Αρχή της σχολικής χρονιάς σήμερα.
Με αφορμή αυτό ας θυμηθούμε τα πρώτα μας βήματα στην γραφή και την ανάγνωση μέσα από το «Αλφαβητάρι» της Α΄Δημοτικού που μεγάλωσε αρκετές γενιές Ελλήνων για σχεδόν 30 χρόνια (1955-1979).
Οι εικόνες που ακολουθούν προέρχονται από το αλφαβητάριον των Ι. Κ. Γιαννέλη-Γ. Σακκά, του μακροβιότερου (1955-1979) αναγνωστικού της Α´ τάξης Δημοτικού. Και σ᾽ αυτό το βιβλίο οι μικροί μαθητές μαθαίνουν να διαβάζουν και να γράφουν μέσα από απλά επεισόδια και μικρές ιστορίες της καθημερινής ζωής μιας μικροαστικής οικογένειας. Στις ιστορίες πρωταγωνιστούν τα παιδιά αυτής της οικογένειας, που γίνονται οικεία πρόσωπα για γενιές Ελλήνων μαθητών.
Στην πρώτη σελίδα η εικόνα της οικογένειας. Στο σαλόνι του μικροαστικού σπιτιού βλέπουμε να έχουν «στηθεί» για μια οικογενειακή φωτογραφία τα επτά μέλη της οικογένειας. Στη μέση η μαυροφορεμένη γιαγιά με μαντήλα που κρατά το μικρότερο παιδί στην αγκαλιά, τη Λόλα, αριστερά ο πατέρας με κοστούμι και γραβάτα, δίπλα του ο γιος ο Μίμης που κρατά μια μπάλα, δεξιά της γιαγιάς η μητέρα, ντυμένη μ᾽ ένα φόρεμα που θυμίζει λαϊκή ενδυμασία, ανάμεσα στη γιαγιά και τη μαμά στέκεται όρθια η μεγάλη κόρη, η Άννα, ενώ στην άκρη δεξιά καθισμένη είναι η μικρή Έλλη που κρατά στην αγκαλιά της μια κούκλα.
Στη δεύτερη εικόνα βλέπουμε τον πατέρα, τη μητέρα και τα δύο μεγαλύτερα παιδιά, την Άννα και το Μίμη να πηγαίνουν στην εκκλησία. Η μητέρα κρατά με το ένα χέρι αγκαζέ τον πατέρα, ο πατέρας κρατά από το χέρι το γιο και η μητέρα κρατά με το άλλο χέρι της την κόρη.
Η τρίτη εικόνα παρουσιάζει μια σκηνή από τον εορτασμό της εθνικής εορτής της 25ης Μαρτίου στην αυλή του σχολείου. Γαλανόλευκες σημαιούλες παντού.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ήδη από την αρχή οι μικροί μαθητές, προτού ακόμα μάθουν να συλλαβίζουν, εισάγονται με τις πρώτες εικόνες στις τρεις κύριες αρχές-αξίες της εκπαίδευσης: οικογένεια, θρησκεία και πατρίδα.
Άλλωστε, είναι φανερό ότι στα τότε αναγνωστικά εξυμνούνται αξίες και προβάλλεται ένας τρόπος συμβατικής ζωής και κόσμιας συμπεριφοράς με χαρακτηριστικά στοιχεία που συμπεριλαμβάνουν την οικογενειακή ζωή και την υπακοή στην οικογένεια, την εργατικότητα και την πειθαρχία, την τάξη και την καθαριότητα, το διάβασμα για το σχολείο, την αγάπη προς τα ζώα, την προσευχή και την πίστη, την ευγένεια, το χαμόγελο και τη χαρά.
Όλη η οικογένεια χαρούμενη γύρω από το τραπέζι. Από αριστερά: o πατέρας, η μικρή Λόλα, ο Μίμης, η Έλλη, η Άννα, η γιαγιά και η μητέρα. Υγιεινή μεσογειακή διατροφή. Τρώνε ψάρια.
Μία εικόνα σχολικής αίθουσας. Ο μαύρος πίνακας, η δασκάλα στην έδρα, τα παιδιά σκυμμένα στα θρανία τους. Πειθαρχία, τάξη και καθαριότητα. Έξω από το παράθυρο διακρίνουμε δέντρα με φύλλα.
Μια κατσαρόλα με γάλα σε μια εποχή που ακόμα η διατροφή όλων των Ελληνόπουλων δεν ήταν επαρκής.
Η τεχνολογία εισέρχεται στο αλφαβητάρι. Μία σκηνή με αυτοκίνητο. Τότε πολύ λίγα αυτοκίνητα κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Το αυτοκίνητο ήταν δείγμα οικονομικής ευμάρειας και πλούτου, όνειρο άπιαστο για τους περισσότερους Έλληνες.
Πηγή: «Παιδείας Εγκώμιον»
