Φιλία…Μία λέξη, χιλιάδες συναισθήματα, εικόνες, σκέψεις… Η απολυτότητα με την οποία επηρεάζει την ζωή και το είναι αδιαμφισβήτητη. Τί ακριβώς όμως περικλείει αυτός ο ορισμός και κατά πόσον χρησιμοποιείται στις ημέρες μας με όλη της τη σημασία;
Η ουσία κατ’ ορισμόν
Ως φιλία λογίζεται η σχέση εκείνη η οποία αναπτύσσεται μεταξύ δύο ή και περισσότερων ανθρώπων, η οποία χαρακτηρίανιδιοτελή, βαθιά, πλατωνική αγάπη και δεν εξαρτάται από παράγοντες όπως η φυλή ή η θρησκεία. Σε αυτήν, ο δόλος, η εξαπάτηση, η αδιαφορία, η ζήλεια και η «τσιγκουνιά» δεν χωρούν. Ετυμολογικά προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «φιλέω/φιλώ», που σήμαινε αγαπώ, φιλοξενώ, φέρομαι ευγενικά και τρυφερά σε κάποιον.
Στην εποχή μας χρησιμοποιούμε τον όρο αυτό σε καθημερινή βάση δίνοντάς του μια πιο γενικευμένη έννοια, αποκαλώντας «φίλο» κάθε άνθρωπο με τον οποίο ερχόμαστε σε επαφή, πέρα των συγγενών μας. Ο διαχωρισμός όμως ανάμεσα σε έναν κοινό γνωστό και έναν πραγματικό φίλο, κάθε άλλο παρά δυσδιάκριτος είναι.
Ένας φίλος ενδιαφέρεται για εσένα ανεξαρτήτου ώρας, ημέρας, περιόδου και διαφόρων συνθηκών.
Δεν παύει να σε σκέπτεται και να εκδηλώνει την αγάπη του με κάθε ευκαιρία.
Χαίρεται κατ’ ουσίαν με την χαρά σου και φέρει βαρέως κάθε σου πίκρα.
Χαίρεται κατ’ ουσίαν με την χαρά σου και φέρει βαρέως κάθε σου πίκρα.
Προσπαθεί να επαναφέρει το χαμόγελό σου πάση θυσία μετά από κάθε δύσκολη περίοδο και μοιράζεται όλα όσα σε βαραίνουν.
Θα ακούσει κάθε προβληματισμό κι όταν φτάσει σε σημείο να διαφωνήσει μαζί σου, θα το κάνει χωρίς να σε προσβάλει.
Είναι ο άνθρωπος εκείνος που θα στηρίξει κάθε σου όνειρο, επιθυμία, φιλοδοξία, ακόμα και τρέλα, αρκεί να βλέπει στο πρόσωπό σου να καθρεφτίζεται η χαρά και μόνο.
Θα σε υποστηρίξει μεταξύ τρίτων και πίσω από την πλάτη σου θα σε παινεύει (έστω κι αν κατά πρόσωπο δεν το κάνει συχνά).
Στην σκέψη και μόνο πως διακατέχεσαι από δυσάρεστα αισθήματα ή βιώνεις μια δύσκολη προσωπική στιγμή, δε θα δειλιάσει να έρθει πάραυτα όπου κι αν βρίσκεσαι κάνοντας τα αδύνατα δυνατά για να ανατρέψει το σκηνικό.
Είναι αυτός που βλέποντας ένα αντικείμενο που πιστεύει πως σου αρέσει, θα στο φέρει δώρο κι ας μην γιορτάζεις.
Αυτός που θα σου τηλεφωνήσει χωρίς λόγο και θα καταλήξετε να μιλάτε στο τηλέφωνο για ώρες.
Φίλος είναι ακόμα ο άνθρωπος που θα σε συμβουλέψει και θα σου μιλήσει αληθινά, εκ βαθέων και συχνά σκληρά, γιατί δε θα άντεχε επουδενί να υποφέρεις για κάποιο λόγο, να πληγωθείς, να πονέσεις (κι ας κομματιάζεται ο ίδιος μέσα του, έχοντας γνώση του πόσο σε πικραίνει προσωρινά).
Έννοιες όπως το χρήμα, η θρησκεία, η καταγωγή, το επάγγελμα, ο τόπος διαβίωσης, ο χρόνος, είναι το λιγότερο αμελητέες, αν όχι ανύπαρκτες.
Θέμα τύχης ή προσωπικών επιλογών;
Πόσες από αυτές τις προδιαγραφές πληρούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που εύκολα κατονομάζουμε «φίλους»; Πόσο διατιθέμεθα να γίνουμε εμείς τέτοιοι συνοδοιπόροι; Σπάνιο πολύ να συναντήσεις τέτοια άτομα κατά τη διάρκεια της ζωής σου κι αμφίβολο αν τελικά είναι παραπάνω από όσα τα δάχτυλα των χεριών μας.
Αν έχεις την τιμή να σου δοθεί έστω και μία τέτοια ευκαιρία στη ζωή, μην σκεφτείς δεύτερη φορά. Διαφύλαξέ τον ως κόρη οφθαλμού. Συνιστά την οικογένεια που επιλέγουμε να έχουμε στο πλευρό μας κι όχι αυτή με την οποία συνδεόμαστε βιολογικά κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο πράγμα. Συνιστά το στοιχείο εκείνο του οποίου η έλλειψη οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απόλυτη μοναξιά.
Κανείς δε μπορεί να διαβεί τον δρόμο της ζωής του, μόνος. Ίσως ο πιο σοφός τρόπος, είναι να γίνουμε πρώτοι εμείς όλα όσα αποζητούμε. Να γίνουμε ο φίλος αυτός που θα θέλαμε να έχουμε δίπλα μας κι είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως κατ’ αυτόν τον τρόπο θα εντοπίσουμε τον δικό μας, την προέκταση του εαυτού μας.
«Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη» μτφρ: Η φιλία είναι μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα» -Αριστοτέλης, αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος- Καλεμιδου Ιωάννα
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται απο «τα πάντα ρει» και την «καθ’ εικόνα πραγματικότητα» , η αξία που παραμένει αλώβητη και ανθεκτική είναι η φιλία, η οποία διανύει φάσεις και διακυμάνσεις, αλλά την δεδομένη στιγμή, θα διαπραγματευτούμε την έννοια της φιλίας, «χωρίς ημερομηνία λήξης», εσαεί.
Οι φιλίες ξεκινούν απο την νηπιακή, παιδική, εφηβική, νεανική, φοιτητική ηλικία και έπειτα στον επαγγελματικό μας «στίβο» και εφεξής. Η κάθε μια ξεχωριστή και διαφορετική φάση, όλες όμως συνδέονται άρρηκτα με την δική μας παρουσία, στις εκφάνσεις της ζωής μας και βεβαια με τις φιλίες που επιλέγουμε πάντοτε την δεδομένη χρονική στιγμή.
Πολλές φορές – εάν όχι τις περισσότερες, οι ρυθμοί της καθημερινότητάς μας και η απόσταση, λειτουργούν «απειλητικά», ως εν δυνάμει κίνδυνοι προς την φιλία. Όταν όμως η φιλία αυτή έχει «δοκιμαστεί» και «τσεκ-αριστεί» ,ουκ ολίγες φορές και απο τις δυο πλευρές, τότε δεν απειλείται απο τίποτε και απο κανέναν!!
Ακόμη, και αν μας χωρίζουν χιλιόμετερα μακριά απο τους φίλους μας, υπάρχει κατανόηση και σύμπνοια. Γιατί πολύ απλά, αυτοί είναι οι φίλοι μας, οι δικοί μας άνθρωποι, η προέκτασή μας, ο δικός μας κώδικας επικοινωνίας, η ξενοιασιά μας, το «αποκούμπι» μας και το ήσυχο λιμανάκι μας έπειτα απο κάθε θαλασσοταραχή και φουρτούνα. Είναι η σιωπή μας και η ακατάπαυστη φλυαρία μας, μαζί.
Η παρουσία τους, δίνει μια ιδιαίτερη «πινελιά» στην καθημερινότητά μας και όλοι μικροί – μεγάλοι -ηλικιακά πάντοτε, τους έχουμε τόσο πολύ ανάγκη! Και βέβαια αναφερόμαστε στους φίλους που γνωρίζουμε πολλά χρόνια στην πραγματική ζωή, πριν τον καταιγισμό της «εικονικής πραγματικότητας» και «την φιλία – πίσω απο την οθόνη του υπολογιστή».
Όλοι έχουμε ακούσει τις ρήσεις «δείξε μου τον φίλο σου, να σου ποιός είσαι» ή «οι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται».
Τόσο αληθινές κουβέντες, βγαλμένες μέσα απο τα «καμώματα» και τις δυσκολίες της ζωής. Γιατί στις δυσκολίες φαίνεται πόσο είναι διαθέσιμος ο φίλος να βοηθήσει «στην πράξη» πάντοτε!
Οι φίλοι μας, είναι ο περίγυρός μας, οι άνθρωποι μας, αυτοί που μας ξέρουν απο την «καλή και απο την ανάποδη» πλευρά, αυτοί που δεν μας παρεξηγούν, αυτοί που είναι «πάντοτε εκεί»,όταν τους χρειαζόμαστε και βέβαια γνωρίζουν τις ιδιορυθμίες και τις παραξενιές μας. Μπορεί να μην είναι πολλοί, να είναι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού, ίσως και λιγότεροι, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι ανθεκτικοί, ειλικρινείς και πάνω απ’ όλα μας αγαπούν και στηρίζουν κάθε επιλογή μας!!
Στην κυριολεξία και με δυο φράσεις, η έννοια της φιλίας, αντικατοπτίζεται στην παρακάτω ρύση:
«’Οταν το χέρι πονάει, το μάτι κλαίει
και όταν το μάτι κλαίει, το χέρι απλά σκουπίζει τα δάκρυα !
Γιώργος Παπαδημητρίου.
Δρ. Ψυχολογίας.
