
-«Ιωάννης Βαρβάκης» ο τίτλος του έξοχου βιβλίου σας του οποίου μάλιστα συνέγραψα κριτική και σας ευχαριστώ για τη τιμή αυτή, εκτός του Βαρβάκη κορυφαίου Έλληνα και Ψαριανού, κ. Ανδριάνα θα μας αναφέρεται άλλους σημαντικούς Ψαριανούς;
-Υπήρξαν πολλοί κ. Γαΐλα, Και εν καιρώ πολέμου και εν ειρήνη. Φυσικά όχι σαν τον Βαρβάκη, θα σας αναφέρω ενδεικτικά τους κυριότερους ελπίζοντας να μην ξεχάσω κάποιον. Νικόλας Αποστόλης-ναύαρχος, Νικόδημος, Κανάρης, Παπανικολής, Βρατσάνος που έβαλε το πυρ στο Κάστρο και έγινε το ολοκαύτωμα επί Τουρκοκρατίας, είναι πολλοί οι σπουδαίοι στον πόλεμο, τον στρατηγό Καλάρη με συμμετοχή στους Βαλκανικούς πολέμους τον ανέφερα; Νικόλαος Μαμούνης στρατηγός στους αγώνες του ΄22 με την Μικρασιατική Καταστροφή, πολλοί , ο Αλέξανδρος Αλεξανδρής που ήταν πλοιοκτήτης, ο πρόγονος μου Ανδριάνας Δημήτρης…Ο Κανάρης σε πόλεμο και ειρήνη, 5 φορές πρωθυπουργός, γιοί του Κανάρη, ο ναύαρχος και υπουργός ναυτιλίας Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος, ο αδελφός του Ανδρέας Χατζηκυριάκος ιδρυτής –ιδιοκτήτης της ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ, ο γιός του Αλ. Χ. ο Νικόλαος Χατζηκυριάκος- Γκίκας ο μεγάλος μας ζωγράφος, ο ζωγράφος Τσαρούχης του η γιαγιά είχε Ψαριανή καταγωγή…
-Τόσο μικρός τόπος τα Ψαρά κ. Ανδριάνα, τι σπουδαία Ιστορία, σπουδαίοι Ψαριανοί.
-Κάθε πέτρα των Ψαρών και μια ιστορία, ιστορία που δεν θέλω να σβήσει με το πέρασμα του χρόνου. Γι’ αυτό οι αγώνες μου κ. Γαΐλα, τα βιβλία μου, οι αγώνες μου για την συντήρηση των μνημείων του νησιού…Να ήμουν νεότερος…
-Τι θα κάνατε κ. Ανδριάνα;
-Θα μπάρκαρα. Ναυτικός για να βγάλω χρήματα να εκδώσω τα βιβλία μου.
-Όλα; Έχετε πολλά χειρόγραφα.
-Τρία από τα ανέκδοτα έργα μου επιθυμώ να τυπωθούν. 1.Προτομές και Ανδριάντες Ψαριανών Αγωνιστών(58 γλυπτά ηρώων των Ψαρών), 480 σελίδες +120 έγχρωμες φωτογραφίες, ακριβή έκδοση, θα βρεθεί χορηγός; Η Εκπαίδευση των Ψαριονοπαίδων από τα προ-επαναστατικά χρόνια έως σήμερα, το δεύτερο, 3τομο. Γνωρίζετε ότι σε 2 Μοναστήρια μας λειτουργούσε στην Τουρκοκρατία κρυφό Σχολείο; Στης Αγίας Τριάδος και Παναγίας Βάτου με 5-6 μαθητές το καθένα. Τέλος , ο τίτλος του τρίτου βιβλίου μου που επιθυμώ να κυκλοφορήσει: Εκκλησίες και Μοναστήρια της νήσου Ψαρών. 70 εκκλησίες και 5 Μοναστήρια σε ένα δε από αυτά στο Κοιμήσεως Θεοτόκου-Κάτω Μοναστήρι μετά τη σφαγή της Χίου παρεσχέθει περίθαλψη στους Χίους πρόσφυγες.
– Με τι φλόγα στα μάτια εκφράζετε την επιθυμία σας, μόνο με τη φλόγα του πυρσού του Κανάρη μπορώ να την συγκρίνω.
-Χά, χά! Υπερβάλετε κ. Γαΐλα. Αλλά αν το βλέπετε έτσι, γράψτε και για τη δάδα του Βρατσάνου.
-Του νυν δημάρχου Ψαρών;
-Χα Χα. Όχι. Αυτού που τίναξε στο ολοκαύτωμα το Κάστρο. Ο Κων. Βρατσάνος , ο δήμαρχος είναι απόγονός του.
-Έχετε λοιπόν λόγο να ελπίζετε ότι θα μεριμνήσει για την αναστήλωση του ιστορικού Κάστρου εφ’ όσον συνδέεται και με την ηρωϊκή του προγόνου του πράξη.
-Το εύχομαι. Ο δήμος Ψαρών υπήρξε χορηγός μόνο ενός βιβλίου μου του Ο Φάρος των Ψαρών.
-Θα βρεθούν χορηγοί κ. Ανδριάνα και για τα ανέκδοτα σας βιβλία. Κάτι άλλο που σας προβληματίζει υπάρχει;
-Ναι, το που θα παραδώσω το Αρχείο Ψαρών. 42 τόμοι και 2 που ολοκληρώνω, σύνολο 44 τόμοι Αρχείο των Ψαρών. Στα Ψαρά; Στην βιβλιοθήκη Κοραή Χίου; Στο Ίδρυμα Μαρίας Τσάκου ή στο ΄Ιδρυμα Λασκαρίδη στον Πειραιά; Και εκεί που θα το παραδώσω άραγε θα υπάρχουν ενδιαφερόμενοι αναγνώστες;
-Η Ελλάδα κ. Ανδριάνα έχει μέλλον;
-Από την πείρα που έχω, δυστυχώς η Ελλάδα δεν νομίζω ότι θα ανορθωθεί. Και αν παρουσιάσει κάποια παροδική βελτίωση θα είναι υπό την σκιά Γερμανικής και Αμερικάνικης μπότας.
Ο διακεκριμένος Ψαριανός ναυτικός και ερευνητής Δημήτρης Γ. Ανδριάνας, ζει μόνιμα στον Πειραιά με την σύζυγό του Δόμνα απόγονο εύπορης από την Κούταλη της Προποντίδας οικογένειας, η οποία με τα γεγονότα του 1922 εγκαταστάθηκε στη Νέα Κούταλη Λήμνου τόπο γέννησης της Δόμνας. Η Δόμνα και ο Δημήτρης στις 6 Σεπτεμβρίου 2014 συμπλήρωσαν 50 χρόνια γάμου και είναι γονείς της Φιλιώς, Διευθύντριας του Εμπ. Και Βιομηχ. Επιμελητηρίου Πειραιά και του Γιώργου, Ανωτ. Αξιωματικού της Αεροπορίας , την δε οικογένειά τους συμπληρώνουν και τρία εγγόνια.
Ευχαριστώ εκ νέου θερμά τον εκδότη του ikarianews.net κ. Στέφανο Καραπέτη για την άδεια αναδημοσίευσης της συνεντεύξεως του Δ. Ανδριάνα.
Ο διακεκριμένος Ψαριανός πρόσφατα βραβεύτηκε από τον Δήμο Ψαρών και τον δήμαρχο κ. Κώστα Βρατσάνο για την πολυετή και πολύτιμη προσφορά του στην ανάπτυξη του Πολιτισμού, των Γραμμάτων και της οικονομίας του νησιού. Εκτενές άρθρο για την λαμπρή εκδήλωση σας είχα παρουσιάσει εδώ στην diafaneia.eu.
Αλλά όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο καπετάν Μιχάλης Καριάμης, ένας από τους πιστούς φίλους του Δημήτρη Ανδριάνα όλα αυτά είναι πολύ λίγα σε σύγκριση με το έργο του. Του Δημήτρη Αδριάνα του αξίζουν και του οφείλουμε πολλές ακόμη τιμητικές διακρίσεις.
Συμφωνώ απόλυτα με τον εκλεκτό Χιώτη καπετάν Μιχάλη Καριάμη.
15 Οκτωβρίου σήμερα κι ο Δημήτρης Ανδριάνας, ευπατρίδης, πρότυπο Έλληνα και πατριώτη συμπληρώνει αισίως τα 92 Χρόνια του.
Έτη Πολλά Δημήτρη Ανδριάνα. Υγεία- Οικογενειακή Ευτυχία-Μακροημέρευση.
Για την diafaneia.eu
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.
